sps önlemleri

DTÖ 60. SAĞLIK VE BİTKİ SAĞLIĞI
(SPS) KOMİTESİ TOPLANTISI
(09-10 Temmuz 2014)
Tuna ÖZGÜL
AB VE DIŞİLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EKONOMİK VE TEKNİK İLİŞKİLER
DAİRE BAŞKANLIĞI
24 Eylül 2014
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ
 30 Ekim 1947-Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması
(GATT) -23 ülke
 1951 Torquay Turu- Türkiye taraf
 Çok taraflı ticaret müzakereleri – 8. Uruguay Turu
 15 Nisan 1994 Marrakesh Protokolü (Nihai Senet)
 Dünya Ticaret Örgütü’nün kurulması-1995
 Ülkemiz kurucu üye -29.01.1995-22186 RG
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ
- Uluslararası ticaretin liberalizasyonu
- Ticari anlaşmaların müzakere edildiği ve
anlaşmazlıkların çözümlendiği platform
- Çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal
organı
3
SPS ANLAŞMASI
 Ek 1A - Mal Ticaretinde Çok Taraflı Anlaşmalar
 1 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir,
 Uluslararası ticareti doğrudan veya dolaylı
yoldan etkileyen, sağlık ve bitki sağlığı
önlemlerini düzenleyen rehber hükümler,
 Üye Devletlerin hak ve yükümlülükleri.
SPS ÖNLEMLERİ
 Gıda güvenilirliğinin sağlanması amaçlı
önlemler
 Hastalık ve zararlılara karşı insan, hayvan ve
bitkilerin korunması amaçlı önlemler
 Üye ülke topraklarının hastalık ve zararlıların
girişi, yerleşmesi ve yayılımına karşı korunması
amaçlı önlemler
SPS ÖNLEMLERİ
Sağlık ve yaşamı
koruma hakkı
Gizli ve gereksiz
kısıtlamaları önlemek
SPS ANLAŞMASININ İLKELERİ
1. Ayrımcılık yapmama
2. Bilimsel Dayanak




3.
4.
5.
6.
Uluslararası Standartlar
Risk değerlendirme
Tutarlılık
Ticareti kısıtlayıcı etkisinin en az düzeyde olması
Uyumlaştırma
Eşdeğerlik
Bölgeselleşme
Şeffaflık
7. Teknik yardım/özel ve lehte muamele
1. Ayrımcılık Yapmama 2.3. Madde
Keyfi veya haksız yere ayırım yapmamak:
–Benzer şartlarda olan ülkeler arasında
–Yerli ve yabancı menşeli mallar
arasında
2. Bilimsel Dayanak - 2.2.Madde
Bilimsel kuralları esas almalı,
SPS
önlemleri
Sağlığın veya yaşamın korunması için
gerekli olduğu ölçüde uygulanmalı
Bilimsel kanıt olmaksızın
sürdürülmemeli /Bilimsel kanıtlar
yetersiz ise – geçici önlem Madde
5.7
2. Bilimsel Dayanak- 3. ve 5. Maddeler
Önlemlerın dayanağı
Risk değerlendirmesi
veya
Uluslarası standart
2.a Bilimsel Dayanak-Uluslararası Standartlar –
ve 3.Uyumlaştırma
Standart Belirleyici Kuruluşlar
Gıda güvenilirliği
CODEX
Hayvan Sağlığı
OIE
Codex = Joint FAO/WHO Codex Alimentarius Commission
OIE =
World Organization for Animal Health
IPPC = International Plant Protection Convention (FAO)
Bitki Sağlığı
IPPC
2.a Bilimsel Dayanak- Uluslararası
standartlar – 3. Madde
Uluslararası standartlardan daha kısıtlayıcı bir
önlem mümkün mü?
• Eğer bilimsel gerekçe varsa veya
• Uygun koruma düzeyi sebebiyle
• Risk değerlendirmesine dayalı olarak
2.b Bilimsel Dayanak – Risk
Değerlendirmesi 5. Madde
 Ülkeler SPS Önlemlerini alırken ilgili uluslararası
kuruluşlar tarafından geliştirilen risk değerlendirme
tekniklerini kullanmalı
İlgili bilimsel araştırmalar,
işleme ve üretim metotları,
kontrol, numune alma ve analiz yöntemleri,
belirli hastalık ve zararlıların yaygınlık durumu, hastalık ve
zararlıdan ari alanlar, karantina uygulamaları
 ekolojik ve çevresel koşullar,
 hastalık ve zararlının ülkeye girmesi durumunda verim kayıpları,
kontrol ve eradikasyon maliyetleri ile riskleri sınırlamaya yönelik
alternatif yaklaşımların maliyet-etki analizleri gibi ekonomik
faktörler




2.b Bilimsel Dayanak- Geçici önlem
Üyeler bilimsel kanıtın yetersiz olduğu
durumlarda geçici önlem alabilirler ANCAK
ilave bilgi temin etmeli ve önlemi makul bir
süre içinde gözden geçirmeliler.
2.c Bilimsel Dayanak- Tutarlılık
Benzer durumlarda
Uygun koruma düzeyi benzer
olmalı
Keyfi ve haksız ayırım yapılmamalı
2.d Bilimsel DayanakTicareti en az kısıtlayıcı önlem
5.6. Madde
• Önlemler uygun koruma düzeyinin
gerektirdiğinden daha kısıtlayıcı olmamalı
• Eğer, teknik ve ekonomik açıdan mümkün,
ve daha az kısıtlayıcı bir alternatif varsa
kullanılmalı
4. Eşdeğerlik 4. Madde
Eğer ihracatçı ülke kendi önlemlerinin ithalatçı
ülkenin uygun koruma düzeyini sağladığını
gösterirse
Önlemler farklı olsa bile
İthalatçı ülke tarafından
eşdeğer olarak kabul edilmeli
Komite kararı
(G/SPS/19/Rev.2)
5. Zararlı ve hastalıklardan ari alanlar
6. Madde (Bölgeselleştirme)
• Önlemler bir ülkenin tamamı, bir bölümü veya
birkaç ülkenin tamamı veya bölümlerinin sağlık
ve bitki sağlığı özelliklerine göre olmalı
• Zararlı ve hastalıklardan ari alanlar kavramının
kabulü
• Kanıt yükümlülüğü ihracatçıda
6. Şeffaflık- 7. Madde ve Ek B
Üye ülke yükümlülükleri
Danışma Birimi ve
Ulusal Bildirim Otoritesi
Yeni ve değişen önlemlerin bildirimi
Eğer u. standart yoksa
veya
yeni düzenleme u. standarttan farklı ise
VE
Ticaret üzerinde bir
etkisi olması
halinde
Kontrol, muayene ve onay işlemleri 8.
Madde ve Ek C
• Gereksiz gecikme olmadan
• Bilgi talepleri gerekli olanla sınırlı
• Yerli ürünlere göre ayrımcılık olmadan
• Ücretler maliyetten yüksek olmamalı
• Şikayetlerin incelenmesi için mevcut
prosedür
SPS Komitesi
Cenevre’de yılda üç toplantı
• Uygulama
• Belirli ticaret
problemleri
• İlgili örgütlerle işbirliği
• Anlaşmanın gözden
geçirilmesi
• 60. Olağan Toplantı:
09-10 Temmuz 2014
SPS Komitesi - Üyeler
• Bütün DTÖ Üyeleri-160 ülke
• Gözlemci ülkeler
• Uluslararası örgütler
– Codex, IPPC, OIE
– FAO, UNCTAD, WHO, ISO, World Bank
– ACP, EFTA, IICA, OIRSA, OECD
• Kararlar oybirliği ile alınır
ÖNEMLİ GÜNDEM MADDELERİ
• Ülkelerin faaliyetleri hakkında bilgilendirme
–
–
–
–
Rusya:Afrika Domuz Vebası-Avrupa Asya Bölgesi
Rusya:PCB MRL belirleme çalışmaları
Avustralya:Tarım Departmanı isim değişikliği
Japonya: Fukuşima kazası radio aktif nüklidlere ilişkin ithalat
kısıtlamaları
– AB: Yeni Bal Direktifi
– Kanada:Yeni Federal Gıda Denetimi
• U.Standart Belirleyici Kuruluşlar
– Kodeks
– IPPC
– OIE
ÖNEMLİ GÜNDEM MADDELERİ
• Özel Ticari Meseleler (Yeni Meseleler)
– Hindistan’ın Şili’ye karşı uyguladığı böğürtlen ve avakado ithalat
koşulları (Şili’nin endişeleri)
– Rusya’nın bitkisel ürün ithalatındaki kısıtlamaları (AB)
– ABD’nin Mango ithalatında yüksek sertifikasyon ücreti (Hindistan)
– AB’nin Hindistan menşeili mango ve sebzelere yönelik yasağı
(Hindistan)
– Vietnam’ın hayvansal ürünlere yönelik ithalat kısıtlamaları (Şili)
– ABD ve Avustralya’nın Hindistan’ın BSE açısından ihmal edilebilir risk
kategorisinde olduğunun kabul etmemesi (Hindistan)
– Brezilya’nın Balık ve Su ürünleri için Uluslararası Sertifika Yönetmeliği
(Çin)
– AB’nin işlenmiş organik ürünler için eşdeğerliği geri çekmesi
(Hindistan)
ÖNEMLİ GÜNDEM MADDELERİ
• Özel Ticari Meseleler (Daha Önce Gündeme Getirilen)
–
–
–
–
–
Endonezya’nın Jakarta Limanını kapatması (Şili)
AB’nin işlenmiş et ürünlerinde ısıl işlem şartı (Rusya)
Türkiye’nin Koyun Eti İthalatındaki Gereklilikleri (Avustralya)
Hindistan’ın Domuz ve Domuz Ürünlerine Yönelik İthalat Koşulları (AB)
Kore’nin ve Çin’in gıda ve yem ithalatında nükleotidlere yönelik sıkı
ithalat koşulları (Japonya)
– BSE Nedeniyle Genel İthalat Kısıtlamaları (AB)
– AB’nin ‘Yeni Gıdalar Hakkında Tüzüğü’ (Peru)
•
•
•
•
•
Şeffaflık Hükümlerinin Uygulanması
Eşdeğerlik
Zararlı ve Hastalıktan Ari Alanlar
SPS Anlaşması’nın Uygulanmasının Gözden Geçirilmesi
Özel ve Ticari Standartlar
Avustralya’nın Endişeleri
AB ile ABD ile İkili Görüşme
Teşekkür ederim…