SORULARLA iHRACAT MEVZUATI

SORULARLA iHRACAT MEVZUATI
.
~)lhracat Nedir?
Ihracat, bir malın yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uyg ~ilde ..I.ür.kiy.e
Gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını veyahut Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemleri ifade etmektedir.
2)Kimler ihracat Yapabilir ?
ihraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine üye olan, vergi
numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte
yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıklar
ihracat yapabilirler.
3)Hangi Faaliyetler "ihracat" Sayılmaktadır ?
Bilindiği şekliyle mal ihracı yanında, yerli firmalarca ihraç ürünlerinin pazarlanması amacıyla
yurtdışında mağaza açılması ve işletilmesinden, YiD modeli ile yapılacak yatırım projelerini
üstlenen yerli firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetlere, yurtdışı müteahhitlik, müşavirlik,
yazılım ve mühendislik gibi hizmet projelerine oldukça geniş bir şekilde değerlendirilen
ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler hakkında ayrıntılı
liste için bakınız.
http ://www. dtm. gov. tr/dtmadmin/upload/1 HR/MevzuatiGelistirmeDb/mevzuat/2008 teblig/200
8-6 teblig.doc
4)ihraç Malları kaça ayrılır ?
ihraç edilebilecek mallar, ihracı yasak, ihracı ön izne bağlı, ihracında Destekleme ve Fiyat
istikrar Fonu (DFiF) Prim kesintisi yapılan, ihracı kayda bağlı ve ihracında standart kontrolü
zorunlu olmak üzere beşe ayrılır;
4.1.ihracı Yasak Mallar
1-Kültür ve tabiat varlıklan (Eski eserler)
2-Hint keneviri
3-Tütün tohumu ve fidesi
4-İhracı ön izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanlan (canlı ve
cansız olarak ve tarunabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon)
5-Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, dışbudak, karaağaç ve ılılarnur adlı ağaç türlerinin kütük,
tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak iliracı
6-Doğadan toplanan doğal çiçek soğanlan
7-Odun ve odun kömürü (Meyve kabuklarından üretilen mangal kömürü hariç)
8-Sığla (liquidambar orientabs)
9-Yalankoz (pterocarya carpinifolia)
10-Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter)
ll-Zeytin (tescili yapılmış ve Milli Çeşit Listesi 'nde yayırolanmış olan çeşitlerinin yurt içinde
olanlar hariç), incir, fındık, antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları
12-Salep (toz, tablet ve her türlü formda)
sertifıkalandınlmış
Detay için bakınız.
http ://www. d tm. gov. tr/dtmadmin/upload/1 HR/MevzuatiGelistirmeDb/mevzuat/ihrmevzu/ek list
e.doc
ı
4.2.ihracı izne Bağlı Mallar
1-Kontrole Tabi Tutulacak Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Bunlara Ait
Yedek Parçalar, Askeri Patlayıcı Maddeler, Bunlara Ait Teknolojiler/ Milli Savunma Bak.
2-Afyon ve haşhaş kellesi 1 Sağlık Bakanlığı
3-Uyuşturucu
maddeler ve 1972 tarihli Protakelle değiştirilen 1961 tarihli Uyuşturucu
Maddeler Tek Sözleşmesi, 1971 tarihli Psikotrop Maddelere ilişkin Sözleşme ve 1988
tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Trafiğinin Önlenmesine ilişkin
Birleşmiş Milletler Sözleşmesi kapsamındaki mallar 1 Sağlık Bakanlığı
4-Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Sertarafının Kontrolüne ilişkin Basel
Sözleşmesi Kapsamındaki mallar 1 Çevre ve Orman Bakanlığı
S-Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve
kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul
konfeksiyon 1 Çevre ve Orman Bakanlığı
6-Gübreler (Kimyevi gübreler hariç) 1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
7-Tohumluklar (Orman ağacı tohumları ve diğer yetiştirme materyalleri hariç) 1 Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı
8-Ankara (Tiftik) keçisi
/Tarım
ve
Köyişleri Bakanlığı
9- Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması
tamamen yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri /Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
10-Yarış atları 1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
11-Yem Kanunu
kapsamına
giren yemler 1 Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı
12-Veteriner ilaçları 1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
13-ihracatı kotayla veya başka herhangi bir kayıtla sınıriandırıian doğal çiçek soğanları
/Tarım
ve
Köyişleri Bakanlığı
14-Damızlık
büyük ve küçük
baş
hayvan 1 Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı
15-Doğa
Mantan (Sadece AB üyesi ülkeler için) 1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
16-Mavi yüzgeçli orkinos (canlı, taze soğutulmuş, dondurulmuş veya işlenmiş)/
Tarım
ve
Köyişleri Bakanlığı
17-Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların ihracatında izne Esas Olacak Belgelerin
Verilmesine ilişkin Yönetmelik kapsamındaki mallar 1 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
18-Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi Ekipman, Yazılım ve Teknoloji Ek'i Dahilindeki
Malzemeler 1 Milli Savunma Bakanlığı
19- Şeker IT. C. Şeker Kurumu
20- Orman ağacı tohumları ve diğer yetiştirme materyalleri 1 Çevre ve Orman Bakanlığı
21- 87/12028 Karar sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve
Benzerlerinin üretimi, ithali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması,
Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına ilişkin Tüzük kapsamına giren patlayıcı
maddeler (harp silah ve mühimmatı hariç) /içişleri Bakanlığı
22- Zeytin fidanı (tescili yapılmış ve Milli Çeşit Listesi'nde yayımianmış olan çeşitlerinin
yurt içerisinde sertifikalandırılmış olanları) 1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
23- Wassenaar Düzenlemesi Mühimmat Listesi Kapsamındaki Malzemeler/ Milli
Savunma Bakanlığı
24- Yaprak tütün, tütün döküntüleri/ Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu
..
Detay ıçın bakınız.
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/MevzuatiGelistirmeDb/mevzuat/ihrmevzu/ek list
e.doc
2
4.3. ihracında Destekleme ve Fiyat istikrar Fonu (DFiF) Prim Kesintisi Yapılan Mallar
SIRA
NO
1
2
PRIM KESINTISI YAPILAN MAL
a) Her türlü naturel iç fındık
b) Her türlü kabuklu fındık
41.01, 41.02 ve 41.03 GTiP'na dahil işlenmiş
deri ve kösele dışında kalan pikle deri dahil, her
türlü hayvan derileri ve postları
KESILEN PRIM MIKTARl
(CENT/KG)
8 cent/kg karşılığı-TL
4 cent 1 kg karşılığı-TL
50 cent/kg
karşılığı- TL
4.4.ihracı Kayda Bağlı Mallar
1- Destekleme ve Fiyat istikrar Fonu primi kesintisine tabi maddelerin ihracı,
Destekleme ve Fiyat istikrar Fonu'ndan ödeme yapılan maddelerin ihracı,
3- Ülkemizde kredi karşılığı kurulan tesislerin bedelinin malla geri ödenmesine ilişkin özel
hesaplar çerçevesinde ihracat,
4-Üikemiz ile Rusya Federasyonu arasındaki doğalgaz anlaşması çerçevesinde ihracat,
5- Ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan kısıtlama
kapsamındaki maddelerin ihracı,
6- Birleşmiş Milletler Kararları uyarınca ekonomik yaptırım uygulanan ülkelere ihracat,
7-10.06.2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organik Tarımın Esasları
ve Uygulamasına ilişkin Yönetmelik kapsamında sertifikayı haiz mallar,
8--işlem görmemiş zeytinyağı ve işlem görmüş dökme veya varilli zeytinyağı,
9-Meyan kökü,
1O-Ham lületaşı ve taslak pipo,
11-0zon tabakasının korunmasına dair Viyana Sözleşmesi ile bu sözleşmeye ait Protokoller
ve değişiklikler kapsamındaki malların sadece söz konusu düzenlemelere taraf ülkelere
yönelik ihracatı,
12-Torba, çuval ve kutulu halde işlem görmemiş zeytin,
13-0rijinal bağırsak,
14-Caniı koyun, kıl keçisi, büyükbaş hayvan,
15-Dökme halde kapya cinsi kırmızı biber (konik biber),
16-Ham zeytin (fermantasyonu tamamlanmamış),
17 -Bakır ve çinko h urda ve döküntüleri,
18·-Beyaz Mermer (Ham ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.11 ), Renkli ve Damarlı
Mermer (Ham ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.12), Oniks (Ham ve Kabaca Yontulmuş2515.11.00.00.13), Traverten (Ham ve Kabaca Yontulmuş- 2515.11.00.00.14), Diğerleri
(Ham ve Kabaca Yontulmuş-2515.11.00.00.19),
19-Çimento (2523.21, 2523.29, 2523.30, 2523.90),
20- Kornişonlar (0707.00.90.00.00).
21- Çam Fıstığı (iç Çam Fıstığı Hariç)
22-Buğday ve mahlut (GTiP No: 10.01), Kara Buğday (GTiP No: 1008.1 0), Buğday ve çavdar
melezi (GTiP No: 1008.90.10)
23-Mercimekler (GTiP No:0713.40)
24-Arpa (GTiP No:1003), Mısır (GTiP No:1005)
4.5.ihracında Standart Kontrolü Zorunlu Mallar
ihraç konusu malların, denetim tüzükleri ile zorunlu standartiara uygun bulunduğunu ve ihraç
edilebilecek nitelikte olduklarını göstermek bakımından Dış Ticaret Müsteşarlığı, Taşra
Teşkilatı Bölge Müdürlükleri bünyesindeki Dış TicaretteStandardizasyon Denetmenleri Grup
Başkanlıkları'ndan Kontrol Belgesi'nin temini gerekmektedir. Bu belgenin, ihracat sırasında
ilgili gümrüğe ibrazı zorunludur.
3
5)ihracında "Sağlık Sertifikası" Aranan Ürünler Nelerdir?
Sağlık Sertifikası Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ya da Üniversitelerin ilgili bölümlerinden
alınmakta
ürünlerinde
olup; bitki ve bitkisel ürünler ile
canlı
hayvan, hayvansal ürünler ve deniz
aranmaktadır.
5.1. Bitki ve Bitkisel Ürünler
Bitki ve bitkisel ürün ihracatçısı, ihraç edeceği ürünle ilgili hastalık, zararlı maddeler ve ilaç
kalıntılarının bulunmadığını gösteren Bitki Sağlık Sertifikası'nı T.C Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı Tarım il Müdürlüklerinden temin ederek gümrük idaresine ibraz edecektir.
Ticaret Borsasına Kote Edilmiş zirai bir ürünün
Beyannamesi'nin de gümrüğe ibrazı gerekmektedir.
ihracında
ise,
ayrıca
Borsa Tescil
5.2. Canlı Hayvan, Hayvansal Ürünler ve Deniz Ürünleri
Canlı hayvan, hayvansal ürünler ile deniz ürünleri ihraç edeceklerden, Tarım il
Müdürlüklerinden temin edilmek üzere, söz konusu ürünlerin insan ve hayvaniara geçebilen
hastalıklardan temiz olduğunu gösterir Sağlık Sertifikası istenmektedir.
Canlı hayvanların ve hayvansal ürünlerin ihracatında düzenlenen Sağlık Sertifikaları hedef
ülke ve ürün bazında farklılık göstermektedir. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Koruma ve
Kontrol Genel Müdürlüğü'nün,
http:// www.kkgm.gov.tr/birim/hay har/hayv harklsertifikalar.html internet adresinde ülke ve
ürün bazında düzenlenen sağlık sertifikaları örnekleri yer almaktadır. Hayvan Sağlık
Sertifikaları düzenienirken alıcı ülkenin istekleri ve belirlemiş olduğu sertifika formatı dikkate
alınmaktadır.
6)Hangi Malların ihracında " Ekspertiz Raporu" Aranmaktadır?
6.1. Halı ihracatı
Satıcının beyanına dayanılarak faturaya konulan "yeni imalattır" ibaresi ile halı ihracatı
esnasında müzelerce ekspertiz işlemi yapılmamakta, gümrük idarelerince gerekli görülmesi
halinde müzelerden ekspertiz için uzman talep edilmektedir.
6.2. Hediyelik Eşya ihracatı
Bakır, pirinç ve sarı'dan mamul hediyelik eşya ihracında, bağlı bulunulan Oda'ya bir dilekçe
ile başvurudan sonra, ilgili müze eksperlerince düzenlenen raporun gümrük idarelerine ibrazı
gerekmektedir.
6.3. Lületaşından Mamul Pipo ihracatı
Ham lületaşının yurtdışına gönderilmesini önlemek amacıyla, ihraç edilecek lületaşı
mamulleri ekspertize tabi tutulmaktadır. Ekspertiz işlemi için ihracatçı, bağlı bulunduğu
Oda'ya müracaat edecektir.
7)ihracat Yapmak için Hangi Belgeler Gereklidir?
!)Faturalar
Fatura, satılan bir malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı, teslim şekli ve toplam bedeli gibi
bilgilerin beyan edildiği, satıcı tarafından alıcıya gönderilen bir hesap belgesidir. Fatura, ihraç
malları hazırlandıktan ve sevkiyat yapılmadan önce düzenlenen ilk belgedir. Genellikle bir
ingilizce ve bir Türkçe olmak üzere iki nüsha olarak düzenlenen ticari faturaların nüsha adedi
taraflar arasındaki anlaşmaya göre değişebilmektedir. Ticari faturalar, Maliye Bakanlığı'nın
kaşesi ve/veya noter tasdiki ile ihracatçı tarafından düzenlenir.
Faturada neler bulunmast gerekir?
• Alıcı ve satıcının unvan ve adresleri,
• Tanzim tarihi,
• Malların cinsi/tanımı, miktarı, ağırlığı ve ambalaj
• Yükleme limanı,
4
numaraları,
•
•
•
•
•
•
Varış
-
boşaltma
yeri,
Malların birim fiyatı ve toplam bedeli,
Teslim şekli ve ödeme şartları,
Taşıt aracının
Sipariş
veya
türüne
bağlı
olarak plaka no/vagon no/gemi
adı/uçuş
no,
anlaşma sayısı,
Malın menşei
gibi bilgilerin
a)Proforma Fatura
Ticari fatura ile proforma
bulunması
gereklidir.
faturayı karıştırmamak
gerekir. Proforma fatura,
ismi, özelliği, miktarı, fiyatı, teslim ve ödeme
durumu gibi bilgileri içeren bir tekliftir ve hiçbir mali yükümlülük yaratm az.
gönderdiği, satacağı malın
satıcının alıcıya
şekli, sevkıyatın
Alıcı
bu teklif üzerine siparişi verir ve ödeme şekline göre harekete geçerse o zaman, satış
fatura da kesin satış faturası veya ticari fatura diye adlandırdığımız faturaya
dönmüş olacaktır. Proforma fatura kelimesinin mutlaka bulunması gerekmektedir.
kesinleşmiş,
b)Orijinal Fatura
Satış işleminin gerçekleşmesinden
sonra düzenlenen orijinal fatura, satış sözleşmesini
belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğuna dair kesin karine oluşturan bir belgedir.
ihracat ve ithalatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için orijinal
fatura gerekmektedir. Orijinal fatura, ihracatçı tarafından banka aracılığı ile ithalatçıya
gönderilmektedir.
c)Faturada Konsolosluk Onayı
ithalatçı ülkenin düşük faturalarla mal bedellerinin düşük gösterilmek suretiyle vergi
kaçaklarının önlenmesi, anlaşmazlık halinde ihracatçı muhataba daha rahat ulaşılması,
ihracatçının Arap Boykot Listesinde olmadığını tasdik etmek amaçları ile malın gideceği
ülkenin konsolosluğu tarafından mal menşei, birim fiyatı ve mal değerinin onaylandığı
faturalard ır. Fatura tasdiki alıcı ülke mevzuatına göre değişmektedir.
d)Navlun Faturası
Navlun (nakliye), CF veya CIF satışta satıcı tarafından ödenmektedir. Mal ile ilgili satış
faturasında, navlun tutarı mal bedeline dahil veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu
faturaya navlun faturası denmektedir. Akreditif, mal bedeli ile birlikte navlun bedelini de
içeriyorsa, konşimento ve diğer sevk belgesi üzerinde "navlunu ödenmiştir" kaydının
bulunması gerekmektedir.
ll) Her Halükarda Talep Edilen Belgeler:
a)Sigorta Belgesi
CIF veya Cl teslim şekline göre yapılan ihracatta söz konusu olmaktadır. ithalatçının verdiği
bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır.
Bu şekilde ticari mal rizikolara karşı sigorta ettirilmiş olmaktadır.
b)Konşimento
Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malın taşımak üzere teslim
alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren kıymetli evrak
niteliğinde bir belgedir. Bu belge ile yük üzerinde taşıma hizmetlerinden doğan yükümlülük ve
sorumluluklar taşıyana geçmektedir.
c)Koli Müfredat Listesi
ihraç edilecek malların miktarları, fiyatları ve konteynırların ihtiva ettiği ambalajların adetlerini
belirten listedir. Koliye ait faturaya sığmayacak kadar kapsamlı bilgiler bu listeye
dökülmektedir. Gümrüklerce ve hasar halinde sigorta şirketlerince talep edilmektedir.
5
d)Çeki Listesi
Çeki listesi, hangi taşıta ne kadar mal yüklendiğini, her birim, paket, çuval vs. ağırlığı
içermektedir. Gümrük idarelerince ve hasar halinde sigorta şirketlerince istenebilmektedir.
e)Eşyanın
Ordinosu
Konşimentolarda yazılı malların kısım kısım
ve talimattır.
veya tamamen çekilebilmesi için
hazırlanan
emir
III.Lüzumu Halinde Talep Edilen Belgeler:
a)Helal Belgesi
islam ülkelerinin et ithalatında talep ettikleri, hayvan kesimlerinin islami kurallara uygun
olduğunu ispatlayan belgedir. Bu belge, müftülüklerce düzenlenmektedir.
b)Radyasyon Belgesi
Radyasyon Belgesi, tarım ürünlerinin kabul edilebilir orandan fazla radyasyon içermediğini
veya radyasyonsuz olduğunu kanıtlayan belgedir. Bu belgeyi düzenlemekle yetkili kuruluş
Atom Enerjisi Komisyonu'dur.
IV.Dolaşım Belgeleri
a)A.TR Dolaşım Belgesi
AB ülkelerine üye aşağıda sıralanan ülkelere yapılan ihracatlarda Türkiye ve Toplulukta
Serbest Delaşımda bulunan eşyanın (tarım ve AKÇT(Avrupa Kömür Çelik Topluluğu) ürünleri
hariç) Türkiye-Avrupa Topluluğu Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden (indirimli
gümrük vergileri, eşetkili vergiler gibi) yararlanabilmesini sağlamak üzere Gümrük idaresince
ya da bu idare tarafından yetki verilen kuruluşlarca düzenlenip Gümrük idarelerince vize
edilen belgedir.
Belge düzenlenen ülkeler: Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Finlandiya,
Hollanda, ingiltere, irlanda, ispanya, isveç, italya, Lüksemburg, Portekiz, Yunanistan, Çek
Cumhuriyeti, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Macaristan, Malta, Kıbrıs (Rum
Kesimi), Bulgaristan, Romanya ve Slovakya.
b) Basitleştirilmiş Prosedüre ilişkin ATR Dolaşım Sertifikası
Sık sık ATR Dolaşım Belgeleri düzenlenmesini gerektiren sevkiyat yapan, eşyanın Türkiye'de
serbest dolaşım halinde olduğunun saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük
idaresine veren, vergi ve gümrük mevzuatı ile ciddi ya da mükerrer suç işlememiş olan,
gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkan verecek kayıtlara sahip olan özel ve
tüzel kişilerin Gümrük Müsteşarlığı tarafından verilen " Onaylanmış ihracatçı" yetkisi ile
düzenlemiş oldukları dolaşım sertifikasıdır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne tasdik ve
gümrük idarelerine vize işlemi için ibraz zorunluluğu olmadan, ATR Dolaşım Belgesi
düzenleme yetkisinden yararlanmak isteyen özel ve tüzel kişilerin müracaat formunu
deldurarak Gümrük Müsteşarlığı'na başvurmaları gerekmektedir.
c) EUR.1 ve /veya EUR-MED Dolaşım Sertifikası
EUR.1 Dolaşım Sertifikası,
Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığı ülkelere yönelik ihracatlarda,
AB'ye üye ülkelere Tarım Ürünleri Listesi kapsamına dahil (T) ürünlerin ihracatında, AB'ye
üye ülkelere Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) Ürün Listesi kapsamına dahil (CECA)
ürünlerin ihracında,
Malın gümrük indiriminden yararlanması amacıyla bağlı bulunulan Oda'ca onaylanan ve
Gümrük idarelerince vize edilen belgedir.
Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşması imzalayıp yürürlükte olan ülkeler~ israil, Makedonya,
Hırvatistan, Bosna-Hersek, Filistin, Tunus, Fas, Suriye, Mısır, Arnavutluk, Gürcistan,
6
Karadağ, Sırbistan ve EFTA ülkeleri olarak: isviçre, Norveç, izianda ve Liechtenstein
Prensliği. Bunun yanında Şili ve Ürdün ile imzalanan STA'Iar ise henüz yürürlüğe girmemiştir.
Pan-Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli
Menşeinin Tesbiti Hakkında Yönetmelik (26.11.2009 tarih, 27418 Mük. Sayılı) uyarınca 1
Mart 2009 tarihinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti ile Pan Avrupa Akdeniz Menşe
Kümülasyon sisteminde yer alan; Tunus, Fas, israil, Suriye, Mısır ve EFTA ülkeleri arasında
düzenlenen bir sistemdir ve bu kümülasyona dahil ülkelere EUR.1 veya EUR.MED Dolaşım
Sertifikası düzenlenebilir.
d) ABC Menşe Şahadetnamesi 1 Özel Menşe Şahadetnamesi
Menşe Şahadetnamesi: ihraç eşyasının, tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşya
ise o ülke menşeli olduğunu, üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirilen eşya söz konusu
olduğunda ise, bir ülke menşeli sayılabilmesi için o ülkede yeni bir ürün imal edilmiş veya
imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve
eylemin o ülkede yapılmış olduğunu belgelemek için düzenlenmektedir.
Özel Menşe Şahadetnamesi (FORM A) : Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı
(UNCTAD) çerçevesinde uygulanan Genelleştirilmiş Preferanslar (Tercihler) Sisteminden
yararlanmak üzere ABD, Rusya Federasyonu, Japonya, Beyaz Rusya ve Ukrayna'ya yapılan
ihracatlarda adı geçen ülkelerin gümrük indirimi uyguladıkları eşyanın ihracında düzenlenen
ve ithalatçı ülke gümrük idaresine muhatap belgedir.
Ayrıca,
Avustralya için Form A Belgesi zorunlu değildir. Kanada ve Yeni Zelanda sistemden
yararlanabilmesi için FORM-A talep etmekte birlikte resmi tasdik istememektedir.
Arap Boykot Listesi'nde Yer Almadığına Dair Belge
Aşağıda sıralanan Arap ülkelerine yönelik ihracatlarda ihracatçının Arap Boykot Listesi'nde
yer almadığına dair onay Odaca yapılmaktadır. Bu onay, ABC Menşe Şahadetnamesinin,
ihracat faturasının üzerine yapılabildiği gibi, ilgililerin dikkatine hitaben yazı halinde de
düzenlenebilmektedir.
ihracatçının Arap Boykot Listesi'nde yer almadığı na dair onay verilen ülkeler Suudi Arabistan
Krallığı,
Libya Arap Cumhuriyeti, Kuveyt Devleti, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Yemen
Cumhuriyeti, Sudan Demokratik Cumhuriyeti, Katar Sultaniiğı ve Oman Sultanlığı'dır.
V. Geçici Teminat Sağlayan Belgeler:
a)A. T.A Karnesi
Geçici ithalat sözleşmesine taraf olan ülkelere geçici olarak eşya götürmek isteyen gerçek ve
tüzel kişilerin gümrük işlemlerini kolaylaştıran, beyanname olarak kabul edilen ve eşyaların
gümrük vergilerini mahallinde teminat altına alan bir gümrük belgesidir.
ATA kısaltması Fransızca "Admission Temporaire" ve ingilizce "Temporary Admission"
(geçici kabul) sözcüklerinin ilk harflerinin birleşmesinden oluşmaktadır.
ATA Karnesi sistemi özellikle kendi ürünleri için dış pazarlar arayan gerçek ve tüzel kişilerin
ürünlerini potansiyel alıcılara tanıtımda, ayrıca geçici ithale ihtiyaç duyanlara avantajlar
sağlamaktadır.ATA Karnelerinin geçerlilik süresi 1 yıl olup bu süre içinde ihtiyaç duyulan
ülkelere seyahat etme imkanı sunmaktadır.
Ata Karneleri kefil kuruluş olarak yetkilendirilen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından
gönderilen Odalardan temin edilmektedir.
Bir işçilik görmesi veya tamir edilmesi istenen eşyalar dış ülkelerde kullanılan tüketim
malzemeleri, halen satışı yapılan veya satışa arz edilen eşyalar, hediye edilen, dağıtılan,
atılan, bozulan eşyalar ATA kapsamına alınamamaktadır. Kullanımı sona eren ATA Karneleri
Odaya iade edilmektedir.
7
b)TIR Karnesi
Uluslararası kara taşımacılığının, dolayısıyla uluslararası ticaretin kolayıaşmasını sağlayan
TIR Karnesi; TIR Sözleşmesine taraf olan tüm giriş, çıkış ve transit ülke gümrük
makamlarının kabul ettiği bir garanti belgesidir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Gümrük Müsteşarlığınca TIR karnesi kullanımına onay
verilen firmalar TIR karnelerini yetkilendirilmiş Odalardan temin ederler.
TIR karnesinde kayıtlı malların işlem göreceği gümrük sayısına göre 4,6, 14,20 yapraktan
oluşan türleri bulunmaktadır.
TIR karnesi firmalara belirli bir kota dahilinde kullandırılmakta olup, kullanılan TIR Karneleri
mevzuatın öngördüğü süre içerisinde Odalara iade edilmektedir.
VI.Lüzumu Halinde Talep Edilen
Diğer
Belgeler:
a)Sağlık Sertifikası
ihraç konusu malın sağlık koşullarına uygun olup olmadığını gösteren belge niteliğindedir.
Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatında Bitki Sağlık Sertifikası, canlı hayvan ve hayvansal
ürünlerin ihracatında ise Hayvanların Orijin ve Veteriner Sertifikası, Et Süt ve Kuru Meyveler
Dışında Gıda ve Gıda Ambalaj Maddelerinin ihracatında Gıda Güvenliği/ Sağlık Sertifikası
söz konusu olmaktadır. Belgeler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (Tarım il Müdürlüğü) ya da
üniversitelerin ilgili bölümlerinden alınmaktadır.
b)Analiz Raporu
Tahlili gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddelerde gerekli bir rapordur. Genelde
üniversitelerin ilgili bölümlerince hazırlanmaktadır.
c)Standardizasyon Kontrol Belgesi
ihraç konusu malların, yürürlükte olan denetim tüzükleri ile uygulamada bulunan zorunlu
standartiara uygun bulunduğunu ve ihraç edilebilecek nitelikte olduklarını göstermek
bakımından Dış Ticaret Müsteşarlığı, Taşra Teşkilatı Bölge Müdürlükleri bünyesindeki Dış
Ticarette Standardizasyon Denetmenleri Grup Başkanlıklarından Kontrol Belgesi'nin temini
gerekmektedir. Bu belgenin, ihracat sırasında ilgili gümrüğe ibrazı zorunludur.
d)Borsa Tescil Beyannamesi
Borsaya Kote Edilmiş Mallar Listesi'nde bulunup ihracı yapılacak tarım ürünlerinden (bazı
canlı hayvanlar, deriler, hububat-bakiiyat ürünleri, yaş ve kuru meyveler, nebati yağlar ve
gıda maddeleri/borsaya kote maddeler 185 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde
yayınlanır ) gelir vergisi tevkifatının yapılmasını teminen çıkış beyannamelerinin gümrükçe
tescilinden önce aranmaktadır.
e)Diğer
Belgeler
Orman ürünleri için üretim yerinden verilmiş acenta veya kumanya belgesi,
kurumların iznine tabi ürünlerde izin belgesi gibi.
ihracı
ilgili
8)Kaç Şekilde ihracat Mümkündür?
ihracat çeşitleri; ön izne Bağlı ihracat, Kayda Bağlı ihracat, Konsinye ihracat, ithal edilmiş
malın ihracı, Serbest Bölgelere Yapılacak ihracat, Bedelsiz ihracat, Ticari Kiralama Yoluyla
ihracat olarak ayrılır.
ihracat işleminin başlaması için ihracatçıların ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine
gümrük beyannamesi ile ihracatın yapılacağı gümrük idaresine başvurulması
gerekmektedir.
http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayiniD=26&icerikiD=75&dii=TR
onayiattıkiarı
8
9)ihracat Bedeli Kaç Şekilde Ödenebilir ?
9.1-)Peşin Ödeme
Alıcı ithalatçının mal bedelini bankası aracılığıyla havale şeklinde satıcı ihracatçıya ödemesi
karşılığında malın ve malı teslim eden belgelerin ihracatçı tarafından doğrudan ithalatçıya
gönderilmesini öngören bir ödeme şeklidir.
Bu ödeme şeklinde ihracatçı hiçbir risk üstlenmemektedir. ithalatçı açısından ise, bedeli
ödenmiş olan malların satıcı tarafından gönderilmemesi ya da gönderilen malların sipariş
evsafına uygun olmaması veya zamanında gönderilmemesi gibi nedenlerle zarara uğrama
riski bulunmaktadır.
9.2-)Mal Mukabili Ödeme
ihracatçının malları, ithalatçıya, mal bedelini tahsil etmeden göndermesidir. Bu ödeme
şeklinde ihracatçı
olmaksızın alıcıya
malları ve bunları tevsik eden vesaiki herhangi bir ödeme talimatı
göndermekte, ithalatçı da malı çektikten bir müddet sonra malın bedelini
ödemektedir. Burada taraflar arasında güven unsurunun çok güçlü olması gerekmektedir.
9.3-)Vesaik Mukabili Ödeme
Mal bedeli tahsil edilip vesaikler banka tarafından ithalatçıya teslim edildikten sonra mallar
gümrükten çekilebilecektir. ihracatçı bu ödeme şeklinde daha güven altındadır.
9.4-)Akreditifli Ödeme
Akreditif şarta bağlı bir ödeme garantisi olup, işleyişinde dört taraf bulunmaktadır. Amir
(ithalatçı), Amir Banka (ithalatçının bankası), Lehtar(ihracatçı) ve Lehtar Banka (ihracatçının
bankası)
Alıcı
ve
satıcı aracı bankaları vasıtasıyla
istenilen nitelikte ve uygun
koşullarda anlaşmalarını
gerçekleştirmek amacıyla bu ödeme şeklini kullanırlar. Uygun vesaik ibraz edildiği zaman
satıcı parasını alacağını, alıcı da istenilen nitelikte mala kavuşacağını bilmektedir. Başlıca
akreditif türleri şunlardır.
Gayri kabili rücu (dönülemez) Akreditif: Amir bankanın akreditif şartlarına uygun vesaikin
akreditif koşullarına uygun zaman ve şekilde yapılmasını taahhüt etmektedir.
Kabili rücu (dönülebilir) Akreditif: Amir banka, herhangi bir anda akreditif koşullarını
değiştirebilir ve tarafların bu değişiklik nedeniyle önceden haberdar olmaları gerekmez. Bu
değişiklik uygun vesaiklerin bankaya ibrazından sonra yapılır ise geçerli değildir.
Vesaik ibrazında Ödemeli Akreditif: Akreditif şartlarına uygun vesaikin yine akreditif süresi
içresinde ihracatçı tarafından lehdar bankaya ibrazı halinde ödemenin yapılacağı akreditif
türüdür. Bu durumda vesaikin şartlara uygunluğunu tesbit eden muhabir bankaya ödenen
tutar amir bankadan talep edilecektir.
Devredilebilir Akreditif: Akreditif şartları içerisinde o akreditifin devredilebilir olduğu yazılı
ise, lehdar kendisine ait hak ve sorumlulukları bir veya birkaç lehdara devredebilir.
9.5-)Kabul Kredili Ödeme
Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesi taahhüt edilmekte ve bu ödemeye bir poliçe
vasıta
olmaktadır.
Kabul kredili vesaik mukabili ödeme; malların alıcıya gönderilmesinden sonra bankanın
mal bedelini tahsil etmesi yerine, poliçeyi alıcıya kabul ettirdikten veya bu kabule kendisi de
aval verdikten sonra vesaikin alıcıya teslim edildiği ve poliçe vadesinde mal bedelinin
ihracatçıya ödendiği ödeme şeklidir.
Kabul kredili mal mukabili ödeme; şeklinde ithalatçı önce malı çekmekte, sonra belirlenen
sürede mal bedelini ödemektedir. Bu işlemde süre açısından ithalatçıya ikinci bir finansman
kolaylığı yaratılmaktadır.
9
9.6-)Karşılıklı
Ticaret
malla değişimidir. Bu kapsamda;
Özel Takas; Mal ve/veya hizmet ihraç ve ithalinde tarafların aynı gerçek ve tüzel kişiler
olması halinde mal ve/veya hizmet ihraç ve ithali bedelleri herhangi bir para hareketi söz
konusu olmaksızın kısmen veya tamamen takas edilebilen bir ödeme şeklidir.
Bağlı Muamele; ithal edilen mal hizmet ve teknoloji bedellerinin, mal hizmet ve teknoloji
ihracı ile karşılandığı, ithal ve ihraç fazlalığının döviz olarak ödendiği veya tahsil edildiği
ödeme şeklidir.
Malın
1O)ihracat Bedelinin Yurda Getirilmesi Zorunlu mudur?
ihracat bedellerinin yurda getirilerek Türk Lirası'na dönüştürülme zorunluluğu yoktur. Türk
Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve anılan Karar'a ilişkin 2008-32/34
sayılı Tebliğ çerçevesinde ihracat bedeli dövizler ilgililerce serbestçe tasarruf edilebilir.
http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detaymvzt&yayiniD=1107&icerikiD=1216&di
I=TR
11 )Küçük ve Orta Büyüklükteki işletme (KOBi)'lerin Dış Ticaret Faaliyetleri için
Hangi Şartlar Aranmaktadır?
Küçük ve Orta Büyüklükteki işletmelerin (KOBi;1-250 arasında çalışan istihdam ettiği bağlı
olduğu meslek kuruluşunca tevsik edilen işletmeler) ihracat sektörü içinde bir organizasyon
altında toplanarak dünya pazarlarına yönlendirilmesi amacıyla, ihracat ve ilgili konularda
(finansman, tedarik, nakliye, sigorta, gümrükleme vb.) hizmet sağlayarak, dış ticarette
uzmanlaşmalarını ve bu surette daha etkin faaliyet göstermelerini teminen kurulan şirketlere
Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) denmektedir. Bunun yanında Dış Ticaret Sermaye
Şirketleri şeklinde bir yapılanma da vardır.
http://www. dt m .gov. tr/dtmadmin/upload/1 HR/DevletYardimlariDb/mevzuat/ihrmevzu/sds te bii
g 2004.doc
Şirketleşmelerinde
12)Dış
Ticaret Sermaye
Şirketi (DTSŞ)
Olma
Şartı
Nedir?
Ödenmiş sermayeleri en az 2 milyon TL olan ve bir önceki takvim yılında gümrük
en az FOB 100 milyon ABD Doları veya eş değerdeki fiili ihracatı
(transit ve bedelsiz ihracat hariç) anonim şirketlere, her yılın Ocak ayının son
gününe kadar başvurulması kaydıyla Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca DTSŞ statüsü
verilmektedir.
http://www. dt m .gov. tr/dtmadmin/upload/1 HR/MevzuatiGelistirmeDb/dtss/sermaye 2004 12.d
oc
beyannamesi
bazında,
gerçekleştiren
13)Uiuslararası
Gözetim Şirketleri Hangi Faaliyetleri Yapmaktadır?
Bu şirketler, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın onayı ile dış ticarette gözetime konu malların
kalitesinin, miktarının, döviz kuru ve mali şartlar da dahil olmak üzere, fiyatının ve/veya
gümrük sınıflandırmasının doğruluğunun saptanması ile ilgili her türlü faaliyette
bulunmaktadırlar.
Dış ticaretle ilgili gözetim faaliyetinde bulunmak amacıyla "Uluslararası Gözetim Şirketi"
statüsü almak isteyen anonim veya limited şirketlerin veya asgari 50.000 TL teminatlı mesleki
sorumluluk sigortası bulunan iktisadi işletmelerin veya kamu kurum ve kuruluşlarının
Uluslararası Gözetim Şirketi Başvurusu Formu'nu doldurmak suretiyle şirket veya iktisadi
işletmenin merkezinin yerleşik olduğu bölgedeki Dış Ticaret Müsteşarlığı Bölge Müdürlüğüne
başvurmaları gerekmektedir.
Uluslararası Gözetim Şirketleri listesi için bakınız.
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/DTS/ArastirmaGelistirmeDb/Liste.doc
lO
14)ihracatı Teşvik Araçları Nelerdir?
a)Vergi, Resim ve Harç istisnası
ihracatı arttırmak, ihraç ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak ve
ihraç pazarlarını geliştirmek amaçlanmaktadır.
http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detaymvzt&yayiniD=791 &icerikiD=893&dil=
TR
b) Dahilde işleme izin Belgesi Kapsamında ithalat
Dahilde işleme izin Belgesi/ Dahilde işleme izni kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem
görmüş ürünün, elde edilmesinde kullanılan (belge/izin sahibi firma ve /veya yan sanayici
firma tarafından) ve serbest delaşımda bulunmayan hammadde, yardımcı madde (katalizör
olarak kullanılanlar dahil), yarı mamul, mamul ile değişmemiş eşya, ambalaj ve işletme
malzemesinin, Türkiye Gümrük Bölgesinde (serbest bölgeler hariç) yerleşik firmalarca, ticaret
politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, vergisi teminata bağlanmak suretiyle bedelli ve
/veya bedelsiz ithal edilmesi ve ihracat taahhüdünün gerçekleşmesini müteakip, alınan
teminatın iade edilmesidir. Belge/izin kapsamında yapılacak işletme malzemesi ithalatında
ise katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi tahsil edilmektedir.
15)Hangi Çeşit ihracatlar KDV'den istisna Edilmiştir ?
a)Konsinye ihracatta malların yurt dışındaki komisyoncu veya
şube tarafından
alıcıya
satılması,
b)Yurt dışında müteahhitlik yapan Türk firmalarının işleri ile ilgili yurt dışına götürdükleri
makine, ekipman ve malzemeler,
c)Ticari kiralama yoluyla yapılan ihracat (Kiralanan malların yurt dışında satışı halinde)
d)Sınır ve kıyı ticaretinde veya açık pazarlarda yapılan ticarette, bedel karşılığı satış halinde,
e)Gümrük Beyannamesi düzenlemek şartıyla Türkiye'deki serbest bölgelere gönderilen
mallar,
f)Yurt dışında kurulan şubelere veya iştirak edilen şirketlere ayni sermaye olarak götürülen
mallar,
g)Uiuslararası sefer yapan yerli veya yabancı bayraklı gemilere, acenteler vasıtasıyla veya
doğrudan teslim edilen su, kumanya, yakıt, teknik teçhizat gibi mallar,
h)Yurt içi, gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına gönderilen mallar,
ı)Posta ile yurt dışına ticari mahiyette mal gönderilmesi,
durumlarında KDV'den istisna sağlanabilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu- Madde 11 'de ihracat istisnası bildirilmektedir.
16)ihraç Kaydıyla Mal Tesliminde KDV istisnası'ndan Kimler Yararlanmaktadır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 27 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği
http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1 028
17)ihraç Kaydıyla Mal Teslim Eden "imalatçı" Hangi Şartlara Haiz Olmalıdır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 27 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1 028
Tebliği
18)imalatçının ihracatçıya Temin Ettiği Her Mal için Tecii-Terkin Yapılabilir mi?
imalatçılar, ihracatçıya ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların bir kısmını piyasadan hazır
olarak satın alabilirler. Bu durumda, imalatçıların bizzat ürettikleri mallar için tecil-terkin
uygulaması yapılacak, ancak piyasadan hazır olarak alınıp satılan mallar için tecil-terkin
işlemi uygulanmayacaktır.
üretim fason ise, ihraç edilen nihai ürünün imalatının bir bölümünü bizzat yapan, diğer imalat
ise ham ve yardımcı maddelerini sağlayarak, işin riskini ve işletme
organizasyonunu üstlenip başka firmalara fason ücret karşılığında yaptıran mükellefler de
imalatçı sayılacak, ihracatçılara ihraç kaydıyla yaptıkları satışlar için tecil-terkin
safhalarını
uygulamasından yararlanacaklardır.
ll
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 27 Seri No.lu Katma
http://www.gib.gov. tr/index. php?id=1 028
Değer
19)"imalatçı" ve "ihracatçı" KDV Beyanını Nasıl Yapacaktır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Madde 11
Mal
http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1 028
Vergisi Genel
ve
Hizmet
Tebliği
ihracatı
20)Hizmet ihracı da KDV'den istisna mıdır?
Yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler de KDV'den istisna edilmiştir. Bu
uygulamadan, yurt dışına hizmet yapanlar ile yurt dışında hizmet yapanlar yararlanmaktadır.
21 )Hizmet ihracında KDV istisnası için Hangi Şartlar Aranmaktadır?
ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılara veya Türkiye'deki firmanın
yurt dışında müstakil olarak faaliyet gösteren şubelerine yapılan ve yurt dışında faydalanılan
hizmetler istisna kapsamındadır.
Türk firmalarının yurt dışındaki müşteriler için yaptıkları
hizmetlerde KDV istisnası
uygulanabilmesi için aşağıdaki 4 şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir:
1- Hizmet Türkiye'de, yurt dışındaki bir müşteri için yapılmalıdır.
2- Fatura ve benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir.
3- Hizmetin bedeli döviz olarak Türkiye'ye getirilmelidir.
4- Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 113 Seri No. lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği
http://www.gib.gov. tr/index. php?id= 1028
22)Türkiye'de Yapılan Hangi Tür Hizmetler istisna Kapsamındadır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Madde 11
Mal ve
http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1028
Hizmet
ihracatı
23)Türkiye'de ikamet etmeyen yolcuların Türk Lirası olarak satın aldıkları mallara
ödedikleri KDV, bu malların yurtdışına çıkarılması üzerine iade edilir mi?
Evet, tahsil edilen katma değer vergisi (KDV) alıcıya geri ödenir.
24)Türk
Lirası
olarak
satılan malın
KDV'sini geri almak için
alıcılar tarafından yapılacak
işlemler nelerdir ve KDV iadeleri hangi şekillerde yapılmaktadır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 113 Seri No.lu Katma Değer
Vergisi Genel Tebliği
http://www.gib.gov. tr/index. php?id= 1028
25)ihracatta verilen devlet yardımları ve destekleri nelerdir?
ihracatta verilen devlet yardımları ve destekleri aşağıda yer almaktadır;
a) Uluslararası Nitelikteki Yurt içi ihtisas Fuarları Desteği,
b) Çevre Maliyetleri Desteği,
c) Araştırma-Geliştirme (AR-GE) Yardımı,
d) istihdam Yardımı,
e) Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımları Desteği,
f) Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetleri Desteği,
g) Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı imajının Yerleştirilmesi Ve
Turquality®'ye Yönelik Faaliyetlerin Desteklenmesi
h) Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği,
i) Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği,
j) Tasarım Desteği
12
26) Uluslararası Nitelikteki Yurt içi ihtisas Fuarları Desteğinden kimler nasıl yararlanır?
DTM'nca belirlenecek kriteriere uygun yerli organizatörlerin fuar öncesinde ve esnasında
gerçekleştirecekleri tanıtım ve promosyon faaliyetlerine ilişkin giderler belli bir oranda
karşılanır. Bu destek için ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'ne başvurulmalıdır.
http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayiniD=839&icerikiD=943&dii=TR
27)Çevre için yapılan harcamalara destek var mıdır?
Evet. Türkiye'de ticari ve sınai faaliyette bulunan veya tarım ya da yazılım sektöründe iştigal
eden şirketler, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ile Sektörel Dış Ticaret Şirketleri
(SDŞ)'ne dönük olarak Çevre Maliyetleri Desteği sağlanmaktadır.
Çevre Maliyetleri Desteği almak isteyen firmaların gerekli incelemenin yapılarak Müsteşarlığa
intikal ettirilmesini teminen üyesi oldukları ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'ne
başvurması gerekmektedir.
"Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ" (No:97/5) (31.7.1997t,23066 s R.G.)
Desteklanecek Faaliyetler-Madde 4- 5
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/cevre uygulama 97 5/cevr
e.doc
28)Araştırma-Geliştirme
Faaliyetleri Destek Kapsamında mıdır?
yönelik firmalar/kuruluşlar ile sektör ve büyüklüğüne
bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan bütün kuruluşlar sadece Araştırma­
Geliştirme
projeleri kapsamında değerlendirilebilan giderlerinin belirli bir oranının
karşılanması veya bu projelere sermaye desteği sağlanması şeklinde Araştırma-Geliştirme
Yardımı alabilir.
Sanayi
kuruluşları, yazılım geliştirmeye
Araştırma Geliştirme (AR-GE) Yardımına ilişkin Tebliğ (No:98/1 O) (04.11.1998 t,23513 s
R.G.) http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload!IHR/DevletYardimlariDb/98 10.doc
29)Araştırma-Geliştirme {AR-GE) Projelerinin amaçları nelerdir?
Araştırma-geliştirme faaliyetleri proje bazında desteklenmekte ve projelere
sermaye desteği
Projelere sağlanan sermaye destekleri;
'Ürün Geliştirme Projelerine
Sermaye Desteği" ve "Stratejik Odak Konuları Projelerine Sermaye Desteği" olarak ikiye
ayrılmaktadır. Araştırma-Geliştirme Projelerinin amaçları aşağıda yer almaktadır;
sağlanmaktadır.
~
Yeni bir ürün üretilmesi,
Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi,
~ Maliyet düşürücü ve standart yükseltici mahiyette yeni tekniklerin uygulanması,
~ Üretimle ilgili olarak yeni bir teknoloji geliştirilmesi veya yeni teknolojinin yurt
koşullarına uyumu konusunda bilimsel esaslara uygun ve araştırma ve geliştirme
faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette hazırlanacak çalışma ve teknoloji
~
uyarlaması
30)AR-GE faaliyetlerine proje
bazında
verilen destek
oranları
ve destek süresi ne
kadardır?
AR-GE faaliyetlerinin proje bazında desteklenmesi kapsamında verilen destek oranları;
Temel Destek Oranı: % 50, Azami Destek Oranı : % 60, destek süresi proje bazında en çok
3 yıldır.
Araştırma-Geliştirme yardımıyla
ilgili
başvuru
mercii Türkiye Bilimsel ve Teknik
Kurumu (TÜBiTAK) 'dır.
13
Araştırma
31 )AR-GE faaliyetlerinde Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye Desteği'nin kapsamı
nedir, destek süresi ve tutarı ne kadardır?
Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye Desteği, ticari değeri olan yeni ürün oluşturulması veya
mevcut ürünlerin rekabet gücünün yükseltilmesine ya da bu amaçla üretim yöntemi, sistemi
ve tekniklerinin araştırılmasına ve geliştirilmesine yönelik AR-GE projelerine, Destekleme ve
Fiyat istikrar Fonu'ndan projeyi yürüten sanayi kuruluşlunu teşvik eder nitelikte destek
sağlanır. Anılan destekten azami 2 yıl yararlanılmaktadır. Azami destek tutarı 1 milyon $'dır.
32)AR-GE faaliyetlerinde Stratejik Odak Konuları Projeleri'nin kapsamı nedir, kaç yıl
ve ne kadar destek verilmektedir?
"Stratejik Odak Konuları Projeleri" ülkemizde mevcut sanayi yapısı, teknoloji ve insan gücü
birikimi ve uluslararası karşılaştırmalı üstünlüklerin dinamiği esas alınarak, hangi alanlarda,
teknolojik projeler yürütülmesinde yarar bulunduğunu veya araştırma ve geliştirme
faaliyetlerinin ülkemizde gelişip yaygınlaşması için alınması gereken tedbirleri tespit eden
projelerdir. Azami destek süresi 1 yıldır. Azami destek tutarı 100.000 $'dır.
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/devyardnot.doc
33)istihdam Yardımı nedir, ne amaçla verilir?
istihdam yardımı SDŞ'Ierin özellikle dış ticarete ilişkin işlemlerini yürütmek üzere, konusunda
tecrübeli ve yüksek öğrenimli yönetici ve eleman istihdamı sağlamak amacıyla verilir.
34)istihdam Yardımı'ndan kimler yararlanabilir?
istihdam Yardımı'ndan Sektörel Dış Ticaret Şirketi
yararlanabilir.
(SDŞ)
35)istihdam Yardımı almak için nereye başvurulmalıdır?
istihdam Yardımı almak için Dış Ticaret Müsteşarlığı
statüsüne haiz şirketler
ihracat Genel Müdürlüğü'ne
başvurulmalıdır.
36)Sektörel Dış Ticaret Şirketleri kaç yıl istihdam Yardımı alabilir?
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri azami bir yıl istihdam yardımı alabilir.
37)istihdam Yardımı'ndan bir şirketten en fazla kaç eleman faydalanır?
Bir SDŞ'den en fazla bir yönetici ve iki eleman faydalan ır.
38)Bir Sektörel Dış Ticaret Şirketi'ne ne kadar istihdam Yardımı yapılmaktadır?
Bir Sektörel Dış Ticaret Şirketi'ne istihdam yardımı kapsamında, yönetici/eleman/elemanların
aylık brüt ücreti en fazla %75 oranında karşılanır.
1) Yıllık destek miktarı yönetici için 18.000 ABD Doları,
2) Her bir eleman için 9.000 ABD Doları karşılığı TL tutarını geçemez.
39)Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılım Desteğinden kimler nasıl yararlanır?
Yurt dışı fuar organizasyonu gerçekleştiren organizatörler ve söz konusu fuar
organizasyonianna iştirak eden firma ve kuruluşlar ile sektörel nitelikteki uluslararası fuarlara
bireysel katılım sağlayan firma ve kuruluşlar ihracatçı Birliği Genel Sekreterliği'ne başvurmak
sureti ile Yurtdışı Fuar Katılım Desteği'nden yararlanabilirler.
"Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının
(No:2009/5)(30.12.2009 t, 27448 s. R.G.)
14
Desteklenmesine
ilişkin
Tebliğ"
40)Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetleri Desteğinden kimler nasıl
yararlanabilir?
Türkiye'de yerleşik, sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler, yazılım sektöründe iştigal
eden şirketler ve işbirliği kuruluşları ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'ne başvurmak sureti
ile Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetleri Desteğinden yararlanabilirler.
"Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
(No:2010/6)(18.08.2010 t, 27676 s. R.G.)
Hakkında Tebliğ"
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/201 O tebligler/201 O 6 te bii
g/201 O 6 Teblig Yurtdisi Birim.doc
41 )Yurt Dışlı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetleri Desteği
destekler nelerdir?
a)Mağazaların Desteklenmesi,
b)Ofis, Showroom ve Reyonların Desteklenmesi,
c)Depoların Desteklenmesi,
d)Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi,
e)Yurt Dışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi
kapsamında sağlanan
42)Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı imajının Yerleştirilmesi Ve
Turquality®'ye Yönelik Faaliyetleri kapsamındaki desteklerden kimler nasıl
yararlanabilir?
ihracatçı Birlikleri, Üretici Dernek/Birlikleri, Türkiye'de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan
şirketler, Sektörel Dış Ticaret Şirketleri ile Dış Ticaret Sermaye Şirketleri, Dış Ticaret
Müsteşarlığı ihracat Genel Müdürlüğü'ne başvurarak, Marka Destek Programı çerçevesinde
4 yıl, Turquality® Destek Programı çerçevesinde 5 yıl süre ile bu destekten yararlanabilirler.
"Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı imajının Yerleştirilmesi Ve
Turquality®'nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ" (No:2006/4)(24.05.2006 t, 26177 s.R.G.)
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/2006 4 uygulama.doc
43) Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği verilmesinin amacı nedir?
Türkiye'de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler ile yazılım sektöründe iştigal eden
şirketlerin potansiyel pazarlar hakkında sistematik ve objektif bilgi sağlanması, yeni ihraç
pazarları yaratılması ve geleneksel pazarlarda pazar payımızın artırılmasına yönelik olarak
gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderlerinin belirli bir bölümünün karşılanması
amaçlanmıştır.
44)Kimler Ne Şekilde Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği'nden faydalanabilir?
Türkiye'de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan veya yazılım sektöründe iştigal eden
şirketler ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) yararlandırılabilir.
"Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği Hakkında Tebliğ" (No: 2006/6) (21.1 0.2006 t,
26326 s R.G.) Madde 4
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/pazar.doc
45)Pazar
Araştırması
ve Pazarlama
desteği kapsamında
verilen destekler için nereye
başvurulmalıdır?
1) Pazar araştırması projelerine destek almak için şirketler ve SDŞ'Ier tarafından üyesi
bulunduğu ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'ne veya ihracatı Geliştirme Etüd
Merkezi'ne (iGEME),
15
hizmeti veren kurum ve/veya kuruluşlardan satın alınan pazar
ve istatistikler vb. 'ne ilişkin giderler ile bu kurum ve/veya
kuruluşlara üyelik giderlerine, ayrıca ürünlerin yurt dışına yönelik olarak elektronik
ortamda pazarlanabilmesi amacıyla e-ticaret sitelerine üyelik giderlerine destek
almak için iGEME'ye,
3) Ticaret heyeti programlarıyla ilgili destek almak için ihracatçı Birlikleri Genel
2) Pazar
araştırması
araştırması
raporları
Sekreterliği'ne,
başvurulmalıdır.
46) Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği nedir ve ne amaçla verilir?
Türkiye'de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan veya yazılım sektöründe faaliyet gösteren
şirketlerin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü arttırmaya yönelik eğitim ve danışmanlık
giderleri ile işbirliği Kuruluşlarının (ihracatçı Birlikleri, il Ticaret Sanayi Odaları, Organize
Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Sektörel Üretici Dernekleri, Sektörel Dış Ticaret
Şirketleri veya imalatçıların kurduğu dernek-birlik veya kooperatifleri) Müsteşariıkça uygun
görülen proje bazlı giderlerinin karşılanması amaçlanmaktadır.
"Uluslararası
Rekabetçiliğin
Geliştirilmesinin
Desteklenmesi
Hakkında
Tebliğ"
(No:201 0/8)(23.09.201 Ot, 27708 s R.G.)
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/201 O tebligler/201 O 8 te bii
g URG.doc
47)Uiuslararası
Rekabetçiliğin
Geliştirilmesinin
Eğitimcilerin Düzenleyeceği Eğitim Programları nelerdir
Desteklenmesi
Kapsamında
ve ne kadar destek sağlanır?
Şirketlerin;
a) Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü Mevzuatı,
b) Dış Ticarette Anlaşmazlıkların Çözümü ve Uluslararası Tahkim,
c) Dış Ticaretin Finansmanı ve Dış Ticaret Muhasebesi,
ç) Dış Ticarette Fiyatlandırma,
d) Dış Ticaret, Gümrük ve Kambiyo Mevzuatı,
e) Dış TicaretteKullanılan Belgeler ve Ödeme Şekilleri,
f) Dış Ticarette Sözleşmeler ve Teslim Şekilleri,
g) Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik,
h) Uluslararası Pazarlama ve Elektronik Ticaret,
ı) Yenilikçilik ve Kümelenme
konuları ile Müsteşariıkça uygun görülen diğer konularda, iGEME'den eğitimci statüsü alan
eğitimci şirketlerden alacağı
Dolarını aşmamak
48)Uiuslararası
yurtiçi eğitimiere
üzere % 70'1ik destek sağlanır.
Rekabetçiliğin
ilişkin
Geliştirilmesi
giderleri
Desteği
yıllık
toplam 20.000 ABD
almak
için
nereye
başvurulmalıdır?
Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği almak için ihracatı Geliştirme Etüd Merkezi
(iGEME)'ne başvurulmalıdır. Nihai yetkili kuruluş Dış Ticaret Müsteşarlığı'dır.
49) Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği kapsamında, "Proje Bazlı Eğitim
ve/veya Danışmanlık Programları nelerdir ve ne kadar destek sağlanır?
işbirliği kuruluşlarının;
a) Eğitim ve/veya danışmanlık ihtiyacının analizi,
b) iş planı ve ihracat stratejilerinin hazırlanması, izlenmesi,
c) ihracat potansiyelinin belirlenmesi ve ihracat yapmaya hazır hale getirilmesi,
ç) Süreç iyileştirme ve yönetimi,
d) Bilgi ve iletişim teknolojileri danışmanlığı,
e) Aynı değer zincirinde yer alan, birbirleriyle ilişki içinde olan ve coğrafi yakınlık içinde
bulunan şirketlerin uluslararası rekabetçilik yönünde yol haritalarının hazırlanması,
16
konularında
düzenlenen eğitim ve/veya danışmanlık programları çerçevesinde verilen eğitim,
danışmanlık faaliyet giderleri ile program organizasyonuna yönelik faaliyet giderlerinin en
fazla %75'i proje bazında 400.000 ABD Dalarına kadar karşılanmaktadır. www.dtm.org.tr
50) Uluslararası
Pazarlama veya
Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği kapsamında,
Proje Bazlı Yurt Dışı
Heyeti Programları nelerdir ve ne kadar destek sağlanır?
işbirliği Kuruluşlarınca düzenlenen 5 adet yurt dışı pazarlama programları (ortak pazar
araştırmaları, Pazar ziyaretleri, küme tanıtım faaliyetleri, ticari heyetleri, yurt dışı fuar
ziyaretleri, eşleştirme vb. organizasyonlar) için her bir program bazında 150.000 ABD
Dalarına kadar, 10 adet yurt dışındaki alıcı firmaların Türkiye'den alım yapmaları amacıyla
düzenlenen alım heyeti programları için ise her bir program bazında 100.000 ABD Dalarına
kadar, aşağıda yer alan giderlerin en fazla %75'i karşılanır.
a)Uiaşım: Yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programları kapsamında uluslararası
ve/veya şehirlerarası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren, gemi, otobüs bileti ve
toplu taşımaya yönelik araç kiralama giderleri,
Alım
b)Konaklama: Yurt
konaklama giderleri,
dışı
pazarlama veya
alım
heyeti
programları
kapsamındaki
c)Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları Kapsamındaki Tanıtım ve
Organizasyon Giderleri:
Tercümanlık gideri, Seminer, konferans, toplantı ve ikili
görüşmelerin yapıldığı yerlerin kiralama giderleri, Görsel ve yazılı tanıtım giderleri, Halkla
ilişkiler hizmeti giderleridir. www.dtm.org.tr
Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği kapsamında, Proje Bazlı Bireysel
Danışmanlık Programları nelerdir ve ne kadar destek sağlanır?
Proje bazlı faaliyetler kapsamında, eğitim ve/veya danışmanlık, yurt dışı pazarlama veya
alım heyeti programiarına katılan şirketler, Müsteşariıkça uygun görülen konularda proje
bazlı bireysel danışmanlık hizmeti alabilirler. Şirketlerin yıllık 50.000 ABD Dalarına kadar 3 yıl
alacakları danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderler %70 oranında karşılanır. www.dtm.org.tr,
51)
52)Tasarım Desteği'nin amacı
nedir ve kimler yararlanabilir?
tasarım kültürünün oluşturulması ve yaygınlaştırılmasını teminen tasarımcı
şirketleri, tasarım ofisleri ile Birlikler, tasarım dernekleri-birliklerinin gerçekleştireceği tanıtım,
Türkiye'de
reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları ile yurt dışında açacakları birimlere
ilişkin giderleri karşılanmaktadır. Bu destekten, Tasarımcı Şirketler, Tasarım Ofisleri, Birlikler
ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri yararlanabilir.
"Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ"
(No:2008/2)(18.04.2008 t, 26851 s R.G.)
http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/IHR/DevletYardimlariDb/tasarim/2008 2.doc
53) Tasarım Desteği almak için nereye başvurulur ve ne kadar süre destek sağlanır?
Tasarım Desteği almak için başvuru merci ihracatçı Birlikleri ve yetkili kuruluş Dış Ticaret
Müsteşarlığı'dır. Tasarımcı şirketleri ve Tasarım ofisleri
bazında destek alabilmektedir.
en fazla 4
yıl,
Birlikler ve
Tasarım
Dernekleri-Birlikleri proje
54)Türkiye ihracat Kredi Bankası A.Ş.'nin {Türk-EXiMBANK)
krediler hakkındaki programları nelerdir?
Türk-Eximbank'ın programları aşağıda
yer
Kredi programları
Ülke kredi ve garanti programları
Y ihracat kredi sigortası programları
http://www.eximbank.gov.tr/
Y
Y
17
almaktadır;
ihracatçıya verilen
DIŞ TiCARETTE YARARLANlLABiLECEK BAŞLlCA iNTERNET SiTELERi:
istanbul Ticaret Odası
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
Gümrükler Genel Müdürlüğü
istanbul ihracatçı Birlikleri
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı
Çevre ve Orman
Bakanlığı
Dışişleri Bakanlığı
Türkiye istatistik Kurumu
Türk Standartları Enstitüsü
ihracatı Geliştirme Etüd Merkezi
Tütün, Tütün Mamulleri ve
Alkollü içkiler Piyasa Düzenleme
Kurumu
Resmi Gazete
Mevzuat Bilgileri
Avrupa Birliği Genel Sekreterliği
Dış Ticarette Yaklaşımlar
htto://www.ito.ora.tr
htto://www.dtm.aov.tr
httQ://www.gumruk.gov. tr
http://www.aumrukler.aov.tr
http://www. iib.ora. tr
http://www.sanavi.aov.tr
htto:www.tarim.aov.tr
httQ://www.saglik.gov.tr
htto ://www. cevreorman.aov. tr
htto://www.mfa.aov.tr
htto://www.tuik.aov.tr
httQ ://www. tse. org. tr
htoo://www.iaeme.ora.tr
httQ://www.tutunalkolkurumu.gov.tr
htto://reaa.basbakanlik.aov.tr
httQ://mevzuat.basbakanlik.gov.tr
http://www.abas.aov.tr
htto://www.disticarettevaklasimlar.com
Güncelleme Tarihi: Ekim 2010
18