ncts - Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü

NCTS (YENĠ BĠLGĠSAYARLI TRANSĠT SĠSTEMĠ) BĠLGĠ NOTU
Ortak Transit Rejimi ve NCTS Uygulaması nedir?
Ortak Transit Rejimi; Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan ülkeler (Avrupa Birliği ve EFTA
üyesi ülkeler) arasında eşyanın gümrük vergilerinin askıya alınarak taşındığı ve bu taşımanın
“Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi” (NCTS) adı verilen sistem ile elektronik mesajlar
kullanılarak beyan ve takip edildiği rejimdir.
Ortak Transit Sözleşmesine taraf ülkeler 2000’li yılların başından itibaren aşamalı olarak
kendi elektronik sistemlerini geliştirmişler ve 1 Ocak 2006 tarihi itibariyle AB ülkeleri, ortak
transit rejiminde kağıt beyanname bazlı işlemlerin yerine tamamen elektronik veri alış verişi
temeline dayanan NCTS (New Computerized Transit System – Yeni Bilgisayarlı Transit
Sistemi) uygulamasına geçmiş olup, gümrük işlemleri elektronik ortamda başlatılmakta,
devam ettirilmekte ve sonlandırılmaktadır.
Ülkemiz de 2000’li yılların başlarından itibaren Ortak Transit Sözleşmesine taraf olmak
amacıyla çalışmalar yapmaya başlamıştır. Bu kapsamda ilk olarak hazırlanan Ortak Transit
Yönetmeliği 28.07.2003 tarihli 25182 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış, ancak uygulanma
şansı bulamamış olup, AB tarafından Sözleşme’de yapılan değişiklikler nedeniyle
güncelliğini yitirmiştir.
Ülkemiz, bu değişikliklere teknik altyapı ve mevzuat anlamında uyum sağlayabilmek
amacıyla AB destekli projelerle uyumlaştırma çalışmalarını gerçekleştirmiş, ortak transit
konusunda mevzuatını AB mevzuatına uyumlu, teknik altyapısını da işlemlerin yürütülmesine
hazır hale getirmiştir.
Yapılan bu çalışmalar sonucunda Ortak Transit Sözleşmesine taraf olmadan önce ulusal
düzeyde uygulayabileceğimiz Ortak Transit Yönetmeliği 24/08/2011 tarihli ve 28035
(Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. NCTS yazılımının
BİLGE sistemi ile entegrasyonu sağlanmıştır. Bakanlığımızca Ortak Transit ve NCTS
Eğitim El Kitabı hazırlanmış ve eğitim programları düzenlenerek personel bu konularda
eğitilmiştir.
Söz konusu entegrasyonun sağlanmasını müteakip Ortak Transit Yönetmeliği kapsamında
pilot uygulamaya 19.09.2011 tarihi itibariyle kara kapılarını kapsayacak şekilde Erenköy
Gümrük Müdürlüğü, Kapıkule Tır Gümrük Müdürlüğü ve Kapıkule Gar Gümrük Müdürlüğü
arasında deneme mahiyetinde başlanılmıştır. Kara kapıları arasındaki pilot uygulamanın
sonuçlarının alınmasını müteakip 29.11.2011 tarihi itibariyle Edirne Gümrük ve Muhafaza
Başmüdürlüğü bağlantısı kara sınır/iç gümrük idarelerinde NCTS Uygulanmasına
başlanmıştır.
Ülkemizin Ortak Transit Sözleşmesine taraf olmasının ön koşulu, yayınlanan Ortak Transit
Yönetmeliği kapsamında yürütülecek transit işlemlerinin AB uygulamaları ile uyumlu
olmasıdır. Bu kapsamda, Ortak Transit Sisteminin işleyişine ilişkin Aralık ayı içerisinde AB
heyetince Ankara, Edirne ve İstanbul’da AB komisyonundan bir heyetçe incelemeler yapılmış
olup, ziyarete ilişkin olumlu rapor düzenlenmesinin ardından Türkiye’nin Ortak Transit
Sözleşmesi ve Tek İdari Belge Sözleşmesine taraf olunması için davet kararı verilmesi ile
birlikte Türkiye’nin her iki Sözleşmeye 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle taraf olması
öngörülmektedir.
Ortak Transit Rejimi ve NCTS uygulamasının faydaları nelerdir?
Ülkemizin anılan Sözleşmeye taraf olması, gerek gümrük idarelerine gerekse
taşımacılara transit işlemlerinde önemli avantajlar sağlayacaktır.
Günümüzde taşımacılarımız AB ülkelerine yönelik taşımalarda TIR Sözleşmesi
hükümleri çerçevesinde TIR karnesi kullanmaktadır. TIR karnesi ile yapılan transit
taşımacılıkta karne, gümrük vergilerinin ödenmesini sınırlı düzeyde güvence altına
almakta, geçilen ülke sayısına göre karne maliyetleri artmaktadır.
Taşımacılarımız, AB’ne yönelik taşımalarda, belge maliyeti
olmaksızın ve
alternatiflerine göre daha düşük maliyetle teminat kullanarak transit işlemi
gerçekleştirebileceklerdir. AB’ye yapılan taşımalarda TIR Karnesi kullanımı asgari
düzeye inecek bunun yerine daha az maliyetli olan ortak transit rejimi kullanılacaktır.
Ülkemiz anılan sözleşmeye taraf olmakla birlikte, AB’ne tam üye olmamasına rağmen
transit işlemleri açısından AB üyesi bir ülke gibi işlem yapabilecek konuma gelecektir.
Ortak transit rejiminde nakliyecimiz, gerek Türk gümrük idarelerinde gerekse AB
gümrük geçişlerinde daha az bürokrasi ile karşılaşılacaklar, ayrıca taşımacı elektronik
beyanı her aşamasında izleyip taşımanın gerçekleşip gerçekleşmediğini takip
edebilecektir.
Bu bağlamda, Türkiye’den bir AB ülkesine yapılacak karayolu taşımasında
İskenderun’dan açılacak bir transit beyannamesi ile Hamburg ya da Londra’ya kadar
eşyanın tek bir beyan ile taşınması mümkün olacaktır. Aynı şekilde, Rotterdam’da
açılacak bir transit beyannamesi de başkaca bir işleme gerek olmaksızın
Kahramanmaraş’daki gümrüğümüzde sonlandırılacaktır.
Belirli güvenilirlik kriterlerini sağlayan taşımacılar, kapsamlı teminat, teminattan
vazgeçme, izinli alıcı ve izinli gönderici gibi kolaylık sağlayıcı uygulamalardan
faydalanacaktır.
Diğer taraftan, ortak transit rejimi, gümrük idareleri açısından da önemli kolaylıklar
sağlayacaktır. Örneğin, Berlin’den Ankara’ya gerçekleştirilecek bir ortak transit
işleminde araç ve eşya Berlin gümrüğünden yola çıktığı anda beyanname bilgileri
ülkemize giriş yapacağı Kapıkule ve Ankara’daki varış gümrüğünde görülebilecek,
böylece eşya için yapılması gerekli risk analizleri ve kontroller daha etkin bir şekilde
yapılabilecek ve kaçakçılıkla daha iyi mücadele edilecektir.
Gümrük idareleri, ortak transit işleminin her adımını sistem üzerinde
izleyebildiklerinden rejimin güvenliğini sağlama ve kaçakçılıkla mücadelede avantaj
elde edecek, doğabilecek gümrük vergilerinin tamamı teminat altına alınarak
taşındığından kamu alacağı da güvence altına almış olacaktır.
İzinli Gönderici ve İzinli Alıcı gibi basitleştirilmiş usullerin yaygınlaşması ile ticaret
erbabının gümrük idaresine fiilen eşyayı sunma zorunluluğu ortadan kalkacağı için
gümrük idaresi zaman, işgücü, idari kapasite ve etkin denetim anlamında önemli
kazanımlar sağlayacaktır.
EDĠRNE GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAġMÜDÜRLÜĞÜ