Sanayi Üretim Endeksi ve İmalat Sanayi Değerlendirme Raporu

2016-Eylül
T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sanayi Üretim Endeksi ve
İmalat Sanayi Değerlendirme
Raporu
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksi (2010=100 temel yıllı), 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre
yüzde -3,8 azalmıştır. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı
Eylül ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,9, imalat sanayi sektörü endeksi %3,9 ve elektrik,
gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %3,3 azaldı.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksi (2010=100 temel yıllı), 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına
göre yüzde -3,1 azalmıştır. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı
ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,3 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %3,7 ve elektrik, gaz, buhar
ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,2 azaldı.
Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları, Eylül 2016
Arındırılmamış
Endeks
114,2
Takvim Etkisinden
Arındırılmış Endeks
124,4
Yıllık Değişim
(%)
-3,1
*Kaynak: TÜİK
Ana Sanayi Grupları
2015 Eylül Ayına Göre Değişim–
Yıllık Değişim (%)
(Takvim Etkisinden Arındırılmış)
(%)
Mevsim ve Takvim
Etkisinden Arındırılmış
Endeks
123,4
Aylık Değişim
(%)
-3,8
Ara Malı İmalatı
-1,6
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı
-9,5
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı
-6,5
Enerji
-0,5
Sermaye Malı İmalatı
-2,3
2
Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki
yılın aynı ayına göre yüzde -3,7 azalarak 125,0 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi ise 2016 yılı Eylül
ayında bir önceki aya göre yüzde -3,8 azalarak 124,0 seviyesinde gerçekleşmiştir
2015 yılı Eylül ayına göre en yüksek artışlar:
(Takvim Etkisinden Arındırılmış)
Makine Ve Ekipmanların Kurulumu ve
Onarımı (%6,6)
Elektrikli Teçhizat İmalatı (% 5,9)
Ana Metal Sanayi (%4,6)
sektörlerinde görülmüştür.
2016 yılı Ağustos ayına göre ise en yüksek artışlar:
(Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış)
Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol
Ürünleri İmalatı (% 8,5)
Başka yerde Sınıflandırılmamış Makine ve
Ekipman İmalatı (% 3,9)
Motorlu Kara Taşıtı, Treyler ve Yarı Treyler
İmalatı (% 2,3)
sektörlerinde görülmüştür.
"Türkiye'yi teknoloji üreten ilk 10 ülke arasına sokacağız. Teknoloji üretecek ve
ürettiğimiz teknolojiyi ticarileştireceğiz."
Dr. Faruk ÖZLÜ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı
İLGİLİ GÖSTERGELER
Merkez Bankası tarafından açıklanan 2016 yılı Ekim ayı imalat sanayinde kapasite kullanım oranı anketi sonuçlarına göre; 2015 yılı
Ekim ayında yüzde 75,5 olan kapasite kullanım oranı, 2016 yılı Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre 0,9 puan artış göstererek yüzde
76,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Kapasite kullanım oranı, 2016 yılı Eylül ayına göre ise 0,2 puan düşüş göstermiştir.
TÜİK ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle hazırlanan geçici dış ticaret verilerine göre; 2016 yılı Eylül ayında ihracat, 2015 yılının
aynı ayına göre yüzde 5,6 azalışla 10.935 milyon dolar; ithalat ise yüzde 0,7 azalışla 15.296 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Eylül ayında dış ticaret açığı yüzde 14,1 artarak 4.362 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2015 Eylül ayında
yüzde75,2 iken, 2016 Eylül ayında yüzde 71,5'e gerilemiştir.
Eylül ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94’tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı
içindeki payı yüzde 3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 34,6’dır.
İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı ise yüzde 85,2’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Eylül ayında imalat sanayi
ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 16, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise yüzde 45,4’tür.
Avrupa Birliğine yapılan ihracat payı, 2015 Eylül ayında yüzde 47,1 iken, 2016 Eylül ayında yüzde 50,2’ye yükselmiştir. AB’ye yapılan
ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 0,4 artarak 5.484 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.
2016 yılı Eylül ayında sektörler düzeyinde gerçekleşen en büyük ihracat kalemi, “Motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları”
olurken, bu sektörü sırasıyla “Tekstil ürünleri”, “Ana metal sanayi”, ve “Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat” izlemiştir.
3
Dünyadaki Gelişmeler
Genel Değerlendirme
2016 yılı Eylül ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi
üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,1,
arındırılmamış endeks yüzde 4,1 düşmüştür. Mevsim ve
takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki
aya göre yüzde 3,8 azalmıştır.
2016 Eylül ayında ihracat pazarlarındaki gelişmeler, iç
pazardaki sınırlayıcı gelişmelerle birleşerek sanayi üretimini
bir miktar aşağıya çekmiştir.
Yine bu ay döviz kurlarında yaşanan dalgalanmalar, çevre
ülkelerdeki güvenlik endişesiyle ticaret kanallarının
daralması, tüketim ve yatırım tarafında harcamaların
ertelenmesine neden olmuştur. Gerek beyaz eşya, otomobil
gibi dayanıklı tüketim harcamaları gerekse de yatırım
eğilimleri üretimde gerçekleşecek sınırlı düşüş hakkında bilgi
vermekteydi.
Bununla birlikte Ekim ayı kapasite kullanım oranını bir önceki
yılın aynı ayına göre 0,9 puan artış göstererek 76,4
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Önümüzdeki dönemde belirsizliklerin azalarak, kapasite
kullanımındaki artışın üretime yansıması beklenmektedir.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayınlanan verilere göre,
Eylül ayında mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretimi Ağustos
ayına kıyasla Avro Bölgesi ve Avrupa Birliği’nde (AB) sırasıyla %0,8 ve
%0,7 azaldı. Avro Bölgesi’ndeki sanayi üretimin aylık bazda
azalmasında; dayanıklı tüketim mallarında %5,6’ lık, sermaye
mallarında %2,2’lik, ara mallarında %0,7’lik ve enerji üretimindeki
%0,2’lik düşüşler etkili oldu. Avrupa Birliği’n de sanayi üretimin aylık
bazda azalmasında ise; dayanıklı tüketim mallarında %3,7’lik,
sermaye mallarında %1,6’lık ve enerji üretimindeki %0,6’lık düşüşler
etkili oldu. Eylül ayında sanayi üretiminde Birlik üyesi ülkelerden
aylık bazda en fazla azalışın kaydedildiği ülkeler, Danimarka (-%8,1),
Almanya (-%1,9) ve Yunanistan (-%1,8) olurken; en fazla artış
kaydedilen ülkeler, İsveç (%7,6), İrlanda (%6,4) ve Estonya (%5,2)
oldu. Ayrıca, Sanayi üretiminin Eylül ayında geçtiğimiz yılın aynı
ayına göre Avro Bölgesi ve AB’de %1,2 artmıştır.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan öncü verilere
göre, yılın üçüncü çeyreğinde Avro Bölgesi ve Avrupa Birliği (AB)
ekonomileri mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki çeyreğe
göre sırasıyla %0,3 ve %0,4 büyüdü. Yılın ikinci çeyreğinde iki
bölgede de büyüme oranları yine sırasıyla %0,3 ve %0,4 olmuştu.
Ayrıca yılın üçüncü çeyreğinde, Avro Bölgesi’nde ve AB’de mevsimsel
etkilerden arındırılmış büyüme oranları yıllık bazda %1,6 ve %1,8
olarak açıklandı. İkinci çeyrekte de bu oranlar sırasıyla %1,6 ve %1,8
düzeyinde gerçekleşmiştir.
İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), 2017 yılı için küresel
büyüme tahminini Eylül ayındaki tahminine göre 0,1 puan artırarak,
%3,3’e yükseltti. OECD; 2018 yılında küresel büyümenin %3,6
olacağını tahmin ederken, bu oranın 2011 yılından sonraki en yüksek
oran olacağını belirtmektedir. ABD’nin 2017 ve 2018 yıllarında %2,3
ve %3 oranlarında büyüceğini öngören OECD, Avro Bölgesinin
belirtilen yıllarda sırasıyla %1,6 ve %1,7 büyüyeceğini tahmin etti.
Ayrıca OECD, Çin’in 2017 yılında %6,4 ve 2018 yılında %6,1
büyüyeceğini öngörmektedir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
4
Kaynak: TÜİK, TCMB.