ACİL DURUM Acil durum - Dr.uz

ACİL DURUM PLANLARI
Afet canlı ve cansız çevreye oldukça büyük zararlar
veren, önemli ölçüde can ve mal kaybına neden olan
olağan dışı, doğal ve beşeri olaylardır.
Afet çeşitli doğa olaylarının sebep olduğu yıkım veya
kıran şeklinde de ifade edilmektedir.
AFETLERİN ETKİLERİ
• Doğrudan etkiler
• Dolaylı etkiler
• İkincil etkiler
2
DOĞRUDAN ETKİLER
•
•
•
•
•
•
•
Can kaybı
Yaralanma
Alt yapı hasarları
Mal kayıpları
Hayvan ve tarım ürünleri kayıpları
Kültür mirası ve müzelerdeki kayıplar
Kurtarma, ilk yardım ve geçici barınma çalışmaları
giderleri
• Tedavi, beslenme ve giyinme giderleri
3
DOLAYLI ETKİLER
• İşyerlerinin geçici veya sürekli kapanmaları
nedeniyle uğranılan üretim kayıpları
• Sağlık, eğitim ve diğer kamu hizmetlerinin
kesilmesi nedeniyle uğranılan hizmet kayıpları
• Üretim, turizm, ticaret ve hizmet sektörlerindeki
kısa veya uzun süreli işletme kayıpları nedeniyle
uğranılan gelir kayıpları
• Üretim ve hizmet yetersizliği nedeniyle ortaya
çıkan fiyat artışları vb.
4
İKİNCİL ETKİLER
• Üretim veya arz kayıpları sonucu oluşan pazar
kayıpları
• Tüm
kaynakların
afet
bölgesine
yoğunlaştırılmasının neden olabileceği aşırı
talep ve fiyat artışları
• Parasal kaynakların azalması ve ödemeler
dengesinin bozulması
5
ACİL DURUM
• Acil durum; önceden tahmin edilemeyen, ani
olarak oluşan ve hızlı bir şekilde müdahaleyi
gerektiren olaylar bütünüdür.
• Yönetim literatüründe acil durum, “beklenmeyen
ve önceden tahmin edilemeyen durumlar” olarak
ifade edilmektedir.
6
ACİL DURUM ÖRNEKLERİ
• Tıbbi acil durumlar: Büyük salgınlar, kitlesel
yemek zehirlenmeleri, acil kan ihtiyaçları vb.
• Hızlı bir şekilde kontrol altına alınabilen
yangınlar
• Kazalar: Sanayide meydana gelen kazalar, kimya
tesislerinde meydana gelen kazalar, büyük
zincirleme trafik kazaları
• Bomba ihbarları
7
ACİL DURUM ÖRNEKLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
Yangın,
Zararlı madde olayları
Su baskını ve sel
Fırtına
Kasırga
Deprem
Komünikasyon hataları
Önemli miktarda müşteri veya
tedarikçilerin kaybı
• Patlama
8
ACİL DURUM
YÖNETİMİNİN
SAFHALARI
9
ACİL DURUM YÖNETİMİNİN SAFHALARI
 Önleme
 Ön Hazırlık
 Duruma müdahale
 Düzeltme ve onarma
İdeal bir dünyada biz sadece ilk iki safhayla
ilgilenmek isteriz. Fakat gerçekte diğer
safhalarla da ilgilenilmek zorunda kalınır.
10
Önleme/Azaltma Faaliyetleri
Önleme programları acil bir durumun etkilerini
azaltmak veya önlemek için tasarlanır.
• Evler su havzalarından uzaklara yapılarak su
taşmalarından korunur
• Mühendislik çalışmaları ile köprüler ve yollar
depremlere dayanıklı yapılmalıdır
• Çeşitli doğal afetlerden mülkleri korumak için etkin
bina yönetmelikleri oluşturmak ve uygulanmasını
sağlamak
• Toprak kullanım politikaları geliştirmek
• Yeni binalarda yanmayı geciktirici malzemeler
11
kullanmak
Ön Hazırlık Safhasının Temel Elemanları
• Acil durum eylem planları geliştirmek
• Planın
içine
uygulamalı
pratikler
yerleştirmek
• Toplumun eğitimi ve bilinçlendirilmesi
• Planlama, acil durum aksiyon planı içeren
bir iş güvenliği ve sağlığı programının çok
önemli bir bileşenidir. Planlama önleme ve
ön hazırlıktır.
12
DURUMA MÜDAHALE
• Müdahale programları, acil durumlar veya
felaketler meydana geldiğinde, acil durumlarla
mücadele etmek için tasarlanırlar ve acil durum
planlarının uygulanmaları, acil operasyon
merkezlerinin aktif hale getirilmesi, kaynakların
mobilizasyonunu, ikaz ve yönlendirmelerin
yayınlanması, tıbbi ve sosyal hizmet yardımlarının
tedariği gibi tedbirleri içermektedir.
Müdahaleprogramı, kanunlar
çerçevesinde acil durumun
deklarasyonunu da kapsar.
13
DÜZELTME ve ONARMA
• Düzeltme ve onarma programları, çevreyi ve
toplumu acil durum öncesi şartlarına yeniden
döndürmek için yapılandırmaya yardım etmek için
tasarlanırlar.
• Düzeltme ve onarma programları, fiziksel düzeltme
ve yeniden inşaa, ekonomik etki çalışmaları,
danışmanlık, finansal destek programları, geçici
yerleşim, sağlık ve güvenlik bilgisi gibi tedbirleri de
içermektedir.
14
ACİL DURUM
YÖNETİMİ
15
ACİL DURUM YÖNETİMİ
•
•
•
•
Acil durum yönetimi dört ana başlık
altında toplanabilir:
Planlama prosesindeki 4 adım
Acil durum yönetiminde göz önüne alınan
faktörler
Tehlike ve risk hakkında spesifik bilgi
Bilgi kaynakları
16
Planlama Prosesindeki Dört Adım
• Adım 1:Bir planlama takımının kurulması
• Adım 2:Tehlikelerin, imkan ve kabiliyetlerin
analizi
• Adım 3:Bir acil durum eylem planının
geliştirilmesi
• Adım 4:Acil durum eylem planının hayata
geçirilmesi
17
Mevcut Durum Analizi
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
İçsel planların ve politikaların gözden geçirilmesi
Dış gruplar ile buluşma
Kanunların ve yönetmeliklerin tanımlanması
Kritik ürün, hizmet ve operasyonların tanımlanması
İçsel kaynakların ve kabiliyetlerin tanımlanması
Dış kaynakların tanımlanması
Sigorta yaptırmayı gözden geçirme
18
a) İçsel Planların ve Politikaların Gözden Geçirilmesi
Yapılması gerekli olan dokümanlar şunlardır:
• Tahliye planı
• Yangından korunma planı
• İş güvenliği ve sağlığı
programı
• Çevre politikaları
• Güvenlik prosedürleri
• Sigorta programı
• Finans ve satın alma
prosedürleri
•
•
•
•
Tesis kapama politikası
Çalışanlar için el kitabı
Tehlikeli maddeler için plan
Proseslerin emniyet
değerlendirmesi
• Risk yönetim planları
• Sermaye geliştirme
programları
19
b) Dış gruplar ile bulaşma
Resmi kurumlar, sivil toplum örgütleri ve kamu hizmetleri
ile bir araya gelme.
• Sivil acil durum yönetim
ofisleri
• Yerel yönetim ofisleri
• Yerel acil durum planlama
komisyonu
• İtfaiye merkezi
• Polis departmanı
• Acil durum tıbbi müdahale
organizasyonları
•
•
•
•
•
•
Kızılay
Devlet Meteoroloji Kurumu
Bayındırlık hizmetleri
Telefon şirketleri
Türkiye elektrik kurumu
Komşu iş yerleri
20
Hasar Görebilirlik Analizi
a)
b)
c)
d)
Potansiyel acil durumların listelenmesi
Olasılık tahmini
Potansiyel insan etkisinin değerlendirilmesi
Potansiyel mal ve mülk etkisinin
değerlendirilmesi
e) Potansiyel iş etkisinin değerlendirilmesi
f) İçsel ve dışsal kaynakların değerlendirilmesi
g) Toplam skorun belirlenmesi
21
Hasar Görebilirlik Analizi Tablosu
Acil
Durum
Tipi
Olasılık
Ysk
5
Dşk
1
İnsan
Etkisi
Yüksek Etki
5
Mal
olan
Etkisi
İş olan
Etkisi
Düşük Etki
1
İçsel
Kaynaklar
Zayıf Kaynak
5
Dış
Kaynaklar
Toplam
Skor
Güçlü Kaynak
1
22
4-Acil Durumlarda Risk Analizleri Nasıl
Yürütülmektedir?
(Sürekli takip çok önemli...)
Risk Tespiti yapılacak Alan :
Kısım Yöneticileri
• Risklerin •
kayıt
altına
İş Sağlığı ve İş Güvenliği Danışmanı
alınması. •
• İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kurul Üyesi
• Sorumlunun
belirlenmesi
• İş Yeri Hekimi ile birlikte gezilerek
• Çözüm
riskler tesbit edilmektedir.
önerileri.
• Risklerin
takibi.
Proje’de ve kendisine bağlı diğer merkezi
birimlerin
denetimi
bu
kapsama
• Risklerin
takip
girmektedir.
edilmesinin
temini.
İKM-02




Acil Durum İletişim Rehberi
Acil Durum
ADI SOYADI
BÖLÜMÜ
BUL.TİM
EV ADRESİ
SEMT
TEL
Kurulu üyelerine
1
GÖKHAN KÖKSEL
PRESHANE
SİVİL S.
EYÜPSULTAN CAD. EKŞİK CAMİ SOK. NO:1
SAMANDIRA
0 216.311.49.54
0 535 742 82 85
verilmiştir.
2
SÜLEYMAN
VAROL
END.DEPO
SİVİL S.
YUKARI ERİKLİ PINAR MAH VEYSEL KARANİ MAH. FİDE SOK NO 64
SAMANDIRA
0216.398.64.21
3
RIDVAN ÖNDER
ÜRÜN D.
SİVİL S
FATİH BULVARI ZİYA ÜLHAK CAD. ÖNDER AP. NO 10 D2
SULTANBEYLİ
0216.419.15.73
4
FATİH ÇAVDAR
GÜVENLİK
SİVİL S.
BATTALGAZİ MAH.KEKLİKSOK. NO 10/3
SULTANBEYLİ
0216.592 17 69
5
PINAR OĞUZ
GÜVENLİK
İLK.YARD
KIZILAY BULVARI YEŞİLKÖŞK SOK.DOĞRU YOL APT .NO:3 D:1
KARTAL
0216.387.51.83
6
TACETTİN
İNCEDERE
İ.K.M
SİVİL S
ABDURAHMAN GAZİ MAH KARAMANOĞLU CAD. MURŞİT SOK NO
14
SAMANDIRA
0216.311.23.21
7
CEMİL ELMAS
İ.K.M
SİVİL S
YAVUZ SELİM MAH.ŞALGAMLI CAD. NO 189
SULTANBEYLİ
0216.497.16.11
8
OLCAY UZUNER
İ.K.M
SİVİL S.
GÜMÜŞPINAR MAH. VİŞNELİ SOĞANLIK
KARTAL
0216.309.61.92
Dahili, Telefonlar,
Cep Telefonları ve
Ev Telefonları yer
almaktadır.
Diğer Yüzünde de
Dış Destek
ERCAN BİLEN
MONTAJ
SİVİL S.
YAVUZ SELİM MAH.SERAPCAD.KINALI SOK.NO 2
SULTANBEYLİ
0216.497.10.71
10
MAHİR BAY
PRESHANE
SİVİL S
HAMİDİYE MAH. EYYÜBİ CAD.YAŞAR DOĞU SOK NO 22
SULTANBEYLİ
0216.487.02.77
numaraları
11
HASAN ÜNAL
END.DEPO
YANGIN
ADİL MAH.VAHDET CAD.VAHDET CAD. MÜRŞİT SOK.NO:5
SULTANBEYLİ
0216-592-62-45
12
FİKRET ÖZTEKİN
PRESHANE
YANGIN
OSMANGAZİ MAH. KAVACIK CAD.
SAMANDIRA
0216 561 12 06
13
FATİH YILMAZ
PRESHANE
YANGIN
BATTALGAZİ MAH. SELÇUKHAN CAD.SIDDIK SOK.NO:12
SULTANBEYLİ
0 542 566 29 32
Ayrıca Profesyonel
14
YAVUZ ÇİMEN
PRESHANE
YANGIN
VEYSEL KARANİ MAH.YAVUZSELİM CAD.NO:19
SAMANDIRA
0216-419-66-90
Kurtarma
15
YILMAZ
KÖSEOĞLU
PRESHANE
YANGIN
BATTALGAZİ MAH.YILDIRIM CAD ÇİLEKEŞ SOK.NO:10
SULTANBEYLİ
0216-592-27-37
Görevlileri için de
16
HALİL SEVİNÇ
ÜRÜN D.
YANGIN
ABDURRAHMAN GAZİ MAH.FATİH BULVARI SANCAK ÇIKMAZI
NO:14
SULTANBEYLİ
0216-398-47-17
mevcuttur.
hazırlanmıştır.
İKM-08
9
5.-ACİL DURUM KAÇIŞ SİSTEMLERİ
• Acil Durum Aydınlatma Sistemleri
• Acil Anons Sistemleri
• Acil Çıkış Kapıları
ACİL DURUM AYDINLATMA SİSTEMİ
Acil Tahliyenin gece olması durumunda veya karanlık kalan
bölgelerde;
1. Acil çıkış kapı yollarını
2. Genel mekanları aydınlatan
iki sistemden oluşur.
ACİL ANONS SİSTEMİ
Acil durumda çalışanların doğru yönlendirilmesini
sağlamak amacıyla fabrikanın tüm noktalarından
duyulabilecek anonsun yapılmasını sağlar.
ACİL ÇIKIŞ KAPILARI
• Acil çıkışlarda kullanılması gereken kapılardır.
Sadece içeriden açılır.
• Bu kapılar sadece acil çıkış durumlarında
kullanılmalıdır, kesinlikle günlük kullanımlar
için değildir.
Acil Çıkış Yönlendirme Tabelaları
•Acil Durumlarda çıkış yönlerini
gösteren ışıklı tabelalardır.
6-ACİL TAHLİYE PLANLARI
• Ana noktalarda tüm tesisi içeren tahliye
planları bulunmaktadır.
• Tüm birimlerde, kendi bölümleriyle ilgili
tahliye planları mevcuttur.
• Acil tahliye ekipleri oluşturulmalıdır.
• Acil tahliye gerektiğinde bu planlara göre
panik yapmadan, seri bir şekilde “T” toplanma
noktasına gidilmelidir.
Acil Durum Organizasyonu
Acil Durum
Koordinatörü
Acil Durum
Koord. Yrd.
Söndürme
Ekibi
İlk Yardım
Ekibi
Koruma Ekibi
Kurtarma
Ekibi
Haberleşme
Ekibi
Tahliye Ekibi
Teknik
Kontrol Ekibi
ACİL DURUM YÖNETİM KURULU/KRİZ MASASI
• Genel Müdür başkanlığında
“Acil Durum Yöneticisi”, “Etkilenen Alan Yöneticisi”,
“Kalite Yöneticisi”, “İnsan Kaynakları Birim
Yöneticisinden” oluşur.
• Acil durumun tipine ve büyüklüğüne göre kriz
masası oluşturulmasına karar verilmesi halinde
veya otomatik olarak aşağıda belirtilen toplantı
yerlerinden birinde toplanır.
Toplantı yeri;
Toplantı odası
7-İlgili Mevzuat
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan ve
• 26.12.2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan
• “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Hakkında Yönetmelik”
• Madde 9 – İşyerlerinde, kaza ve acil durumlarda uyulması gereken
hususlar aşağıda belirtilmiştir:
• a) İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinin 8 inci madde
hükmü saklı kalmak kaydı ile işyerindeki tehlikeli kimyasal
maddelerden kaynaklanacak kaza, olay ve acil durumlarda
yapılacak işleri önceden belirleyen bir acil eylem planı
hazırlamak ve planın gerektirdiği düzenlemeleri yapmakla
yükümlüdür. İşyerinde belli aralıklarla acil eylem planı ile ilgili
uygulamalı eğitim ve tatbikat yapılacak ve uygun ilkyardım
imkanları sağlanacaktır.
• b) İşveren kaza halinde ve acil durumlarda, olayın etkilerini
azaltacak tüm önlemleri derhal alacak ve işçileri durumdan
haberdar edecektir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Madde 8- İlkyardım, yangınla mücadele ve kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlike
ile ilgili uyulacak hususlar aşağıda belirtilmiştir:
a) İşveren;
1) İşyerinin büyüklüğünü, yapılan işin özelliğini ve işyerinde bulunan
işçilerin ve diğer kişilerin sayısını dikkate alarak; ilkyardım, yangınla
mücadele ve kişilerin tahliyesi için gerekli tedbirleri alır.
2) Özellikle ilkyardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla
Mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli
düzenlemeleri yapar.
b) İşveren, (a) bendinde belirtilen ilkyardım, yangınla mücadele
ve tahliye işleri için, işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeleri
dikkate alarak, bu konuda eğitimli, uygun donanıma sahip yeterli
sayıda kişiyi görevlendirir.
34
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
c) İşveren;
1) Ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan tüm
işçileri, tehlikeler ile bunlara karşı alınmış ve alınacak önlemler
hakkında mümkün olan en kısa sürede bilgilendirir.
2) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike durumunda, işçilerin işi
bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere
gidebilmeleri için gerekli talimatı verir ve gerekeni yapar.
3) Ciddi ve yakın tehlike durumunun devam ettiği çalışma
şartlarında, zorunlu kalınması halinde, gerekli donanıma sahip ve özel olarak
görevlendirilen kişiler hariç, işçilerden çalışmaya devam etmelerini
istemeyecektir.
d) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlike durumunda işyerini veya
tehlikeli bölgeyi terk eden işçiler bu hareketleri nedeniyle dezavantajlı
duruma düşmeyecek ve herhangi bir zarar görmeyecektir.
e) İşveren, işçilerin kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi
ve yakın bir tehlike olduğunda ve amirine hemen haber veremedikleri
durumlarda, kendi bilgileri doğrultusunda ve mevcut teknik donanımlar
ile tehlikenin sonuçlarının engellenmesi için gerekeni yapabilecek
durumda olmalarını sağlamak zorundadır.
İşçiler, kendi görevlerini yapmakta ihmal veya kusurlu davranışları
olmadıkça bu hareketlerinden dolayı dezavantajlı duruma düşürülemezler.
35