cinsel sağlık eğitimi

CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ

Amerika Birleşik Devletleri Cinsellik Bilgi ve Eğitim
Konseyi (SIECUS) (2004) cinsel eğitimi, “bireyin
kimlik, ilişkiler ve mahremiyet konularında
bilgilendirilmesini amaçlayan ve yaşam boyu devam
eden bir süreç” olarak tanımlamaktadır.
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ

“Bireyin fiziksel, duygusal ve cinsel gelişimini
anlaması, olumlu bir kişilik kavramı geliştirmesi,
insan cinselliğine, başkalarının haklarına, görüş ve
davranışlarına saygılı bir bakış açısı edinmesi,
olumlu davranış biçimi ve değer yargıları
geliştirmesi eğitimi”
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ


Çocuklukta başlayıp ergenlikte artarak devam eden
bir süreç olarak cinsel eğitim, cinsel gelişimi korumayı
ve desteklemeyi amaçlar.
Çocukları ve genç yetişkinleri, cinselliklerinin tadını
çıkarmaları, güvenli ve doyurucu ilişkiler kurmaları,
kendilerinin ve başkalarının cinsel sağlığı ve refahını
korumaları konusunda sorumluluk alabilmeleri için
gerekli olan bilgi, beceri ve pozitif değerlerle donatır
European Expert Group on Sexuality Education, 2016
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ


Bireyin cinsellik, duygusal ve fiziksel sağlık ve
ilişkiler hakkında bilinçli, tatmin edici ve düzeyli
seçimler yapabilme yeteneklerini güçlendirir.
Ancak kesinlikle cinselliğe teşvik etmez.
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİ



Bugün çocuklar, doğru ve kapsamlı bir cinsel eğitim programına
geçmişte olduğundan çok daha fazla ihtiyaç duymaktadırlar.
Cinsel taciz, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, adölesan
gebelikler, cinsel istismar ve aile içi şiddet çok sayıda bireyin
yaşamını etkilemektedir.
Bu açıdan kapsamlı bir cinsel eğitim, çocuklara ve gençlere,
sağlıklı ilişkilerde nasıl hissedecekleri, kendilerini nasıl ifade
edecekleri ve nasıl bağlar kuracaklarını öğretme potansiyeline
sahiptir
Cinsel Eğitim Programının İçeriği
İnsan gelişimi
İlişkiler
Kişisel beceriler
Cinsel davranış
Cinsel sağlık
Toplum ve kültür
Amerika Birleşik Devletleri Cinsellik ve Bilgi Eğitim Konseyi (SIECUS) (2004)
Cinsel Eğitim Programının İçeriği


Bu içerik, yaşa, gelişimsel özelliklere ve kültürel
faktörlere göre değişse de her cinsel eğitim
programında yer alması gerektiği düşünülen birtakım
temel konular bulunmaktadır.
Bu konular, üreme organlarının yapısı, işleyişi, gebelik,
riskli cinsel davranışlar, karşı cinsle etkili iletişim
kurabilme, evlilik, aile, aile planlaması gibi sağlıklı bir
cinsel gelişim için bireyin ihtiyaç duyduğu konuları
kapsamaktadır
Cinsel eğitim sırasında genel olarak üzerinde
durulması gereken konular
Cinsel organların anatomileri ve işlevleri
Kadın ve erkek üreme fizyolojisi
Cinsel birleşme, doğum kontrolü, gebelik, doğum
Cinsel yolla bulasan hastalıklar
Cinsel tutum ve davranış farklılıkları
Evlilik ve ebeveynlik konularında yeterli ve uygun
bilginin sağlanması
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN YERİ VE
ZAMANI


Cinsellik, doğumla başlayıp yaşam boyu devam
eden, uzun bir süreçtir.
Bu sebeple cinsel anlamda verilecek eğitime erken
yaşlarda başlamak, sağlıklı bir gelişim için son
derece önemlidir
OKUL ÖNCESİ DÖNEM




Okul öncesi dönem, cinsel gelişim açısından kritiktir.
Bu dönemde çocuk, cinsel farklılıkları sezmeye, cinsel organları
keşfetmeye başlar.
Özellikle üç yaşından itibaren cinsel ilgi ve merakın ciddi
biçimde arttığı görülür.
Filmler, diziler ve çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemi
itibariyle en önemli sosyal çevresini oluşturan aile ortamı,
çocukta var olan cinsel ilgi ve merakı güdüleyerek çocuğun
elleme, dokunma, oynama gibi birtakım cinsel davranışlar
sergilemesine yol açabilir.
OKUL ÖNCESİ DÖNEM



Okul öncesi dönemde cinsel eğitim, ileriki dönemlere nazaran
daha plansız ve çocuğa göredir.
Çocuğun ilgi ve merak, ölçüsünde şekillenen eğitim anne-baba
tarafından doğal bir süreç ve ortam içerisinde gerçekleşir.
Anne-baba, çocuğuyla konuşarak, çocuğunun sorularına doğru
ve tutarlı cevaplar vererek, cinsiyetine uygun kıyafetler
giydirerek ve vücut organlarını tanıtarak çocuğuna cinsiyeti ve
cinselliği anlatmaya, aktarmaya çalışır.
Okulda Cinsel Sağlık Eğitiminin Amaçları
1. Gençlere, üreme, büyüme, gelişme, anatomi, fizyoloji, aile
yaşamı, gebelik, ebeveynlik gibi insan cinselliğini ilgilendiren
çeşitli konular hakkında bilgi vermek,
2. Gençlere kendi cinsel değerlerini geliştirmeleri, ailelerinin cinsel
tutum ve değerlendirmeleri konusunda fırsatlar yaratmak,
3. Gençlerin iletişim, karar verme, problem çözme, girişimcilik,
olumlu ilişkiler kurma gibi kişisel becerilerini geliştirmelerine
yardımcı olmak ve
4. Gençlerin cinsel davranışlarıyla ilgili sorumluluklarını kabul
etmelerine ve yerine getirmelerine yardımcı olmaktır
Ailede Eğitim




Anne-babalar, cinsiyet ve üreme konusunda çocuklarına bilgi
vermelidirler.
Bir çocuğa ve bir gence bilmesini yararlı gördüğümüz her şey
söylenmelidir ve hiçbir şey saklanmadan açıkça anlatılmalıdır.
Burada önemli ölçü, çocuğun merak ettiği şeyleri anlatmak,
yaşına göre merak etmediği konularda merak
uyandırmamaktır.
Verilen bilgiler kesinlikle doğru olmalıdır.
Ailede Eğitim



Çocuk soru sorduğunda, kesinlikle yapılmaması gereken çocuğu
susturmak, çocuğu ayıplamak, çocuğa şiddet kullanmaktır.
Bütün bunlar yanlışlığı bir yana sadece çocuğun merakını
uyandıracak, onu başka bilgi kaynaklarına yöneltecektir.
Cinsel duygular (cinsellik) konusunda açıklamalar için en uygun
zaman cinsel yönden uyarılmanın başladığı ve erkeklerde
penisin sertleşmesi, kızlarda ise klitoris kaynaklı haz
duygularının olageldiği orta çocukluk döneminde yapılmalıdır
ÖNERGENLİK VE ERGENLİK
DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM



Ergenlik döneminin başlamasıyla birlikte ergenlerde cinsel
konulara ilgi yeniden artar.
Ancak, anne ve babasından daha önce bilgi almamış
ergenlerin bu dönemde onlara soru sorma şansı çok azdır.
Daha önceki sorularına yeterli yanıt alamamış ergen, yeni bir
merakla ortaya çıkan soru ve sorunlarını paylaşmak için annebaba yerine başka kaynaklara yönelir; bu kaynaklar da
genellikle çeşitli yayınlar ve arkadaşlardır
ÖNERGENLİK VE ERGENLİK
DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM




Çocuk cinsel kimlik gelişiminde sosyal rol olarak da anne
babayı model alır.
Anne/baba, kendi cinsiyetinden memnun değilse çocuk da bu
cinsiyeti benimsemekte zorluk çekebilir.
Örneğin, sürekli kadın olmanın zorluklarından yakınan, bir
daha dünyaya erkek olarak gelmek istediğini söyleyen bir
annenin kızının da kadınlık rolünden memnunluk duymayacağını
söyleyebiliriz.
Çünkü cinsel kimlik, cinsel eylemi de içinde barındıran ancak
bunun ötesinde kadınlık rolü ve erkeklik rolünü de içeren geniş
bir kavramdır
ÖNERGENLİK VE ERGENLİK
DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM



Ergeni anlamayacağı, ilgi duymayacağı konularda cinsel eğitim
adına bilgi bombardımanına tutmak, kafasını karıştırmaktan
başka işe yaramayacak, fayda sağlamak yerine zarar
verecektir.
Önemli olan, ergenin bilgiye ve eğitime ihtiyacı olan dönemleri
belirledikten sonra yaşına uygun derecede ve gerekli olan
bilgileri vermektir.
Gereksinim arttığı dönemlerde, hem öğrenme kolay olacak hem
de öğretilenler daha fazla işe yarayacaktır
ÖNERGENLİK VE ERGENLİK
DÖNEMİNDE CİNSEL EĞİTİM



Ergenlerin büyüme ve gelişme süreçleri boyunca cinsellikle ilgili
olumlu mesaj almaları ve cinselliğe yönelik olumlu bir bakış
açısı kazanmaları önemlidir.
Çocuklar büyüdükçe sosyal çevre içindeki ilişkileri de giderek
gelişmektedir.
Böylece ailesinin dışında öğretmen, arkadaşlar, televizyon,
müzik, kitaplar, reklamlar ve oyuncaklar gibi birçok kaynaktan
cinsellikle ilgili uygun davranış ve değerler hakkında mesajlar
almaya ve bilgiler öğrenmeye devam ederler.
Küçük yaşlardan başlayarak kapsamlı bir cinsel eğitim
alan çocuklarda ve gençlerde şu özellikler gelişmektedir
Kendilerinde meydana gelen fiziksel ve duygusal gelişimleri
anlama ve kabullenmek,
Bedeni hakkında olumlu duygular taşıma, bireysel farklılıkları
kabullenmek,
Şu andaki ve gelecekte yaşamlarında cinsel davranışlarıyla
ilgili bilinçli ve sorumlu kararlar alabilmek,
Kadın ya da erkek olarak kendi cinsiyeti hakkında olumlu
duygular taşımak,
Küçük yaşlardan başlayarak kapsamlı bir cinsel eğitim
alan çocuklarda ve gençlerde şu özellikler gelişmektedir
Cinsel konular hakkında rahat bir şekilde konuşma ve ifade
edebilme becerisi,
Uygun ve uygun olmayan cinsel davranışları anlayabilmek,
Cinsel taciz ve istismara karşı kendini koruyabilmek,
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan ve istenmeyen
gebeliklerden korunmayı başarmak.
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI
VE İŞLEVLERİ




Çocuklara ve gençlere yönelik planlanan cinsel sağlık
eğitimlerinin en genel amacı
cinsel sağlığın geliştirilmesi;
bireylerin, cinsel davranışların pozitif sonuçlarına
ulaşmaları ve
negatif sonuçlarından uzak olmalarını sağlamaktır.
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI
VE İŞLEVLERİ





Burada cinsel davranışın olumsuz sonuçları;
istenmeyen gebelik,
cinsel baskılar,
cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar /AIDS ve
cinsel işlev bozuklukları gibi durumları ifade
etmektedir.
CİNSEL SAĞLIK EĞİTİMİNİN KAPSAMI
VE İŞLEVLERİ






Pozitif sonuçlar ise;
özgüven,
kendine ve başkalarına saygı duyma,
cinsel baskılar ve zorlamalardan uzak olma,
cinsel yaşamdan memnun olma ve
planlanmış anne ya da baba olma gibi durumlardır.