Slayt 1 - ertan zengin

EVREN VE DÜNYAMIZIN
OLUŞUMU
Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok
teori ortaya atılmıştır.
Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz.
1. Hareketsiz ve başlangıcı olmayan evren teorisi
2. Büyük Patlama (Big Bang)
2
Oluşum Teorileri
1. Hareketsiz ve başlangıcı
olmayan evren teorisi
1600 yıllarında Newton’un
öne sürdüğü bir teoridir.
Newton, “Evren sonsuzdan
beri böyledir, sonsuza kadar
böyle olacaktır.” der.
3
Oluşum Teorileri
2.
Büyük Patlama (Big Bang)
İlk olarak 1927 yılında Georges
Lemaitre tarafından ortaya kondu.
Büyük patlama yaklaşık 13 milyar yıl
önce evrenin çok yoğun ve sıcak bir
noktadan geldiğini ileri sürer. (Minimum
hacim, maksimum kütle)
1929 yılında astronom Edwin Hubble
tarafından evrenin genişlediği tespit
edildi. Büyük patlama desteklendi.
1964 yılında Büyük Patlama’dan
gelen radyasyon tespit edildi. Bu çalışma
Nobel Ödülü’ne hak kazandı.
4
5
Big Bang
6
Big Bang
Dünyamızın Oluşumu
7
8
Dünyamızın Yapısı
Katmanlarla
Dağ Oluşumu
9
10
Yer Kabuğu ve Levhalar
1912 yılında Alfred Wegener
250 milyon yıl önce Dünyada tek
bir kıta olduğunu ileri sürmüştür.
Zamanla tek kıta parçalanmış
küçük kıtalara bölünmüş.
Ortaya attığı bu teoriye
Kıtaların Kayması Teorisi denir.
Bugün geçerli olan 1950
yılında ortaya atılan Levha
(Plaka) Teorisi’dir.
11
Yer Kabuğundaki
Ana Levhalar
Yerkürenin üst katmanları bir bütün değildir. Sürekli hareket eden iç
içe geçmiş parçalardan oluşur. Bu parçalara plaka veya levha denir.
Başlıca levhalar:
– Okyanusal
levha,
– Kıtasal
levha,
– Okyanusal
Kıtasal
levha
12
Önemli Levhalar
Ana levhalar:
Önemli küçük levhalar
1. Afrika Levhası
1. Hint Levhası
2. Antarktika Levhası
2. Arabistan Levhası
3. Avrasya Levhası
3. Karaip Levhası
4. Kuzey Amerika Levhası 4. Nazka Skotia Levhası
5. Güney Amerika
5. Anadolu Levhası
Levhası
6. Büyük Okyanus Levhası
13
Yer Kabuğundaki
Levha Hareketleri
Levhaların altında erimiş kayalardan (magma)
oluşan ateş küre bulunur. Ateş küredeki ısı akımlarıyla
(konveksiyon) magma hareket eder.
Magmanın hareketi levhaları da hareket ettirir.
Bu hareketler:
1. Birbirlerini sıyırabilirler.
2. Birbirlerinden uzaklaşabilirler.
3. Birbirlerine yaklaşabilirler.
14
Levha Hareketleri
15
Levha Yaklaşma
Hareketleri
1.
2.
3.
Kıtasal Levha – Kıtasal Levha Yaklaşması
birbirine yaklaşan levhalar yer kabuğunu
çok büyük kıvrımlar oluşacak biçimde
yukarı iter ve kıvrımlı dağların oluşmasına neden olur. Aynı zaman
da depremlere de neden olur.
Okyanusal Levha – Kıtasal Levha Yaklaşması
Okyanusal levha kıtasal levhanın altına girer. Yüzeyde çukur oluşur.
Derine inen okyanusal levha magmaya ulaşıp yukarı çıkmasını
sağlar. Volkanlar ve dağlar oluşur.
Okyanusal Levha – Okyanusal Levha Yaklaşması
Birbirlerinin altına girmeye çalışırlar. Büyük çukurlar
oluşur. Levha ateş küre ile temas ederse volkan dizileri
oluşur.
16
Yaklaşma (Animasyon)
17
Levha Uzaklaşma ve
Yanal Hareketleri
Uzaklaşma Hareketleri
İki levha birbirlerinden uzaklaştığında volkanik sıradağları
meydana getirir. Okyanusların da şekli değişir.
Yanal Hareketleri
Levhaların aynı veya zıt yönde hareketidir. Kısa zamanda
aniden meydana gelir.
18
Uzaklaşma (Animasyon)
19
Yanal (Animasyon)
20
Volkanlar
21
Deprem ve
Önemli Terimler
Levhaların kırılma ve kopmalar sırasında açığa çıkan enerji dalgalar halinde
yayılarak yeryüzünde sarsılmaya neden olur. Bu olaya deprem denir.
Depremler farklı şekilde olabilir. Ancak büyük bölümü fay hattı üzerinde
gerçekleşir.
Fay hattı: Yer kabuğunda oluşan arazi kırığıdır. Bu kırığın başlama ve bitme
noktası arasındaki mesafeye fay hattı denir.
Odak noktası: Deprem enerjisinin açığa çıktığı noktadır.
Merkez üssü: Odak noktası üzerinde, deprem dalgalarının yeryüzüne en kısa
yoldan ulaştığı yerdir. Bu bölge odak noktasına çok yakın olduğu için deprem
hasarları diğer yerlere göre daha fazladır. Deprem odak noktasından dalgalar
halinde etrafa yayılır. Odak noktasından uzaklaştıkça deprem dalgaları
enerjilerini kaybederler. Bu nedenle deprem merkez üssünden uzak bölgelerde
yıkıcı etkisini daha az gösterir.
22
Deprem ve
Önemli Terimler
Öncü deprem: Ana depremden önce meydana gelen küçük sarsıntılara
öncü deprem denir.
Artçı deprem: Ana depremden sonra kayaçların yerlerine oturması
sürecinde meydana gelen ana depremin büyüklüğünü geçmeyen
sarsıntılardır.
Deprem büyüklüğü: depremin merkezinde açığa çıkan enerjinin miktarı
depremin büyüklüğüdür. Deprem büyüklüğü sismograf adı verilen
aletler ile ölçülebilmektedir. Deprem büyüklüğü arttıkça açığa çıkan
dalgalar daha uzağa gidebilir.
Deprem şiddeti: Deprem bölgesindeki hasara göre belirlenen göreceli
bir değerdir. Depremin binalara, insanlara verdiği zarardır.
Deprem bölgesi: depremlere sebep olan levha hareketleri, volkanik
püskürmeler gibi olayların yerkabuğu üzerin.de nerelerde olduğu
bilinmektedir. Bu olayların gerçekleştiği ve fayların çok olduğu bölgelere
denir.
23
Deprem Bölgelerimiz
24
Depremde Ne Yapmalı
Bu konu ile ilgili bilgiler,
http://www.yapi-denetim.com/index.php?id=133
adresinden alınmıştır.
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
HAVA OLAYLARI
HAVAYI OLUŞTURAN GAZLAR
Evden çıkarken, tatil planı yaparken televizyon, radyo
gibi iletişim araçlarından hava tahminlerine bakarız. Bu
tahminler için hava gözlemleri yapan ve bilimsel
araştırmalar yapan kişiler meteoroloji mühendisleridir.
38
Hava Tahmin Simgeleri
39
Rüzgarlar
Yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru olan hava
hareketlerine rüzgar denir. Rüzgarın etkisini Beaufort (Bifort) Ölçeği
ölçer.
40
Yağış Şekilleri - 1
41
Yağış Şekilleri - 2
42
Günlük Sıcaklık Değişimi
Mevsimler Sıcaklık Farkları
43
Mevsimler
44
İklim ve Hava Olayları
45
46
Ünitenin Kavram
Haritası