FTR 107 Kinezyoloji I Kinezyolojide Temel Konular
advertisement
FTR 207 Kinezyoloji I Kinezyolojide Temel Konular yrd.doç.dr. emin ulaş erdem TANIM • Kinesis = Hareket, Ology = bilim (lat.) • Anatomi, fizyoloji ve biyomekani ile muskuloskeletal sistem arasındaki etkileşimi inceler. – Michelangelo Buonarroti (1475-1564) – Leonardo da Vinci (1452-1519) İnsanlar, benim ustalığımı elde etmek için ne kadar sıkı çalıştığımı bilseler, onun o kadar hayret edilecek bir şey olmadığını anlarlar. KİNEMATİK • Mekanik biliminin bir dalı • Vücut hareketlerini inceler. • İki tip hareket vardır; – Translasyon – Rotasyon • Translasyon; Cismintümü lineer (rectilineer, curvilineer) olarak bir doğrultuda hareket eder. • Rotasyon; tüm cisim belirli bir pivot nokta etrafında sirküler olarak (saat yönü, saatin ters yötü) hareket eder. AXIS (EKSEN) • Açısal hareketin pivot noktası “rotasyon ekseni” olarak adlandırılır. • Eksen, rotasyon hareketin “0” olduğu yerdir. • Bir çok vücut hareketinde rotasyon ekseni eklemde ya da eklemin çok yakın bir noktasındadır. • Vücut hareketleri, translasyon ve rotasyondan bağımsız olarak, – Aktif hareket (kas kasılması ile) – Pasif Hareket (kas harici, başka kişi, yerçekimi vs..) KİNEMATİĞİN DEĞİŞKENLERİ • Pozisyon • Hız (velocity) • İvme (akselerasyon) – Translasyon merte, feet – Rotasyon derece, radyan OSTEOKİNEMATİK • Kemik hareketleri… • 3 kardinal düzlem – Sagittal düzlem: Kraniumun sagital suturuna paralel seyreden ve vücudu sağ ve sol olarak ikiye ayıran düzlem – Frontal düzlem: Kraniumun koronal suturuna paralel seyreden ve vücudu ön ve arka olarak ikiye ayıran düzlem – Horizontal (Transvers) düzlem: Yataya paralel ve vücudu alt ve üst kısım olarak ikiye ayıran düzlem ROTASYON EKSENİ • Kemikler, rotasyon eksenine dik bir düzlem içinde rotasyon yaparlar. • Eksen tipik olarak konveks olan eklem üyesinde lokalizedir. OSTEOKİNEMATİK • Genel olarak, iki vücut segmentinin eklemleşmesi eklemi (mafsal) oluşturur. • Böylelikle hareket iki perspektiften tanımlanır; • Proksimal segment, fikse olmuş distal segmente karşı rotasyon yapar • Distalsegment, fikse olmuş proksimal segmente karşı rotasyon yapar OPEN KINETIC CHAIN CLOSED KINETIC CHAIN • Açık kinetik zincir; harekette distal segmentin hareket eder. • Kapalı kinetik zincir; harekette distal segment fiksedir. ARTROKİNEMATİK • Eklemin, eklem yüzleri arasındaki hareketi tanımlar. • Genelde birçok eklem yüzeyi kavislidir (konveks – konkav). – Uyum – Temas dağılımı – Kılavuz hareket EKLEM YÜZLERİNDEKİ TEMEL HAREKETLER • Rolling – yuvarlanma • Sliding – kayma • Spinning - Dönme SUBACROMIAL IMPINGEMENT SYNDROME SPINNING • Kemiğin diğer bir rotasyon şekli ise, kendi artiküler yüzeyinin, diğer artiküler yüze karşı dönmesidir (spinning). • Radiusun capitulum humeri’ye karşı dönmesi (pronasyon) • 90⁰ abdüksiyondaki humerus int.-ext rotasyonu ROLL – SLIDE - SPIN • Bu iki prensip hareket sırasında artrokinematiği gözönünde canlandırmak adına çok faydalıdır. • Ek olarak bu prensipler bir çok manuel terapi tekniklerinin temelini oluşturmaktadır. • Bu yüzden artrokinematik prensiplerden faydalanmak, çok iyi eklem yüzey morfolojisi bilgisi gerektirmektedir. KİNETİK • Kinetik, mekaniğin bir dalı olup vücuda etki eden kuvvetlerin etkilerini inceler KUVVET – GERİLİM EĞRİSİ • • • • Nonlineer bölge Elastik bölge Plastik bölge Mekanik bozulma • Kopma
