Eğitimcilerin beden dilinin çalışma hayatına etkisi

advertisement
EĞİTİMCİLERİN BEDEN DİLİNİN ÇALIŞMA
HAYATINA ETKİSİ
HAZIRLAYANLAR
BETÜL SILGAN
AYŞENUR ÇEVİK
MERVE AKDEMİR
MERVE BÜŞRA BARAKLI
BERKAY ÜZEY
MAKALE DERLEMESİ
DR. SEVİM AŞİROĞLU
İSTANBUL
T.C MALTEPE ÜNİVERSİTESİ
MAYIS 2017
İÇİNDEKİLER
1.GİRİŞ…………….………………………………………………….…1
1.1. Problem …………………………………………………………..1
1.2. Amaç ……………………………………………………….…….1
1.3. Araştırma Sorusu ……………………………………………..…..1
1.4. Önem ………………………………………………………….….1
1.5. Varsayımlar ………………………………………………………4
1.6. Sınırlılıklar ………………………………………………………..4
1.7. Tanımlar …………………...……………………………………..4
2.YÖNTEM …………………………….…………………………….…4
2.1. Araştırma Modeli …………………………………………...……4
2.2. Evren ve Örneklem …………………………………………….....5
2.3. Verilerin Toplanması ……………………………………………..5
2.4. Verilerin Çözümü ve Yorumu ……………………………………5
2.5. Süre ve Maliyet …………………………………………………..5
3. BULGULAR VE YORUM …………………………….…………6
3.1. Makale 1 ………………………………………………………….8
3.3. Makale 2 ………………………………………………………….8
3.4. Makale 3 ………………………………………………………….8
3.5. Makale 4 ………………………………………………………….9
3.6. Makale 5 ………………………………………………………….9
3.7. Makale 6 ………………………………………………………….10
3.8. Makale 7 ………………………………………………………….10
3.9. Makale 8 ………………………………………………………….10
3.10 Makale 9 ………………………………………………………...11
3.11 Makale 10………………………………………………………. 12
3.11 Makale11………………………………………………………...12
4. ÖZET, YARGI VE ÖNERİLER ………………………...….…...9
4.1. Özet ………………………………………………..………..……12
4.2. Yargı …………………………………………………………...…12
4.3. Öneriler ………………………………………………….…...…...12
KAYNAKÇA …………………………………………………....………13
ÇİZELGELER LİSTESİ
1.Tablo 1. Araştırma Süresi …………………………………………...…….5
2.Tablo 2. Eğitimcilerin Beden Dili ile İlgili Kaynaklar ....….………..……6
1.GİRİŞ
Sınıfta iletişimin büyük bir kısmı beden dili aracılığıyla sözsüz bir iletişim olarak
sağlanmaktadır. Öğretmen ders verdiği zaman, sözlü iletişimin yanı sıra sözsüz iletişimin
soyut kavramlardan somut kavramlara etkili olduğu gözlenmiştir. Vücut dilini etkin bir
şekilde kullanabilmek, iletişimin önemi olan eğitimde başarılı olmanın en önemli
faktörlerinden biri olarak düşünülür. Konuşulan sözcüğün, ses tonu ve beden dilinin istenen
ve beklenen şekilde kullanılması öğrenme süresi boyunca bireyler üzerinde ciddi etkilere
sahip olduğu bilinmektedir. Sınıflar arası iletişimde görsel davranış, en azından söylenen konu
içeriği kadar izleyiciler için de önemlidir. Bireysel duruş, kendi mimiklerini ve vücut
organlarını kullanabilmeyi öğrenmek, öğrenmeye farklı bir motivasyon katar ve öğrenme
ortamının sıkıcı olmamasını sağlar (Habacı, Ürker, Bulut, Atıcı, 2013).
1.1Problem:
Eğitimcilerin çalışma ortamlarındaki pasif ve yetersiz anlatım kullanmalarının
muhataplarını yeterince etkileyememesi ve öğrenme işlemi sırasında öğreticinin bilgi
aktarımını istenilen düzeyde sağlayamamasıdır.
1.2Amaç:
Eğitimcilerin meslek hayatındaki rollerini artırıp daha etkin hale getirmektir. Pasif
haldeki eğitimcileri aktif hale getirip daha sağlıklı iletişim kurmalarıdır.Bu hususta
eğitimcileri beden dilini kullanma konusunda bilinçlendirmektir.
1.3 Araştırmanın Sorusu:
Bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:
Eğitimcilerde beden dilinin çalışma hayatındaki yeri nedir?
Beden dilinin eğitim hayatına etkisi nedir?
Eğitimcilerin iletişim anında beden dilinin katkıları nelerdir?
Beden dilinin öğrenme ve öğretme hayatında tuttuğu yer?
Beden dilini kullanan eğitimcilerin kariyer hayatına etkileri nelerdir?
Sözsüz iletişim nedir?
1.4 Önem:
Öğretenlerin ve öğrenenlerin arasındaki iletişim kopukluğunu ortadan kaldırmaya
yardımcı olmaktır.
Eğitim sürecinde rol oynayan kişilerin daha aktif bir hale getirilmeye çalışılmasıdır.
1.5 Varsayımlar:
Araştırmacıların ulaştığı kaynakların bilgileri doğru ve güvenilir olduğu varsayılmaktadır.
1.6 Sınırlılıklar:
Bu araştırma 10 makale ile sınırlıdır. Bütün kaynakların okunması mümkün olmadığı
için sınırlandırılmıştır.
1.7 Tanımlar:
Jest: Bir duyguyu, düşünceyi ya da bir konuyu anlatırken el, kol, ayak veya baş yapılan
hareketler ve beden hareketlerinin tamamına verilen isimdir (Nedir,2017).
Mimik: Bir duyguyu, düşünceyi ya da bir konuyu anlatırken kaş, göz, ağız, yüz
hareketleriyle anlatılmasıdır (Nedir,2017).
Beden Dili: Bir kişi veya hayvanın jestler, mimikler ve hareketler ile sözel olmayan
iletişim kurmasıdır (Bedenindili,2017).
İletişim: Gönderici ve alıcı konumundaki iki insan ya da insan grubu arasında
gerçekleşen duygu, düşünce, davranış ve bilgi alışverişidir (Türkedebiyatı,2017)
Davranış: Bir nesnenin, özellikle de canlı bir yaratığın, bir organizmanın belli bir
ortamdaki hareket tarzı, canlıların çeşitli durum ve ortamlardaki tepkileri, bireyin içinde
bulunduğu doğal ya da toplumsal ortamın uyaranlarına tepki gösterme ya da yanıt verme
biçimi için kullanılan genel terimdir (Turkcebilgi,2017).
Sözsüz iletişim: Konuşulan dilin dışında, jestler, mimikler ya da diğer dilsel olmayan
işaretler aracılığıyla ifade edilen iletişim biçimlerini kapsar (Bedendili,2017).
2. YÖNTEM:
Bu bölümde araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanılması, verilerin
çözümü ve yorumu, süre ve maliyet gibi çalışmalar yapılmıştır.
2.1 Araştırma Modeli:
Bu makale tarama modeli olup bir derleme çalışmasıdır.
Tarama modeli (survey): Araştırma evrenini temsil edecek bir örnekleme (temsili
örneklem) sahip olan, standart veri toplama araçları kullanan ve verilerin sistemli bir şekilde
toplandığı ve verilerin birden çok veri toplama tekniği ile toplandığı araştırmalardır. Bu
nedenle survey bir veri toplama tekniğinden çok bir araştırma deseni olarak kabul edilir
(Karasar,2014).
Derleme: Bir ölçek oluşturacak sınırları seçmek üzere ölçüm boyutuna ilişkin çeşitli
anlatımları seçerek dile getirme ya da toplama (TDK,2017).
Biz de bu modelleri kullandık. Çünkü bu araştırma eğitimcilerin beden dilinin çalışma
hayatına etkisi ile ilgili yapılmış olan araştırmaları ve yayınları derlemiştir.
2.2 Evren ve Örneklem:
Eğitimcilerin beden dilinin çalışma hayatına etkisi konusuyla ilgili 38.500 kaynak evreni
oluşturmuştur.10 tanesi örnekleme seçilmiştir ve bu seçtiklerimizin birbirinden farklı
özellikleri araştırıyor olmasına dikkat ettik.
2.3 Verilerin Toplanması:
Veriler Google akademik, Dergipak arama motorlarından toplanıldı.
2.4 Verilerin Çözümü ve Yorumu:
Kaynaklar tek tek araştırıldıktan sonra araştırmacılar tarafından öznel yorumlar
yapılmıştır.
2.5 Süre ve Maliyet:
Araştırmamızın maliyeti olmamakla birlikte 3 aylık bir sürede yapılmıştır.
Tablo 1. Araştırma Süresi
Tarih / Süre
Yapılan İşlem
Şubat/ 1 ve 2. hafta
Araştırma raporu ile ilgili genel
bilgilendirme yapıldı.
Şubat/ 3. hafta
Grup ve konular belirlendi.
Şubat/ 4. hafta
Genel bir plan yapıldı.
Mart/ 1 ve 2. hafta
Giriş ve içeriği ile ilgili bilgilendirme
yapıldı. Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı.
Mart/ 3 ve 4. hafta
Yöntem bölümü ile ilgili bilgilendirme
yapıldı. Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı.
Nisan/1 ve 2. hafta
Giriş, yöntem, bulgular ve yorum
bölümleriyle ilgili genel tekrar
yapıldı. Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı. Yapılan çalışma grup
halinde sunuldu.
Nisan/3. hafta
Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı. Kaynakça ile ilgili
bilgilendirme yapıldı.
Nisan/4. hafta
Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı. Özet, yargı ve öneriler
bölümü ile ilgili bilgilendirme yapıldı.
Mayıs/ 1. Hafta
Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı. Grup olarak ikinci
sunumumuzu yaptık.
Mayıs/ 2. Hafta
Getirilen çalışmalar incelendi ve
düzeltilme yapıldı.
3. BULGULAR VE YORUM:
Aile içi şiddet konusu ile ilgili makaleler tablo 1’de açıklanmıştır.
Tablo 2. Aile İçi Şiddetle İlgili Kaynakların Özellikleri
MAKALE NO
VEYA KAYNAK
NO
1 (Makale)
KAYNAĞIN
BAŞLIĞI
YAZAR VEYA
YAZARLAR
YIL
Sınıfta Beden Dili
Süeda ÖZBENT
2007
2 (Makale)
Öğretmen
Adaylarının Etkili
Elif ÖZTÜRK
2015
İletişim Hakkındaki
Görüşleri
YILMAZTEKİN
3 (Makale)
Öğretmen Öğrenci Veysel ÇAKMAK
İletişiminin Çeşitli
Değişkenlere Göre Ercan AKTAN
İncelenmesi
2016
4 (Makale)
Beden Dilinin Eğitim İbrahim HABACI
Öğretim
Üzerine
Etkileri
Abdullah ÜRKER
2013
Seval BULUT
Recep ATICI
Zeynep HABACI
5 (Makale)
Türkçe Öğretiminde Ahmet BENZER
Beden Dili
Kullanımının
Öğrenme ve Tutum
Üzerindeki Rolü
2015
6 (Makale)
Eğitimde
Beden Uzm. Süleyman
Dilinin Önemi
HECEBİL
2011
7 (Makale)
Etkili İletişim:
Anlatabilmek ve
Anlayabilmek
2011
8 (Makale)
Etkili İletişim
Uğur AĞIRGÖL
Teknikleri: İletişim
Becerileri ve Yapılan
Hatalar
Aysel UZUNTAŞ
2017
9 (Makale)
Kurum İçi İletişimin
Önemi
Adnan ASLANBAY 2008
10 (Makale)
11 (Makale)
Farklı Engel
Doç. Dr. Pınar EGE 2006
Gruplarının İletişim
Özellikleri ve
Öğretmenlere
Öneriler
Etkili
İletişim Yrd. Doç. Dr. Tuğba 2015
Becerileri Açısından SELANİK AY
Eğitimciler
MAKALE 1: Sınıf içi iletişimin büyük bir kısmı beden dili vasıtasıyla nonverbal (sözsüz)
olarak cereyan etmektedir. Ders içeriğinin ağırlıklı olarak verbal (sözlü) aktarıldığını
düşündüğümüz durumlarda bile soyut kavramlardan somut kavramlara doğru nonverbal
sinyallerde artış olduğunu gözlenmektedir. Bu çalışmada, öğretmenin bakışı, sınıfta duruşu,
proksemik (kapalı alanda davranış), jest ve mimik, öğretmenin kendine olan güveni ve dili,
derse olan etkisi açısından ele alınmaktadır. Heidemann’ın hazırladığı öğretmenler için beden
dili eğitimi programından önemli kısımlar tanıtılmaktadır. Ayrıca bu çalışmada, beden dilinin
kişisel özellikler taşıdığı dikkate alınırsa, beden dili öğretilebilir mi, sorusuna cevap
aranmaktadır. Öğretmenin ve öğrencilerin karşılıklı etkileşim ve iletişim içinde olduğunu
düşünürsek, öğretmenlerin kendi beden dillerinin etkisinin bilincine varmayı ve öğrencilerin
beden dilini doğru çözümlemeyi öğrenmesi gereklidir. Öğretmenlerin, onları kendilerine
örnek olarak alan, özellikle ilkokul çağındaki henüz kişilikleri gelişmekte olan çocukların
üzerinde çok büyük etkisi olduğu unutulmamalıdır. İlkokul öğretmenin çocuk üzerindeki
etkisini anlamak için, hayatımızda gerçekten önemli bir yeri olan, kendi ilkokul
öğretmenimizi ne kadar net hatırladığımızı, düşünmemiz yeterli olacaktır.(ÖZBENT,2007)
MAKALE 2: Bu çalışmanın amacı, eğitimci adaylarının etkili iletişim hakkındaki
görüşlerinin belirlenmesidir. Özellikle öğretmen adaylarının etkili iletişim, etkili iletişim
kurabilen öğretmen özellikleri, empati ve sözsüz iletişim becerileri gibi konulardaki
düşüncelerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bu araştırma İzmir İlinde bulunan bir vakıf
üniversitesinde İngilizce Öğretmenliği Bölümüne kayıtlı ve “Etkili İletişim” dersini alan 32
1.sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. İlgili literatürde yapılmış çalışmalar incelenmiş ve
açık uçlu sorulardan oluşan bir anket kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmadan elde
edilen verilerin incelenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın analizi
sonucunda (1) iletişim (2) etkili iletişim (3) öncelikli iletişim grupları (4) öğretmen özellikleri
(5) beden dili (6) empati (7) emir-komuta zinciri (8) sözsüz iletişim becerileri olmak üzere 8
tema ortaya çıkmış ve sonuçlar bu doğrultuda açıklanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre,
öğretmen adayları iletişimi bir araç olarak görmektedirler. Bu süreçte, sözlü veya sözsüz
iletişim kanallarını kullanabileceklerini ve etkili iletişim için “iyi bir dinleyici” olmanın
gerekliliğini vurgulamışlardır. (ÖZTÜRK,2015)
MAKALE 3: Eğitimin başarılı olmasının temel etkenlerinden biri de etkili iletişim
teknikleridir. Sözlü, yazılı, sanal iletişim ve beden dili aracılığı ile bireyler bu iletişim
tekniğini eğitim sahasında kullanmaktadırlar. Bilgiyi bilmek farklı, onu öğrenciye aktarmak
farklı bir durumdur. Eğitim ortamında öğretmen ve öğrenci arasında sağlıklı bir iletişimin
sağlanması esastır. Bu sebeple eğitimin baş aktörü olan öğretmenlerin iletişimi çok iyi bilmesi
ve bunu öğrencileri eğitmede kullanması gerekmektedir. Çünkü öğrencilerin örnek aldığı
kişiler öğretmenlerdir. Öğretmenlerin konuşma tarzı, öğrenciye yaklaşımı, bakış açısı,
kullandığı kelimeler, ses tonu ve diğer davranışları öğrencilerin eğitiminde önemli
hususlardır. Bu çalışmada öğretmen-öğrenci iletişimi üzerinde durulmaktadır. Bunu
belirlemek için yapılan araştırmada Erbay ve arkadaşları (2012) tarafından geliştirilen ölçek
kullanılmıştır. Aksaray ilinde görev yapan öğretmenlerden toplanan veriler çeşitli
değişkenlere göre incelenip, analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; sınıf
öğretmenlerinin branş öğretmenlerine göre öğrenci ile daha başarılı iletişim kurdukları, ayrıca
kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre öğrencileri ile iletişimde daha başarılı oldukları
saptanmıştır.(ÇAKMAK ve AKTAN,2016)
MAKALE 4: Sınıfta iletişimin büyük bir kısmı beden dili vasıtasıyla sözsüz iletişim olarak
sağlanmaktadır. Öğretmen tarafından gerçekleştirilen ders anlatımı sırasında sözlü iletişimin
yanı sıra soyut kavramlardan somut kavramlara doğru sözsüz iletişimin etkili olduğu
gözlenmiştir. Beden dilini etkin kullanabilme, iletişimin önemli olduğu eğitimde başarıya
ulaşmada en önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Söylenen söz, ses tonu ve beden dilinin
istenilen veya beklenilen tarzda kullanılması, öğrenme durumunda olan bireyler üzerinde çok
ciddi etkileri olduğu bilinmektedir. Sınıf içi iletişimde görsel davranış dinleyiciler üzerinde en
az anlatılan konu içeriği kadar önemlidir. Bireyin duruşu ,mimikleri ve vücut organlarını yerli
yerinde kullanabilmek öğrenim sürecinde, öğrenmeye ayrı bir motivasyon katarak ortamı
sıkıcı olmaktan kurtarır Bu çalışmada, sözsüz iletişimin tanımı, unsurları, öğretmenin jest ve
mimikleri, bakışı, sınıfta duruşu, kendine olan güveni ve beden dilinin derse olan etkileri
anlatılmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için literatür tarama modeline yönelik bir çalışma
yürütülmüştür. Çalışmanın sonunda, öğretmenlerin beden dilini etkin kullanmasının getireceği
yararlardan, beden dili kullanımıyla ilgili yapılan yanlışlardan ve bunlara yönelik getirilen
önerilerden bahsedilmiştir. Öğretmenlerin öğrenciler tarafından örnek alındığı ve özellikle
ilkokul çağındaki kişilikleri gelişmekte olan çocuklarda yaratacağı etki unutulmamalıdır.
Öğretmenlerin öğrenci üzerindeki etkisini anlamak için, onların çocuklar tarafından ne kadar
net hatırlandığını öğrenmek yeterli olacaktır.( HABACI, ÜRKER, BULUT,ATICI ve
HABACI,
MAKALE 5: Günlük hayatta yürürken hatta düşünürken bilinçli ya da bilinçsiz olarak el, kol,
yüz hareketleri ve kıyafet ile çeşitli mesajlar verilir. Bu mesajlar beden diliyle ilgili olup
bireylerin kişi, eşya ya da bir konuya karşı duygu, düşünce ve tutumlarının yansıtılmasını
sağlar. Bu araştırmada öğretmenin beden dili kullanımının öğrencilerin öğrenme ve
tutumlarına etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Marmara Üniversitesi Atatürk
Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliğinde eğitim gören 95 öğrenciye açık uçlu sorular
yöneltilmiş ve öğretmenin beden dilinin öğrencilerin öğrenme ve tutumlarına olumlu ya da
olumsuz etkileri hakkında öğrenci görüşleri tespit edilmiştir. Araştırma tarama modelinde
olup alınan cevaplar içerik çözümlemesi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda
öğrencilerin öğrenmelerinde ve derse yönelik tutumlarında öğretmenin beden dilinden olumlu
veya olumsuz etkilendikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğrenciler temel dil becerilerini
geliştirmek için beden dilinin nasıl kullanılacağına yönelik yeni ve yaratıcı etkinlikler ortaya
koymuşlardır.(BENZER,2015)
MAKALE 6: Eğitimde beden dilinin önemi, iletişimde beden dilinin önemi kadardır.
İletişimlerimizde, söylediğimiz şeyler kadar söylemediğimiz şeyler de çok önemlidir. Hatta
belki de biraz daha fazla önemlidir. Konuşurken duygu ve düşüncelerimizden farklı
konuşabiliriz, ancak konuşmadığımız (sustuğumuz) zamanlarda beden dilimiz konuşmaya
devam eder. Gözlerimiz, beden duruşumuz, mimik ve jestlerimiz, kol ve bacak
hareketlerimiz, oturma biçimimizle bir çok mesaj veririz.
Sözlü mesajlar daha çok düşüncelerimizi yansıtırken, sözsüz mesajlarımız ise dünyamızla
ilgilidir ve duygu ve düşüncelerimizi daha gerçekçi yansıtır.(HECEBİL,2011)
MAKALE 7: Etkili İletişim, problem çözme, çatışmaları yönetme gibi yetilerin yanı sıra
kendini ifade edebilmek, anlatabilmek ve karşısındaki anlayabilmek gibi yetileri de
kapsamakta ve öğretmen yeterlikleri arasında bulunmaktadır. Eğitim fakültelerinde 2006
yılında yapılan program değişikliği neticesinde öğretmen adaylarına ders olarak
sunulmaktadır. Bu makalede öncelikle iletişimin ne olduğu, iletişimin etkili olması için,
anlatabilmek ve anlayabilmek için gerekli olan yetilerin neler olduğu üzerinde durulmaktadır.
Böylece anlatabilmek için gönderici neleri dikkate almalıdır, anlayabilmek için yalnız sözlü
mesajdaki kelimelerin ya da cümlenin anlamının çözümlenmesi yeterli midir; kelimeler ile
ifade edilemeyen duygu ve düşünceleri de anlamak mümkün müdür; algı ve empati yetisinin
bir şeyi ya da birini anlamak için ne gibi önemi vardır gibi sorulara cevap aranmaktadır.
Bunun için literatür taraması yapılmış ve betimleme yoluna gidilmiştir. Çalışma, etkili iletişim
bilgisine sahip olmanın etkili iletişim becerisine sahip olmak anlamına gelmediğinden
hareketle bilgi ile beceri arasında bir köprü kurmak amacıyla uygulama üzerinde de
durmaktadır. Uygulama bölümünde inceleme malzemesi / materyal olarak seçilen Orhan
Veli’nin ‘Anlatamıyorum’ adlı şiiri içerik analizi ve söylem analizi yöntemleriyle analiz
edilmiş ve uygulamaya dönük alıştırma örnekleri sunulmaya çalışılmıştır. Belirlenen örnek ve
alıştırmalar ile algılama, empati, bir konuyu / kendini anlatabilme, birini / bir şeyi
anlayabilme gibi yetilerle etkili iletişim becerisinin kazanılmasına yönelik didaktik bir model
ortaya konmaya çalışılmıştır.(UZUNTAŞ,2011)
MAKALE 8: İletişimin amacı, kısaca sorunlarımızı çözmek, gereksinimlerimizi
karşılamaktır. Etkili iletişim nasıl kurulur ve hangi davranışlarımız etkili iletişim olarak
tanımlanabilir?
Genelde kendimizi ifade ederken, ya saldırgan davranırız ya savunmadayızdır, ya pasif ve de
etkisizizdir, ya da girişken, etkili ve de sorun çözmeye yönelik davranırız… İlk üç davranış
biçimi iletişimde kaos yaratacaktır.
Bu tarz iletişimle anlaşılmadığımızı ve anlamadığımızı hissederiz. Atılgan davranış biçimi
olarak da niteleyebileceğimiz son şıkta ise etkili bir iletişim başlatmışız demektir.
Unutmayalım ki etkili iletişim öğrenilebilir.
Kullandığımız kelimeler vasıtası ile etkili olmak istiyorsak, kararlı olmalıyız. Tam olarak ne
yapmak istediğimizi bilmemiz gerek. Ve kullandığımız kelimeler isteğimizle uyum içinde
olmalıdır. Dikkatimizi karşımızdaki kişiye yöneltmeliyiz. Biri ile konuşurken çevreyi gözden
geçiriyorsanız etkili olamazsınız. Ne istediğimizi, duygularımızı dolambaçlı yollara sapmadan
net ve açık bir şekilde söylemeliyiz.(AĞIRGÖL,2017)
MAKALE 9: Organizasyonlarda; çalışanlar arası beşeri ilişkilerin düzenlenmesinde ve
faaliyetlerin etkin biçimlerde yönlendirilmesinde, iletişim önemli bir süreç olarak karşımıza
çıkmaktadır. İletişim yolu ile, çalışanlar ve işletme yönetimi ortak bir görüş ve anlayışa
vararak, organizasyonun temel hedefine ulaşabilmesi için işbirliği yaparlar. Çalışanların
organize oluşu ve iletişimi, güçlerini ortaya çıkaracak oluşumlardır. Günümüz çalışma hayatı,
birey ve gruplar şeklinde organize olmuş insanların etkin iletişim ağları ile düzenlenmektedir.
Başarılı bir yönetim ve örgüt sistemi, etkin bir iletişim sistemi ile mümkündür. Başka bir
ifadeyle örgüt bir iletişim ağı olarak düşünülmelidir. İletişim ağının iyi kurulmuş olması ve
işlemesi, örgütsel başarıyı etkileyerek; örgütsel çıktıların yüksek olmasına neden olacaktır.
Çünkü iletişim, içinden bütün yönetsel faaliyetlerin aktığı bir kanal olarak kabul
edilmektedir. İletişim, örgütün sinir sistemini oluşturmaktadır. Bu durum örgüt içinde ve
dışında meydana gelen gelişmeleri takip etmeyi kolaylaştırdığı gibi bunlara kısa sürede uyum
sağlanmasına da imkân vermektedir.
Üretim ve hizmetlerin belirlenen amaçlara uygun olarak yerine getirilebilmesi için gerek
kurum içinde ve gerekse yönetsel düzeyde etkin bir iletişim sisteminin kurulmasına ihtiyaç
vardır. Kurumun iletişim atmosferini, yapısını ve niteliğini belirleme yetkisi yönetime aittir.
Yönetici, kurum hizmetlerinin etkili bir şekilde gerçekleşebilmesi ve daha iyi bir kurum imajı
için etkili bir yönetsel iletişim ve kurum içi iletişim sisteminin kurulması için gerekli tüm
çabaları göstermelidir.
İyi bir iletişim olmadan personel ve birimler arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak
mümkün değildir. İletişimin koordinasyon işlevi, bireysel amaçların değil örgütsel ortak
amacın gerçekleştirilmesini kolaylaştırmaktır. Personel arasındaki birbirine bağımlılık düzeyi
arttıkça, örgüt hedeflerine ulaşılması için yapılacak çalışmaların koordine edilmesi için
kurulması gereken iletişim de artmaktadır. İletişim ayrıca aynı çalışmaların iki defa
yapılmasını önler ve zayıf performans gösteren kişinin diğer personeli etkilemesini engeller.
Fortune Magazin’e göre, Amerika’da ‘’top 200 en beğenilen şirket’’, iletişim bütçelerinden
kayda değer bir kısmını -% 50’den daha fazla- çalışan iletişimine ayırıyorlar”
İletişimin işlevlerinden birisi de bireylerin hislerini ve duygularını ifade etmesine izin
vermektir. Bu his ve duygular genel ve özel olabileceği gibi işyeriyle de ilgili ya da ilgisiz
olabilir. Bireyler ve gruplar birbirlerine içinde bulundukları ruh hallerinden bahsedebildikleri
zaman hedeflere ulaşmada daha başarılı olabilirler. Çalışanların işyerinde içinde bulundukları
ruh halleri, kendi davranışları kadar diğer insanları, durumları algılamalarını ve
değerlendirmelerini de etkilemektedir. Ruh halinin ve duyguların iletilmesi, örgüt üyelerinin
birbirlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olur. İnsanlar birbirlerini anlayabildikleri takdirde,
birlikte daha iyi performans gösterir ve hedeflerine ulaşabilirler. 1988 yılında Almanya’da
yapılmış olan bir araştırmaya göre işlerinden memnun olan çalışanların %82’si kendilerini
kurumları hakkında her zaman için “çok iyi” bilgilendirilmiş olarak hissetmektedirler. Buna
karşın işinden memnun olmayan kişilerin %77 si kurumlarından yeterli bilgi alamadıklarını
vurgulamışlardır. Bu araştırma sonuçları, kurumun çalışanlarının verimliliklerinin artması için
kurum içi iletişimin ne kadar etkili olduğunu göstermektedir.(ASLANBAY,2008)
MAKALE 10: Dil ve Konuşma (İletişim) Bozuklukları bireylerde tek başına bulunabildikleri
gibi, işitme engeli, otizm, zihinsel engel gibi pek çok engel gurubunda da farklı biçimlerde
görülürler. Özellikle okul öncesi ve ilköğretim sınıflarında engelli öğrencilerle karşılaşan
öğretmenlerin, bu çocukların iletişim özelliklerini bilemedikleri ve onlara yardımcı olmak için
neler yapabilecekleri konusunda yeterli donanıma sahip olmadıkları gözlenmektedir. Bu yazı,
dilin ve konuşmanın temel unsurları hakkında bilgi verdikten sonra, farklı engel gruplarındaki
öğrencilerin dil ve konuşmaları ile ilgili özelliklerini belirtip, öğretmenlere bu öğrencilerin
iletişim becerilerinin desteklenmesi konusunda temel bilgiler sunmaktadır.(EGE,2006)
MAKALE 11: Bireyin sosyal yaşama uyum sağlamasına, içinde yaşadığı toplumun etkin bir
üyesi durumuna gelmesine hizmet eden eğitim etkinlikleri iletişim ortamlarında gerçekleşir.
Bu bağlamda eğitimde etkili iletişimin sağlanması eğitimin etkili biçimde gerçekleşmesi için
önkoşuldur. Bu araştırmanın temel amacı sınıf öğretmeni adaylarının gözlemlerine dayalı
olarak eğitimcilerin (sınıf öğretmenlerinin, sınıf öğretmeni adaylarının, okul yöneticilerinin ve
öğretim üyelerinin) etkili iletişim becerilerinin değerlendirilmesidir. Araştırma kapsamında
149 sınıf öğretmeni adayından 4 hafta süre ile eğitimcileri etkili iletişim becerileri açısından
gözlemlemeleri ve gözlemlerini günlüklerine kaydetmeleri istenmiştir. Öğretmen
adaylarından elde edilen 149 günlüğün tamamı araştırma kapsamında içerik analizi yoluyla
analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular öğretmen adaylarının günlüklerinden yapılan doğrudan
alıntılarla desteklenmiştir. Araştırma sonucunda öğretim üyelerinin etkili iletişim becerilerine
ilişkin elde edilen sonuçların tüm alt boyutlar için genellikle olumlu yönde olduğu; sınıf
öğretmenlerine ilişkin olarak diksiyon alt boyutu dışında diğer alt boyutlarda olumlu ifadelere
yer verildiği görülmüştür. Sınıf öğretmeni adaylarına ilişkin olarak sözlü iletişimin
konuşmanın akıcılığı, ses tonu, açık ve net ifadeler kullanma, vurgulamalar ve diksiyon alt
boyutlarına ilişkin olumsuz gözlemlere yer verildiği belirlenmiştir. Okul yöneticilerine ilişkin
olarak sözlü iletişim konusunda genellikle olumlu ifadelere yer verildiği; sözsüz iletişimde
göz teması, mesafe ve bedensel temas alt boyutları dışında boyutların çoğunda olumlu
ifadelerin yer aldığı belirlenmiştir. (AY,2015)
4. ÖZET, YARGI VE ÖNERİLER:
Özet: Yazarlarımıza göre bu açıklamalarına dayanarak en iyi iletişimin beden diliyle
yapıldığıdır. Şu an ki eğitimciler sözlü iletişimi daha çok kullandıkları için eğitimcilerin
beden dilini ders esnasında nasıl kullanacaklarına yardımcı olmaktır. Bu bağlamda beden
dilini iyi anlamak ve kullanmak eğitimciler için azami derecede önemlidir.
Yargı: Eğitimcilerimizin çoğu iletişim kurarken karşı tarafı etkileyebildim mi veya
etkileyemedim mi gibi bir endişeye kapılmıyor. Bunun sonucunda ortaya sağlıksız iletişim
modelleri çıkıyor. Karşı tarafı yeterince etkileyemediğini düşünen eğitimci özgüven sıkıntısı
yaşamaya başlayabiliyor. Bu bağlamda eğitimcilerimizin beden dilini etkili kullanabilmesi
azami derecede önemlidir. Tekdüze konuşmalar etkili olmamaktadır. Bunlar için eğitim
kurumlarında etkili iletişim adı altında gereken bütün eğitimler verilmelidir. Verilecek olan bu
eğitimde özellikle öğretmen adaylarının etkili iletişim, etkili iletişim kurabilen öğretmen
özellikleri, empati ve sözsüz iletişim becerileri gibi konulardaki düşüncelerinin ortaya
çıkarılması hedeflenmiştir.
Öneriler: Günlük hayatta da bilinçli ya da bilinçsiz beden dilinin fazlasıyla kullanılmasından
dolayı eğitim hayatında da bu dili kullanmanın daha etkili olduğu savunulmaktadır. Beden dili
sadece bir durumu, olayı veya konuyu anlatmak için değil duyguları da yansıtma amaçlı da
kullanılır .Eğitim alınan ortamda sadece eğitim veren kişinin değil, birlikte eğitim alınan
kişilerin de beden dili üzerinde durulmuştur. Araştırılması yapılan yazarlara göre bu durum
günlük hayatın yanı sıra eğitim hayatına girilmesi taraftarıdırlar. Beden dilinin daha aktif
kullanılması için gereken bütün imkanlar kullanılmalıdır. Eğitim kurumlarında seminer, kurs,
yazılı-sözlü sınav seçenekleri kullanılarak eğitimciler eğitilmelidir.
KAYNAKÇA:
Dergipak, http://gefad.gazi.edu.tr/ adresinden 24.04.2017 tarihinde alınmıştır.
Dergipak, http://sbed.mku.edu.tr/ adresinden 31.04.2017 tarihinde alınmıştır.
Dergipak, http://dergipark.gov.tr/ adresinden 04.04.2017 tarihinde alınmıştır.
Dergipak, http://dergipark.gov.tr/ adresinden 05.05.2017 tarihinde alınmıştır.
Turkishstudies, http://turkishstudies.net/Makaleler/ adresinden 07.05.2017 tarihinde
alınmıştır.
EBSCOhost, www.b.ebschost.com adresinden 09.05.2017 tarihinde alınmıştır.
Turk edebiyatı, www.turkedebiyatı.org adresinden 10.05.2017 tarihinde alınmıştır.
Beden dili, www.bedendili.com adresinden 11.05.2017 tarihinde alınmıştır.
Nedir, www.nedir.com adresinden 13.05.2017 tarihinde alınmıştır.
Download