CİNSİYET EŞİTLİĞİ ve KALKINMA
advertisement
2012 dünya kalkınma raporu CİNSİYET EŞİTLİĞİ ve KALKINMA Ana Bildiri TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ KALKINMA İÇİN ÖNEMLİDİR • Toplumsal cinsiyet eşitliği kendi başına temel bir kalkınma hedefidir. Aynı zamanda ekonomik olarak akılcıdır. Daha geniş çaplı toplumsal cinsiyet eşitliği verimliliği artırabilir, kalkınma sonuçlarını sonraki nesil için geliştirebilir ve kurumlara daha fazla temsiliyet kazandırır. • • Verimlilik kazanımları. Günümüzde kadınlar küresel iş gücününün yüzde 40'ını, dünyanın tarımsal iş gücünün yüzde 43'ünü ve dünyadaki üniversite öğrencilerinin yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Üretim, kadınların becerileri ve yetenekleri daha bütünüyle kullanıldığı zaman artacaktır. Örneğin, eğer Malawi ve Gana'da kadın çiftçilerin gübre ve diğer maddelere erişimi erkeklerle aynı olsaydı, mısır verimi neredeyse altıda bir oranında artardı. Belirli sektör veya işlerde çalışan kadınları hedef alan ayrımcı engelleri ortadan kaldırmak, bazı ülkelerde iş verimliliğini yüzde 25'e kadar varan oranlarda arttırabilirdi. Gelecek nesil için gelişmiş kalkınma sonuçları. Kadınların hanehalkı kaynakları üzerinde daha geniş çaplı kontrolü, harcama örüntülerini çocukların yararına değiştirerek ülkelerin gelişme, büyüme beklentilerini artırabilir. Kadınların eğitimindeki ve sağlıklarındaki ilerlemeler, Brezilya, Nepal, Pakistan ve Senegal gibi çeşitli ülkelerde çocuklar için daha iyi sonuçlar alınmasıyla bağlantılı olmuştur. Temsiliyeti daha yüksek karar alma süreci. Toplumsal cinsiyet eşitliği toplum için daha genel olarak önemlidir. Kadınların ekonomik, politik ve sosyal aktörler olarak güçlendirilmesi, politika seçimlerini değiştirebilir ve kurumlarda birbirinden farklı seslerin temsilcisi olmasını sağlar. Hindistan'da kadınlara yerelde güç vermek, kadınlar için daha fazla önem arz eden su ve sağlık önlemleri gibi kamu malları tedariğinin artmasına yol açtı. KALKINMA BAZI TOPLUMSAL CİNSİYET FARKLARINI KAPATTI... Kadınlar ve kız çocuklarının karşılaştığı dezavantajlı durumlar geçtiğimiz çeyrek yüzyılda oldukça hızla azaldı. • Okullaşma. İlköğretimdeki toplumsal cinsiyet farkları hemen hemen bütün ülkerde kapandı. Orta öğretimde, bu farklar hızla kapanıyor ve birçok ülkede, özellikle Latin Amerika, Karayipler ve Doğu Asya'da, tersine dönmekte; fakat bu sefer de dezavantajlı olanlar genç erkekler ve erkek çocuklar oluyor. Gelişmekte olan ülkeler arasında, 45 ülkede orta öğretimdeki kızların sayısı erkeklerin sayısını geçerken, 60 ülkede üniversitelerde erkeklerden daha çok genç kadınlar yer alıyor. • Yaşam beklentisi. 1980'den beri dünyanın bütün yerlerinde kadınlar erkeklerden daha uzun yaşıyor. Düşük gelirli ülkelerde, kadınlar şu anda 1960 yılında yaşadıklarından ortalama 20 yıl daha uzun yaşıyorlar. Ana Bildiri 2012 Dünya Kalkınma Raporu • İş gücüne katılım. Gelişmiş ülkelerde kadınların düzenli geliri olan işlere katılımının artmasıyla, geçtiğimiz 30 yılda, yarım milyarın üzerinde kadın dünya iş gücüne katıldı. Bunun önemli bir nedeni, gelişmekte olan Bangladeş, Kolombiya ve İran gibi farklı ülkelerde, daha önce görülmemiş bir şekilde düşen doğurganlık oranları oldu. ... AMA BAZI FARKLAR DEVAM EDİYOR Toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri bir çok yerde, zengin ülkelerde bile, devam ediyor. En ısrarcı ve korkunç olan farklar şunları içeriyor: • Kız çocuklarının ve kadınların yüksek ölüm oranları. Birçok düşük ve orta gelirli ülkelerde kadınlar, zengin ülkelerdeki hemcinselerine göre, erkeklere oranla daha çok ölüyor. Her sene 60 yaş altında 3.9 milyon kadın ve genç kızın öldüğü tahmin ediliyor. Bunların yaklaşık beşte ikisi hiç doğmuyor, altıda biri erken çocukluk döneminde ölüyor ve üçte biri üretken yıllarında hayatlarını kaybediyor. Bu sayı, özellikle çocukluk döneminde ve üretken dönemde Sahra altı Afrika'da ve HIV/AIDS salgının en fazla vurduğu ülkelerde artıyor. • Kız çocuklarının eğitimine dair eşitsizlikler. Genel gelişmelere rağmen, bir çok Sahra altı ülkelerinde ve Güney Asya'nın bazı bölümlerinde yaşayan dezavantajlı nüfuslarda, ilk ve orta öğretimde kız çocuklarının okullaşma oranı erkek çocuklarınkinden çok düşük kalıyor. • Ekonomik fırsatlara eşitsiz erişim. Kadınla- daha az söz hakkı ve hanehalkının kaynakları üzerinde daha az kontrolü var. Birçok ülkede, kadınlar formel siyasete erkeklerden daha az katılıyor ve siyasetin yüksek kademelerinde yetersiz temsil ediliyor. GELİŞİMİ ANLAMAK VE ISRARCILIK Gelir artışı tek başına her cephede, geniş çaplı toplumsal cinsiyet eşitliği getirmez. Aslında toplumsal cinsiyet farklarının hızla kapandığı yerlerde bunun nedeni pazarlar ile (formel ve enformel) kurumların nasıl işledikleri ve geliştikleri, büyümenin rolünü nasıl oynadığı ve bütün bu faktörlerin hanehalkı kararlarıyla nasıl etkileşime girdiği olmuştur. Örneğin, bir çok ülkede eğitim konusunda, gelir büyümesi (bütçe kısıtlarını gevşeterek), pazarlar (kadınlar için yeni istihdam olanakları açarak) ve formel kurumlar (okulları genişletip, masrafları düşürerek) kız çocuklarının ve genç kadınların eğitimini desteklemek için hanehalkı kararlarını etkilemek üzere biraraya gelmiştir. Kız çocuklarının ve kadınların başka dezavantajlarla karşılaştıkları yerlerde toplumsal cinsiyet farkları devam etmektedir. Yoksul yerlerde yaşayan kadınlar için oldukça büyük toplumsal cinsiyet farkları sürmektedir. Bu eşitsizlikler yoksulluk, uzaklık, etnisite ve sakatlık gibi dışlanmanın diğer formlarıyla birleştiğinde daha da artmaktadır. Örneğin, Vietnam'da etnik azınlık kadınlarının yüzde 60'ı doğum öncesi bakım olmaksızın doğuruyor - bu sayı çoğunluk Kinh kadınlarına göre iki kat fazla. rın ücretsiz ev işçisi olarak veya enformal sektörde çalışma ihtimalleri erkeklere göre daha yüksek. Kadın çiftçiler, erkeklerden daha küçük arsalarda ve daha az kar getiren hasatlarda çalışma eğilimindedir. Kadın girişimciler daha küçük şirketlerde ve daha az kâr getiren sektörlerde faaliyet gösteriyorlar. Sonuç olarak, her yerde kadınlar erkeklerden daha az kazanma eğiliminde oluyor. Pazarlar, kurumlar ve hanehalkları ilerlemeyi sınırlamak için de birleşebilir. Örneğin, üretim ve kazançlarda toplumsal cinsiyet farkları yaygındır. Bu farklar, zamanın kullanımı (ev ve bakım işindeki sosyal normları yansıtan şekilde), mülkiyet hakları, toprak ve mal kontrolü ve pazarlar ile formel kurumların işleyişi gibi derine yerleşmiş - kadınların dezavantajına çalışan - toplumsal cinsiyet farklılıklarından kaynaklanır. • Hanehalkında ve toplumda söz hakkında Küreselleşme yardım edebilir. Bugünün küresel dünyasında ticaret serbestisi, ucuz bilginin ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması gibi farklılıklar. Birçok ülkede kadınların, özellikle yoksul kadınların, kararlar üzerinde Ana Bildiri 2012 Dünya Kalkınma Raporu güçler; kadınları pazarlara ve ekonomik fırsatlara bağlayarak, kadınlar ve erkeklerin toplumsal cinsiyet ilişkileri hakkında tavır ve normlarını yeniden şekillendirerek ve ülkeleri toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemeye teşvik ederek toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini azaltacak potansiyele sahiptir. Fakat etkili yerel kamu eylemi olmaksızın bunların etkileri susturulacaktır. YEREL POLİTİKA MÜDAHALESİ İÇİN ÖNCELİKLER Gelişmekte olan ülkelerdeki politika yapıcıların, kalkınma adına bedeli potansiyel olarak en yüksek olan toplumsal cinsiyet farklarına odaklanması gerekecektir; yüksek gelirler kendi başlarına bu farkları kapatmak için çok az işe yarar ve politikaların yön değiştirmesi daha büyük fayda getirebilir. Bu öncelikler şunlardır: • Kız çocuklarının ve kadınların yüksek ölüm oranlarını ele almak ve eğitimdeki toplumsal cinsiyet farklarının köklü olduğu yerlerde bunları bertaraf etmek. • Ekonomik fırsatlara erişimdeki farklılıkları kapatmak ve kadınlar ile erkekler arasında birbirini takip eden kazanç ve üretim farklarını kapatmak. • Hanehalkında ve toplum içinde söz hakkındaki toplumsal cinsiyet farklılıklarını azaltmak. • Nesiller boyunca, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin sınırlamak. yeniden üretilmesini Odaklanmış ve sürdürülebilen yerel kamu eylemi, toplumsal cinsiyet eşitliği getirebilmek için oldukça gereklidir. Etkili olmak için, bu politikaların toplumsal cinsiyet farklarının kökünde yatan nedenlerini hedef alması gerekecektir. Bazı alanlarda, anne ölümünde olduğu gibi, hükümetlerin ilerleme için bağlayıcı olan tek kısıtı ele almaları gerekir (zayıf hizmet dağıtım kurumları). Diğerlerinde, ekonomik olanaklara farklı erişimde olduğu gibi, politikalar, pazarların ve kurumların ilerlemeyi sınırlayıcı işleyişinden kaynaklanan çoklu kısıtların üstesinden gelmelidir. Bu durumlarda, politika yapıcıların bu kısıtları önceliklendirmesi ve eş zamanlı olarak ya da sırayla ele alması gerekir. • Kız çocuklarının ve kadınların yüksek ölüm oranlarını düşürmek için bebeklik, erken çocukluk dönemlerinde ve üretken dönemde hizmetlerin dağıtımını (özellikle temiz su, sağlık önemleri ve anne bakımı) geliştirmek için politika müdahelesi birincil önemdedir. Vietnam, kız çocukları arasındaki yüksek ölüm oranlarını temiz suya ve sağlık önlemlerine erişimi artırarak azaltabilmiştir. Türkiye, anne ölümünü geliştirilmiş sağlık hizmetleri ve hamile annelere odaklanmak suretiyle azaltmıştır. • Israrla süren eğitim farklarını azaltmak için politikaların, yoksulluk, etnisite veya coğrafya gibi nedenlerden ötürü dışladıkları zaman kız çocuklarının ve genç kadınların erişimini iyileştirmesi ve toplumsal cinsiyet dezavantajlarının tersine döndüğü yerlerde erkek çocuklarına ulaşması gerekir. Okul devamlılığına bağlı nakit transferleri bu gruplara ulaşmada genellikle etkili olmuştur. Pakistan bu transferleri yoksul ailelerdeki kız çocuklarını okula kazandırmak için kullanırken, Jamaika okullarda risk altındaki erkek çocukları için kullanmıştır. • Kadınlar ve erkekler arasındaki kazanç ve üretim eşitsizliğini daraltmak için kadınların ekonomik olanaklara erişimini orantısız biçimde etkileyen çeşitli kısıtları ele alan politikaların bir birleşimi gerekmektedir. Duruma bağlı olarak bunlar aşağıdaki ölçüleri içerir: Çocuk bakımı sağlayarak kadınların zaman kısıtlarını kaldırmak: Kolombiya'da çalışan anneler için sübvansiyonlu günlük bakım programları gibi - ve altyapıyı iyileştirmek Güney Afrika’daki kırsal elektriklendirme programı gibi. Kadınların üretim kaynaklarına erişimini artırmak, özellikle toprağa (Etiyopya'da yapıldığı gibi eşlere toprak Ana Bildiri 2012 Dünya Kalkınma Raporu için ortak mülkiyet hakkı verilmesi) ve krediye erişimi arttırarak (Bangladeş'te kredi verilmesi). Kadınların aleyhine işleyen bilgi problemlerinin ve kurumsal önyargıların üstesinden gelmek. Ürdün'de yapıldığı gibi, kotaların ve işe yerleştirme programlarının kullanılması, ya da Hindistan'ın Orissa eyaletinde kadınların kendi kendilerine yardım grupları aracılığıyla yaptığı tarımsal genişleme gibi hizmet dağıtım kurumlarındaki toplumsal cinsiyet önyargılarını düzeltmek. • Hanehalkı ve toplum söz hakkındaki toplumsal cinsiyet farklılıklarını azaltmak için, politikaların; sosyal normlar ve inançların, kadınların ekonomik olanaklara erişiminin, yasal çerçevenin ve kadınların eğitim ve yeteneklerinin toplam etkisini ele alması gerekir: Hanehalkı içinde söz hakkını eşitlemek için, kadınların hanehalkı kaynakları üzerinde kontrolünü artıran önlemler ve kadınların özellikle mülkiyet haklarını güçlendirerek varlık biriktirme imkanlarını genişleten yasalar bilhassa önemlidir. Fas'ta eşler arasında evlilik sırasında edinilen mallara ilişkin mülkiyet haklarını eşitleyen yeni aile hukuku reformları gibi. Kadınların toplum içindeki söz hakkını artırmak amacıyla politikalar, birçok ülkede yapıldığı gibi siyasi temsilde kota uygulamasını, kadın liderleri teşvik ve eğitim için tedbirleri ve sendikalar ile meslek odalarına kadınları daha çok dahil etmeyi kapsamalıdır. • Nesiller boyunca toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden üretimini sınırlamak için, edindikleri yeteneklere, ilerideki sağlıklarına, ekonomik beklentilerine ve tutkularına karar verme çağında olan ergenlere ve genç yetişkinlere ulaşmak önemlidir. Müdahalelerin şunlara odaklanması gerekir: Beşeri ve sosyal sermaye inşa etmek, Malawi'deki nakit transfer programlarının yaptığı gibi, eğitim ve sağlık eğitim programlarının geri dönüşleri hakkında bilgiyi artırmak, ki bu Dominik Cumhuriyeti'nde erkek çocuklarını okulda tutmaya yardımcı oldu; Okuldan işe geçiş sürecini iş ve hayat becerileri eğitim programlarıyla kolaylaştırmak, Uganda da olduğu gibi; ve Rol modellere maruz bırakarak tutkuları değiştirmek, Hindistan'da sosyal normları zorlayan kadın siyasetçiler gibi. ULUSLARARASI TOPLUMUN ROLÜ Yerel kamu müdahelesi hayati önemde olmakla birlikte, bu dört öncelik alanında uluslararası toplum da çabaları tamamlayıcı ve genel olarak daha iyi veri, etki değerlendirmesi ve öğrenme ile, bulgu temelli kamu müdahelesini desteklemede bir rol üstlenebilir. • Bazı alanlarda, eğitimsel toplumsal cinsiyet farklarında olduğu gibi, bu, ya güncel desteği ayarlamayı, Education for All Fast Track Initiative'in [Herkes için Eğitim Hızlı Yol İnisiyatifi] dezavatajlı kız ve erkek çocuklarına ulaştığına emin olmak gibi, ya da ergen kız çocuklarına odaklanan ortaklıklardaki gibi var olan çabaları sürdürmeyi gerektirecektir. • Diğer alanlarda, birçok cephede yeni ve ek müdaheleler gerekecektir– daha fazla fon, yenilikleri ve öğrenmeyi büyüten düzenli çabalar ve daha etkili ortaklıklar. Fonların özellikle en yoksul ülkelerdeki kız çocuklarının ve kadınların yüksek ölüm oranlarını düşürmek ve eğitimdeki ısrarcı toplumsal cinsiyet farklarını kaldırmak için kullanıma yönlendirilmesi gerekir. Özellikle toplumsal cinsiyete göre düzenlenmiş verilerin varlığının arttırılması ve kadınların piyasalara, hizmetlere ve adalete erişimini arttırma mekanizmalarının daha fazla deney ve sistematik değerlendirmeyle desteklenmesi gerekir. Ortaklıklar hükümet ve kalkınma acentalarını aşmalı ve hem gelişmekte olan hem de zengin ülkelerdeki özel sektörü, sivil toplum örgütlerini ve akademik kurumları da içermelidir.
