bulaşıcı hastalıklar ve alınması gereken tedbirler

ELAZIĞ ANAOKULU REHBERLİK BİRİMİ
ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN BULAŞICI HASTALIKLAR
Kış aylarında en dirençsiz grubun başında çocuklar geliyor. Okul, kreş gibi toplu ortamlar bulaşıcı hastalıkların
yayılması için en uygun ortamı hazırlıyor. Çocukların fazla hasta olmaması için öncelikli olarak bazı önlemlerin
alınması gerekiyor. Bu nedenle güncel aşı kartları da dahil olmak üzere , çocukların aşı kartları incelenmelidir.
Çocuklara tuvalet kullanımı ve tuvalet eğitiminde hijyenik temizlik işlemleri benimsetilmelidir. Enfeksiyondan
korunmada en önemli unsur olan el yıkama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Bulaşıcı hastalıklar izlenmeli ve ailelere
bildirilmelidir. Çocuk doktoru, çocuğunuzun hastalığını teşhis edebilir, ancak bir takım temel bilgiler yardımıyla
anne ve babalar da olasılıkları belirleyebilir ve ne zaman tıbbi yardıma gereksinim duyacaklarını öğrenebilirler.
Hastalıkların nasıl bulaştığı her zaman tam olarak bilinmeyebilir. Ancak çoğu zaman mikroplar, hastalığı taşıyan
kişinin hapşırık veya öksürüğündeki damlalar yoluyla sağlıklı kişilere bulaşır; veya mikroplar havadaki tozlara asılı
kalır; doğrudan temasla (el teması), dolaylı temas (hasta kişinin temas ettiği nesne veya eşyalara dokunmak),
solunum salgıları veya dışkı yoluyla bulaşma olabilir. Çocuğun genel sağlık durumunun iyileştirilmesiyle bir çok
hastalığa maruz kalınması, riski azaltabilir. Bulaşıcı hastalığı olan kişilerle temasın önlenmesi de çok önemli.
Sık Görülen Hastalıklar ve Tedavi :
Okul döneminde üst solunum yolu ( Nezle, grip, kulak iltihabı) enfeksiyonları sık rastlanılan hastalıkların başında
geliyor.
Nezle: Kış aylarında en sık rastlanan çocuk hastalıklarından biridir. Hafif bir burun akıntısı ile başlar. Bazen de
hafif öksürük olur. Kimi zaman öksürük biraz daha şiddetli olabilir. Bu tabloya nadiren ateş de eklenir.
Grip: Genellikle yüksek ateşle başlar. Baş ağrısı, kas ağrıları, 39-40 dereceye varan ateş, burun akıntısı, burunda
doluluk, öksürük olur.
Boğaz enfeksiyonu: Bademcik enfeksiyonu okul çağı çocuklarında çok sık görülen hastalıktır. Bademcikleri şişen
çocuk, yutkunmakta, bazen uyurken nefes almakta zorluk çeker. Boğaz enfeksiyonu geçiren çocuklarda,
enfeksiyonunun nedeninin beta streptokok olup olmadığı laboratuvar testleri ile araştırılmalıdır. Eğer beta mikrobu
belirlenirse mutlaka antibiyotik tedavisine başlanmalı ve bu tedavi 10 gün sürdürülmelidir. Basit üst solunum yolu
enfeksiyonlarında gereksiz yere antibiyotik kullanarak, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanmasına zemin
hazırlamamak gerekir. Ancak beta mikrobunun yol açtığı enfeksiyonun tedavisi özellikle önemlidir. Çünkü tedavi
edilmediği taktirde, beta streptokokun neden olduğu enfeksiyona bağlı olarak çocukta hayatı tehdit eden akut eklem
kalp romatizması, yol açabilir.
Zatürre ( Pnömoni ): Daha çok kış mevsiminde görülen zatürre, akciğerin bir veya birkaç lobunun iltihaplanması
şeklinde ortaya çıkan ateşli bir hastalıktır. Bu hastalıkta akciğerlerde bulunan hava kesecikleri iltihabi bir sıvıyla
dolar. Akciğerlerin görevi olan oksijen alış veriş fonksiyonu bozulur ve bu nedenle kanda oksijen düzeyi azalır.
Çeşitli bakteri ve virüslerin neden olduğu zatürre, özellikle risk grubu hastalarda ölümle sonuçlanabilecek ciddi bir
akciğer hastalığıdır. Küçük çocuklarda, ileri yaştakilerde ve hali hazırda kronik bir hastalığı bulunan kişilerde daha
ağır seyreder ve ölümle sonuçlanabilir. 39 dereceyi geçen ateş, öksürük, çoğu zaman pas renginde olan koyu
kıvamlı balgam en önemli belirtileridir. Sıklıkla burun, boğaz enfeksiyonu sonrasında başlar.
Bronşit: Çocuklarda erken yaş grubunda (özellikle 3 yaş altında) küçük bronşların iltihabıdır. Bronşit, büyük
bronşların, yani soluk borusundan dallanarak akciğerlere yayılan hava borularını örten mukoza dokusunun akut ya
da kronik iltihabıdır. Bronşit, üst solunum yollarında grip enfeksiyonu sırasında çok sık gelişen bir
komplikasyondur. Boğmaca ve kızamık sırasında da soluk borusu ve bronş enfeksiyonlarına sık rastlanır. Özellikle
çocuklarda, gençlerde görülen akut bronşitlerde, başlıca etken bakterilerden çok virüslerdir. Ama bakteriler de akut
bronşit etkeni olabilir. Belirtileri inatçı kuru öksürük, balgam, ateş ve göğüste ağrıdır.
Orta kulak iltihabı: Soğuk algınlığından sonra orta kulak iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıktır. Östaki
borusunun bebeklerde ve çocuklarda erişkinlere oranla daha kısa ve yatay olmasından dolayı bakteriler burun ve
boğazdan orta kulağa daha çabuk geçebilirler. Soğuk algınlığı, sinüzitlerde ya da boğaz enfeksiyonlarında östaki
borusu kapanır ve bakterilerle bulaşmış olan sıvı orta kulak içinde kalır. Böylece mikropların daha çabuk
üreyebileceği bir ortam oluşur. Bu hastalığın belirtileri kulak ağrısı, ateş.
DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR:
Virüslerin üst solunum yolu hastalıklarının yanı sıra döküntülü bulaşıcı hastalıklara da yol açmaktadır. Çocukların
kış aylarında kalabalık ortamlara girmesiyle yoğun olarak geçirdikleri bu hastalıkları şöyle sıralanabilir:
KIZAMIKÇIK
Rubella virüsünün neden olduğu hastalıkta bazen hafif ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişkinlik görülür. Yüzde
küçük, düzgün, kırmızımsı pembe lekeler görülür. Lekeler vücuda ve damağa yayılır. Aşı ile korunmak
mümkündür. İlkbahar ve kışın daha sık görülür. Aşısız tüm insanlarda görülebilir. Doğrudan ya da damlacık
yoluyla bulaşır. Bulaşıcılık dönemi döküntüden önceki 1 hafta ve döküntü sonrası 1 haftalık dönemdir. Kuluçka
dönemi 14-21 gün sürer. Hafif ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişlik olabilir. Daha sonra yüzde küçük, pembemsi
döküntüler şeklinde başlar ve vücuda yayılır. 4-5 gün kadar sürer. Nüks görülmez. Bir kez geçirdikten sonra
bağışıklık gelişir. Genellikle hafif seyirli bir hastalıktır, aşılanmamış gebe kadına bulaşırsa, fetüs açısından risk
oluşturur. Tedavisi yoktur. Beslenmede bir değişikliğe gerek yoktur. Korunma: Aşı ile korunma mümkündür.
(Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak aşısı) Komplikasyon: Çok nadiren eklem iltihabı olabilir
KIZAMIK
Kızamık virüsünün neden olduğu hastalıktan yine aşı ile korunmak mümkündür. İlk belirtileri bir iki gün süreyle
ateş, burun akması, göz sulanması ve kuru öksürüktür. Yanakların iç tarafında beyaz lekeler, alında, kulaklarda hafif
kırmızılık görülür. Bu kırmızılık daha sonra tüm vücuda yayılır.
SUÇİÇEĞİ
Daha çok kış sonu ve ilkbaharda olmak üzere tüm mevsimlerde görülebilir. Çoğu kişi bu hastalığı çocukluk
döneminde geçirir. Oldukça bulaşıcıdır, hafif ateş, halsizlik, iştah kaybı ve şiddetli kaşınma ile başlar kısa süre
içinde vücutta kırmızı lekeler oluşur. Bu lekeler daha sonra sivilceye dönüşür ve kabuklanır. İnsandan insana
damlacıklar veya hava yoluyla bulaşır
Kuluçka dönemi 14-16 gün kadardır. Mikrop bulaştıktan sonra, ilk bulgular hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık ve
kaşıntıdır. 1-2 gün içinde özellikle yüzden ve saçlı deriden başlayan, önce kırmızı leke şeklinde olup sonradan
sivilceye dönüşen ortası sulu ve tüm vücuda yayılır. İlk vesiküller 6-8 saat sonra kabuklanmaya başlar. Döküntüler
ortalama 5-20 gün sürer.
Yapılması Gerekenler: Tanının doğrulanması için doktorun görmesi gerekir. Ateş için ASPİRİN VERİLMEZ.
Paracetamol gibi ateş düşürücüler verilmelidir. Korunma: Aşıyla korunulabilen bir hastalıktır, 12 aydan büyük
çocuklara aşı yapılmalıdır. Komplikasyonlar: Nadiren (Beyin İltihabı) görülebilir, Zatürre yapabilir.
Altıncı Hastalık: Ani başlayan ve 39- 40 dereceye kadar yükselen ateş Altıncı hastalığın en önemli belirtisidir.
Çocukta ateş, hafif burun akıntısı, baş ağrısı ve mide bulantısı diğer belirtilerdir.
KABAKULAK
Etkeni kabakulak virüsüdür. Aşılanmamış herkes enfeksiyona yatkındır. Solunum salgılarıyla doğrudan bulaşır,
bulaşıcılık dönemi, hastalığın başlangıcından 1-2 gün önce ve başladıktan 9 gün sonradır. Kuluçka dönemi 16-18
gün sürer. Başlangıçta ateş, iştahsızlık, gibi bulgular olabilir. Daha sonra çenenin iki tarafındaki tükürük bezlerinde
tek ya da iki taraflı şişme, boyun ve kulak altındaki bezlerde şişme, çiğneme sırasında ağrı, ekşi ve asitli
yiyeceklerle ağrı olabilir. Olguların bir kısmında da hiçbir bulgu olmayabilir.
Yapılması Gerekenler: Tanının doğrulanması için doktor görmelidir. Kusma, uyuklama, baş ağrısı gibi bulgular
varsa beyin zarı ve beyin iltihabı riski yönünden mutlaka doktora danışılmalıdır. Semptomatik tedavi (ağrı ve ateş
düşürücüler), yanaklara soğuk kompres, asit içermeyen, ekşi olmayan yumuşak besinler önerilir. Korunma: Aşı ile
korunma mümkündür.
KIZIL (SCARLATİNA)
Özellikle okul çağındaki çocuklarda yaygındır.3 yaşın altında ve erişkinlerde daha az görülür. Bulaşma enfekte
insanla doğrudan temasla olur. Kuluçka süresi 2-5 gündür, ateş, yaygın ağrı, boğaz ağrısı, iştahsızlık ile başlar,
kusma sık görülür, 1-2 gün içinde yüzde, kasık ve kolaların kıvrım yerlerinde daha belirgin olan parlak kırmızı
döküntüler belirir, tüm vücuda yayılır. 1-2 hafta sürebilir, daha sonra deri soyulur.
Yapılması gerekenler: Doktor görmeli ve gerekirse boğaz kültürü ile tanıyı doğrulamalıdır. Antibiyotikler ve ateş
düşürücü tedavi yapılır. Bol sıvı ve yumuşak gıdalar önerilir. Korunma: Hijyen kurallarına uyulmalıdır. (Birden
fazla kızıl enfeksiyonu geçirilebilir.)
Komplikasyonları: Kulak iltihabı, sinüzit, romatizmal ateş, böbrek iltihabı olabilir
KİMLER RİSK ALTINDA?
Hem viral, hem de bakteriyel hastalıklar açısından kalabalık ortamlara giren tüm çocuklar isk altında olmakla
beraber solunum yolu hastalıkları açısından astımı ve alerjisi olan çocuklar, kalabalık ailelerdeki çocuklar, küçük
bebekler, okula giden ağabeyi ya da ablası olan bebekler , bağışıklık sistemi bozuk olan çocuklar, kanser tedavisi
alan çocuklar risk altındadır. Risk grubundaki bütün çocukların grip ve diğer solunum yolu hastalıklarına karşı
aşılanması gerekir. Grip aşısı ile bütün gribal enfeksiyonlar ve grip sonrasında çocukların karşılaşacakları ortakulak
enfeksiyonları, zatürre gibi daha ciddi sağlık sorunları önlenebiliyor.
NASIL KORUNMALI ?
Mikroplar öksürük yoluyla havaya yayılıyor. Okulda sıralara, kapı tokmaklarına yerleşen bu mikroplar çocukları
hasta ediyor. Bu sebeple çocuğunuzu hastalıktan korumak için ilk yapmanız gereken çocuğunuza ellerini yıkama
alışkanlığı kazandırmak. Sadece elleri yıkayarak birçok hastalıktan korunmak mümkün olabilir.
Not: Okuldaki temizlik aralıkları arttırılmış olup sınıf ablaları çocukların temizliği ve hijyen konusunda daha titiz
davranmaları istenilmiştir. Sizden ricamız evde bu bilinci çocuklarınıza aktarılmasıdır.