Tiyatro

NEDİR
TİYATRO?
Tiyatro, bir sahnede,
seyirciler önünde oyuncuların
sergilenmesi amacıyla
yazılmış edebi eserdir.
Tiyatro eseri, olayları oluş
halinde gösterir. Bu yönüyle
konuşma ve eyleme dayanan
bir gösteri sanatı olarak da
tanımlanabilir.
TİYATRO TÜRLERİ
Tiyatro eserleri müziksiz
(trajedi, komedi, dram) ve
müzikli (opera, operet, bale,
revü, skeç, pandomima) olmak
üzere iki grupta toplanır.
TRAJEDİ
Kişilere korku,heyecan ve
acındırma telkinleriyle ders
vermek amacı güden en
eski tiyatro çeşididir.
Şiirsel olarak yazılması ve
değişmez kurallara bağlı
olması sebebiyle öbür
tiyatro çeşitlerinden
kolayca ayrılır.
TRAJEDİNİN ÖZELLİKLERİ
Konularını tarihten ve mitolojiden
alır.
 Kahramanları seçkin(tanrı,kral…)
kişilerdir.
 Perde yoktur.5 bölümden
oluşur.Bölümler arasında da koro
ilahiler söyler.
 Kötü ve çirkin sözlere yer verilmez.

KOMEDİ
Yaşamın gülünç
yanlarını anlatan ve
güldürmenin yanında
düşündürmeyi de
amaçlayan tiyatro
yapıtıdır. Karakter
komedisi, töre komedisi
ve entrika komedisi gibi
çeşitleri vardır.
KOMEDİNİN ÖZELLİKLERİ
Kişiler soylulardan yada halktan
olabilir.
 Her türlü konuşmaya yer verilir.
Konuşma dili kullanılır.
 Koroya ve diyaloglara yer verilir.
Kesintisiz oynanır. 5bölümdür.

DRAM
Trajediyle
komediyi bir araya
getiren tiyatro
çeşididir. Yani
yaşamın hem
acıklı hem de
gülünç yönlerini
yaşamda olduğu
gibi, birlikte
anlatır.
DRAMIN ÖZELLİKLERİ
Konular günlük yaşamdan ya da
tarihten alınabilir.
 Kişiler halkın her tabakasından olabilir.
 Nazım, nesir ya da karışık yazılabilir.
 Perde sayısı yazarın isteğine bağlıdır.

OPERA
Operanın başlangıcı eski Yunandaki
korolu trajedidir. Olayı trajiktir.
Konularını tarihten ve mitolojiden alır.
Operada tiyatro tekniği değil müzik rol
oynar. Konuşmalar bestelidir.
OPERET
Olayı komiktir ve amacı insanları
eğlendirmektir. Bazı bölümleri müzik ile
temsil olunur. Müziği hafif, akılda
kolayca kalacak şekildedir. Operet
halka seslenir.
BALE
Bir öykünün,
masalın ya da
soyut bir
kavramın yüksek
nitelikli dans
hareketleriyle ve
müzik eşliğinde
temsil
edilmesidir.
REVÜ
Yapıtta dedikoducu ve boşboğaz bir
kadın ve bir erkek vardır. Aralarında
geçen konuşmalar olay örgüsünü
oluşturur. Günün siyaseti ve tanınmış
kişiler ile alay edilir. Kendine göre
bir müziği yoktur.
SKEÇ
Skeçlerin kendine göre müziği
ve bestesi vardır. En fazla altı
dakika süren, aralarında bağlılık
bulunmayan tablolardan meydana
gelir. Tabloların olay örgüsü
danslarla anlatılır.
PANDOMİMA
Pandomima eski
Romalılar tarafından
icat edilmiş ve 19.
yüzyılda çok
oynanmıştır. Olayının
senaryosu yazılarak
müzik ile temsil olunur.
Sözsüz temsildir. Taklit
esasına dayanır ve
eğlendirmek amacı
güder.
TİYATRO TERİMLERİ
Aksesuar: Tiyatro
sahnesinde kullanılan
eşya.
 Aksiyon: Roman, hikâye,
tiyatro vb. türlerde konuyu
genişleten asıl olaylar.
Genel anlamıyla hareket.

Aktör: Erkek tiyatro
sanatçısı.
 Aktris: Kadın tiyatro
sanatçısı.
 Diyalog: İki kişi
arasında karşılıklı
konuşma. Roman,
hikâye ve tiyatroda
kahramanların
konuşmaları.


Dekor: Tiyatroda,
sahneyi eserin
konusuna göre
döşeyip hazırlamada
kullanılan eşyanın
toplu adı. Üç çeşit
dekor vardır: realist
dekor, şairane dekor,
stilize dekor.
Dramatize etmek:
Bir olayı, duyguyu,
düşünceyi
canlandırarak
anlatmak; (mec.) bir
vak'ayı olduğundan
daha acıklı bir şekle
sokmak.
 Dublör: Tiyatroda ve
sinemada bir rolün
yedek oyuncusu.

Jest: Tiyatro
sahnesinde,
sanatçıların bütün el,
kol, ayak ve benzeri
beden hareketleri.
 Mimik: Bir duygu
veya düşüncenin kaş,
göz. ağız, yüz
hareketleriyle
anlatılması.


Koro: Eski Yunan
tiyatrosunda bir grup
erkek ve kadından kurulu
şarkıcılar topluluğu.
Oynanan eserin konusuna
da katılırlar ve eserdeki
olaya karşı, toplumun
duygu ve düşüncelerini
temsil ederlerdi.
Hayvanlar, ağaçlar,
bulutlar yerine sembol
olarak kullanıldıkları da
olmuştur.
Kostüm: Tiyatroda
sanatçıların giydiği
oyuna uygun kıyafet.
 Kulis: Tiyatroda,
sahnenin arkasında
bulunan kısım; sahne
arkası.
 Piyes: Tiyatro eseri.

Monolog: Tek kişinin
konuşması. Tek kişilik
taklitli bir komedya
türü. İnsanın içinden
kendisiyle konuşması.
 Perde: Tiyatro
eserinde bir perdenin
açılmasından
kapanmasına kadar
geçen bölüm.

Repertuar: Opera,
operet ve tiyatro
topluluklarının bir oyun
mevsiminde
gösterecekleri eserlerin
listesi.
 Rol: Opera, operet,
tiyatro ve benzeri sahne
sanatlarında,
oyuncuların, eser
kişilerini sahnede
canlandırmaları.


Sahne:Tiyatro sahnesi.
Tiyatro eserinde bir
perdelik bölümün, dekor
bakımından değişik olan
küçük kısımları.Bir
perdelik bölüm içinde,
kişilerin girip çıkmasıyla
değişen topluluk, meclis.
Yapılarına göre tiyatro
sahneleri şunlardır: sabit
sahne, döner sahne,
asansörlü sahne.
Senaryo: Tiyatroda
yazılı metin. Sinemada
filmin konusunun
yazılı şekli.
 Suflör: Tiyatroda,
kuliste durarak
oyunculara sözlerini
fısıltıyla söyleyip
hatırlatan yardımcı.

Tablo: Tiyatro
eserlerinde, perdeden
daha küçük
bölümlerin her biri. Bir
perde çeşitli tablolara
bölünmüş olabilir.
 Temsil: Bir tiyatro
eserinin oynanması.
