Recovered File 1.pptx

1/8/14 Organel Genomları
Dersin Amacı
Doç. Dr. Metin Aytekin
Mitokondriyal DNA’nın
özelliklerini kavramak
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 7 Ocak 2014 İnsan Genomu Nükleer Genom 3000 Mb ~80.000 gen 2 rRNA Genler ve Gen ilişkili dizler (900 Mb) Kodlayan DNA (90Mb) Protein kodlayan 22 tRNA Kodlamayan DNA (180 Mb) Tekrarlayan DNA (420 Mb) RNA Kodlayan İntron Özgün ve az kopyalayan (1680 Mb) Yayılan tekrarlanan Kümelenmiş Tekrarlanan DNA transposon LTR Gen aileleri Klasik Satallite DNA Gen Kümeleri 13PolipedXt kodlayen gen Ekstragenik DNA (2100 Mb) Pseudogen Tek genler Mitokondri ve yeri Mitokondriyal Genom 16,6 kb, 37 gen MulXgen aileleri LİNE SİNE Minisatellite Mikro satellite DNA Mitokondri ve Kloroplast Besin ve Oksijen Enerji (ATP) Enerji kaynakları 1 1/8/14 Enerji kaynakları Leigh Sendromu •  Mitokondriyal oksidaXf fosforilasyonun bozukluğudur •  6 aya kadar sağlıklı görünür •  Yüksek plazma lakXk asid, 3 yaşlarında ise genelde ölüm ile sonuçlanır. Mitokondri ve Kloroplast <20kb Yapısı 100.000-­‐ 2 milyon baz 2 1/8/14 İnsan Mitokondri Genomu •  Elektron taşınması ve oksidaXf fosforilasyonla ilişkili 13 protein kodlar •  Organel genomunda kodlanan proteinlerin sentezi için gerekli olan 16S ve 12S rRNA’lar ile 22 tRNA kodlar Mitokondri ve Kloroplast genler • 
• 
• 
• 
• 
Ektra kromozom genler Sitoplasmik genler Mendelyan olmayan genler Organel genleri Ekstranüklear genler Replikasyonu •  Semi konservaXf •  Mitokondriye özel DNA polimeraz kullanır •  Başlanğıç için RNA primer sentez edilir •  Hücre dönğüsünde S evresinde sentez olur D loop Replikasyon Modeli 3 1/8/14 Donor Oosit Hasta Oosit İlk mtDNA mutasyonu 1988 mtDNA’daki Mutasyonlar 1. PROTEIN SENTEZ GENLERIN deki mutasyonlar -­‐ tRNA, rRNA 2. PROTEİN-­‐KODLAYAN GENLER deki mutasyonlar -­‐ MulX spesifik (LHON, NARP/MİLS) -­‐ Doku spesifik 4 1/8/14 mtDNA defektleri Tek (single) delesyonlar -­‐ Kearns-­‐Sayre syndrome (KSS) -­‐ PEO + prozimal zayıflık -­‐ Pearson sendromu (PS) tRNA genlerin nokta mutasyonları -­‐ MELAS -­‐ MERRF Mitokondri Hastalıkları •  Leber’in Kalı[msal OpWk NöropWsi (LHON) OpXk sinirlerin dejenerasyonu sebebiyle körlükle sonuçlanır. Görme kaybı genelde 15-­‐35 yaşlar arasında ortaya çıkar. Erkekler hiç bir zaman LHON’u çocuklarına aktarmazlar Mitokondri Hastalıkları 2. Protein kodlayan genlerdeki defektler Leber’s hereditary opWc neuropathy (LHON) Neurpathy, ataxia, reWniWs pigmentosa (NARP) Mitokondri Hastalıkları •  Leber’in Kalı[msal OpWk NöropWsi (LHON) OpXk sinirlerin dejenerasyonu sebebiyle körlükle sonuçlanır. Görme kaybı genelde 15-­‐35 yaşlar arasında ortaya çıkar. Erkekler hiç bir zaman LHON’u çocuklarına aktarmazlar Mitokondri Hastalıkları 5 1/8/14 Mitokondri Hastalıkları Kloroplast •  Leber’in Kalı[msal OpWk NöropWsi (LHON) Bu hastalarin Mitokondri DNA’sında mutasyon vardır. Bu mutasyon 11778. baz çiiindedir. Elektron taşıma kompleks I’in alt birimlerinden birini etkilemekte ve arjinin yerine hisXdin girmesine sebep olmaktadır. Kloroplast GENOMU Mitokondriler gibi geneXk bilgilerini bakterilerden aldiklar düşünülüyor. Yine Mitekondriler gibi çembersel DNA dan oluşur. Fakat çok daha büyük ve karmaşıkkr 120 ila 160 kb arasındadır ve yaklaşık 150 gen Ayşe Neşe Büşra Kloroplast Genomu •  Kloroplast genleri gen ekspresyonunda görevli RNA ve proteinleri kodladıkları gibi, fotosentezde işlev gören çeşitli proteinleri de kodlar. •  mRNA’larının çevriminde kullanılan r ve tRNA’lar organel genomu taralndan kodlanır. 4 RNA (23S, 16S, 5S ve 4.5S) ve 30 tRNA türünü kapsar. Ahmet Beyza Yavuz Müge Hakan Habib Başar Züleha Orhan a) Ayşe ve Ahmet b) Beyza ve Yavuz c) Ayşe, Yavuz, Habib ve Başar d) Ahmet, Yavuz, Habib ve Başar e) Ayşe, Neşe, Büşra ve Hakan •  Bu ders benim sizlerle olduğum son dersimdi. •  Sizlere bir hayat boyu başarılar dilerim. Dr. MeXn Aytekin 6