haftalık bülten

HAFTALIK BÜLTEN
10 Temmuz 2016
DÜNYA
Dünya piyasalarında ve ekonomilerinde Brexit’in yaratmış
olduğu belirsizlik sürerken hisse senetleri ve gelişmekte olan
ülke varlıklarında satışlar yaşanırken; dolar, altın, Japon
Yeni, ABD, Alman ve Japon tahvillerinde alımlar olduğunu
gördük. İtalyan bankalarının 360 milyar Euro’luk sorunlu
kredileri ve sermaye ihtiyacı Avrupa içerisinde yeni bir krizin
ve endişe kaynağının habercisi olurken, İngiltere Merkez
Bankası’nın (BOE), Brexit sonrası İngiltere bankalarının
sermaye gereksinimlerini azaltmasına rağmen etkilerini
dengelemekte zorlanacağını belirtmesi riskten kaçışı
hızlandıran faktörlerdi.
JP Morgan Küresel Sanayi PMI endeksi Mayıs ayına göre
hafif artmış olsa da 50,4 değeri ile durgunluk seviyesinin
hemen üzerinde yer almaya devam etti. Bu sonuçların Brexit
hemen öncesinde derlendiğini belirtmek gerekiyor. Japonya
ve Çin gibi iki büyük üretici ülkede daralma görülürken
Fransa, Brezilya, Malezya ve Türkiye’de faaliyet koşullarının
bozulma gösterdiğine dikkat çekildi. Küresel Bileşik PMI
endeksi ise bir önceki aya göre değişmezken Haziran ayına
almış olduğu 51,1 değeri ile küresel ekonomilerin ikinci
çeyrek itibariyle 2012 sonundan beri en zayıf büyümeyi
gösterdiğine işaret etti.
Uluslararası Finans Enstitüsü, Gelişmekte Olan Ülkelerdeki
(GOÜ) büyümenin Haziran’da da yukarı yönlü seyrine devam
ettiğine; 2014’ten beri en güçlü çeyreklik artışı gösterdiğine
işaret etti. Reel GSYH büyümesi GOÜ’lerde 0,3 baz puan
artışla Haziran ayında %4,7 olarak hesaplanırken,
Avrupa’dakiler hariç diğer GOÜ’lerin Brexit’ten çok fazla
etkilenmeyeceği; ama risk iştahında azalma ve artabilecek
stresin etkilerinin finansal koşullar üzerinde etkisinin
olabileceği belirtildi.
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
Bankası Beklenti Anketi’nde cari ay TÜFE beklentisi %0,11,
yıllık TÜFE beklentisi %7,64 şeklinde oluşmuştu.
Enflasyondaki temel eğilimi anlamak için takip ettiğimiz
Özel Kapsamlı TÜFE-I Endeksi bir önceki aya göre %0,24
artarken yıllık bazda %8,77’den %8,67’ye gerilerken manşet
enflasyonla arasındaki makas %1,03’e kadar daralmış
bulunmakta. Haziran ayı TÜFE rakamları, gıdanın katkısının
ortadan kalktığına işaret ederken, Rusya’nın yaptırımları
kaldırmasının ardından gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü
baskının artabileceğini düşündürdü. Merkez Bankası’nın para
politikası faiz üst koridorundan gerçekleştirdiği indirimlerin
hızının düşeceğini ve daha ihtiyatlı davranacağını da
beklemekteyiz.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Haziran ayı geçici verilerine
göre ihracat %8,85 artarak 12,922 milyar dolar, ithalat %6,26
artarak 19,340 milyar dolar olurken ihracatın ithalatı
karşılama oranı %66,8 oldu. Geçen yılın Haziran ayında
79,217 milyar dolar olan birikimli dış ticaret dengesi bu yılın
Haziran ayında 57,547 milyar dolar oldu. Son 12 aylık
dönemde ihracat 141,932 milyar dolar olurken, ithalat
199,479 milyar oldu. TİM verileri Haziran’da 11,864 milyar
dolar ihracata işaret etmekteydi. Aradaki 1,058 milyar
dolarlık fark altın ihracatından kaynaklanırken geçen yılın
aynı döneminde altın ihracatı 33 milyon dolar olmuştu.
Reel efektif döviz kuru endeksi TÜFE bazında aylık %1,4
değer kazanarak 98,82 puandan 100,17 puana çıktı. Reel
efektif kurun artışı Türk Lirası'nın değer kazandığını, diğer
bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden
fiyatının arttığını göstermekte.
TÜRKİYE
2016 yılı Haziran ayı TÜFE rakamı beklentilerin üstünde
artarak %0,47 olarak gerçekleşirken yıllık enflasyon OVP
hedefinin (%7,5) üzerine çıkarak %7,64 oldu. Merkez
TİM HAFTALIK BÜLTEN
ABD
HAFTANIN GÜNDEMİ
ABD Haziran ayı tarım dışı istihdam verisi (TDİ)
beklentilerin (180K kişi) oldukça üzerinde 287K kişi geldi.
Veri Fed'in faiz artırım olasılığını artırması nedeniyle dolarda
pozitif etki yaratırken, orta vadede ABD ekonomisine ilişkin
büyüme endişelerini azaltacaktır. Ortalama saatlik ücretler
verisinde beklentilerin altında bir artış olurken Haziran
ayında 22 işgünü olması veriyi aşağı yönlü baskılamış
görünmekte. ADP özel sektör istihdam verisi Haziran ayında
beklentilerin (160K kişi) üzerinde 172K kişi artış göstererek
istihdamın ılımlı geliştiğine işaret etmişti. Brexit öncesi
yapılan 15 Haziran tarihli Fed FOMC toplantı tutanaklarında
ise “belirsizlik” vurgusu yapılırken kısa vadede temkinli
duruşun korunduğunu gördük.
Brexit’in yaratmış olduğu belirsizliğe küresel resesyon
endişelerinin de ekleneceğini beklediğimiz bu haftanın
gündemine baktığımızda yurtdışı piyasalarda Çin’den
gelecek veriler öne çıkmakta.
EURO BÖLGESİ
Uluslararası Para Fonu (IMF), Brexit'in Euro Bölgesi'nin
ekonomik büyümesini olumsuz etkileyeceği konusunda
uyarılar yaparak, mülteci krizi, terör ve bazı ülkelerdeki
güçsüz bankaların büyümeye yönelik risk oluşturduğunu
belirterek Euro Bölgesi için 2016 yılı büyüme tahminini
%1,7'den %1,6'ya, 2017 yılı büyüme tahminini %1,7'den
%1,4'e, %0,4 olan enflasyon beklentisini de %0,2'ye düşürdü.
Standard & Poor’s(S&P), İngiltere'nin AB'den ayrılması
(Brexit) sonrası ülkenin ekonomik durumuyla ilgili risklerin
arttığına işaret ederek 7 İngiliz bankasının kredi notu
görünümünü 'Durağan'dan 'Negatif'e düşürdü. Moody's ise
İngiltere için 2016 büyüme tahminini %1,8'den %1,5'e, 2017
için %2,1'den %1,2'ye çekerken; Euro Bölgesi büyüme
beklentisini bu yıl için %1,7'den %1,5'e, 2017 için %1,6'dan
%1,3'e indirdi.
Euro Bölgesi'nde yatırımcı güveni Temmuz'da Büyük
Britanya'nın referandum sonucu Avrupa Birliği'nden(AB)
ayrılma kararı almasının(Brexit) etkisiyle 9,9 puandan 1,7
puana gerileyerek 2015 yılı Ocak ayından bu yana en düşük
seviyesine indi (beklenti 2,0). Cari endeks aynı ayda 9,8
puandan 5,5 puana, yatırımcı beklenti endeksi 10,0 puandan 2,0 puana indi. Böylece cari endeks 2015 yılı Şubat, beklenti
endeksi 2014 yılı Kasım ayından bu yana en düşük seviyesine
gerilemiş oldu. Euro Bölgesi Bileşik PMI endeksi ise Haziran
ayında 53,1 değerini alırken ılımlı bir büyümeye işaret etti.
Haziran ayında sanayi üretimi yıl içerisinde görülen en büyük
artışı gösterirken hizmetler sektöründe yaşanan ivme
kaybının bu büyümeyi yavaşlatmış bulunmakta ve
ekonominin ikinci çeyrekte yavaşlayacağına işaret etmekte.
Yurtiçinde ise sanayi üretim endeksi, ödemeler dengesi
istatistikleri ve işgücü verilerini takip edeceğiz. Cari işlemler
açığının Mayıs ayında 3,4 milyar dolar, 12 aylık birikimli
açığın 27,7 milyar dolara gerileyeceğini beklemekteyiz.
Sanayi üretim endeksinin öncülerinden olan İSO Türkiye
İmalat Sektörü PMI endeksi Nisan 2009’dan bu yana
gözlenenen güçlü bozulmayı göstererek Mayıs ayındaki 49,4
seviyesinden 47,4 seviyesine gerileyerek üst üste dört ay
olacak şekilde kritik eşik değer 50,0’nin altında kalmış ve
PMI endeksinin 2016 yılı ikinci çeyrek ortalaması (48,6),
2009 yılının ilk çeyreğinden (34,5) beri görülen en düşük
düzeye gerilemişti.
VERİ TAKVİMİ
11 Temmuz
12 Temmuz
13 Temmuz
14 Temmuz
15 Temmuz
Dış Ticaret Beklenti Anketi
Almanya TÜFE
Euro Bölgesi/Sanayi Üretimi
ABD Fed Bej Kitap
Sanayi Üretim Endeksi
Ödemeler Dengesi İstatistikleri
ABD İşsizlik Başvuruları
Sanayi Ciro Endeksi
İşgücü İstatistikleri
Çin Sanayi Üretimi
Çin GSYH
Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi
ABD TÜFE
Uyarı Notu: Bu araştırma raporunda yer alan görüş ve değerlendirmeler yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmakta olup
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin kendi kurumsal görüş ve yaklaşımını temsil etmemektedir.
2