PowerPoint Sunusu - files.eba.gov.tr

advertisement
BİYOÇEŞİTLİLİK NEDİR
Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin ve ekolojik
olayların oluşturduğu bir bütündür.
Başka bir deyişle biyoçeşitlilik, bir bölgedeki genlerin, bu genleri taşıyan
türlerin, bu türleri barındıran ekosistemlerin ve bunları birbirine bağlayan
olayların (süreçlerin) tamamını kapsar. Bu durumda bir ekosistemdeki
biyoçeşitlilik, sürdürülebilir kalkınmanın önemli parametrelerinden olan üç
öğeden oluşur:
Genetik çeşitlilik

Kalıtsal olarak geçen ve var oluşun fiziksel ve biyokimyasal özelliklerini
belirleyen biyokimyasal paketler olarak tanımlanabilir. Genetik çeşitlilik belli
bir tür, popülasyon, çeşit, alt-tür ya da ırk içindeki gen farklılığıyla ölçülür. Bu
tür farklılıklar, örneğin evcil hayvanların ve tarımsal ürünlerin üretilmesini ve
yabanıl yaşamda değişen koşullara uyumu sağlar.
Tür çeşitliliği

Bir grup organizma genetik olarak benzerlikler gösterir ve karşılıklı olarak
ürer, bundan, türler olarak adlandırılan üretken canlılar ortaya çıkar. Tür
çeşitliliği genellikle, belli coğrafi sınırlar içindeki türlerin toplam sayısıyla
ölçülür.
Biyo çeşitliliğin kaybı



Biyoçeşitliliğin kaybı birçok şekilde olabilir. Bunlardan en önemli ve geri
dönüşümsüz olanı türlerin soylarının yok olmasıdır. Jeolojik devirler boyunca tüm
türler bir sona sahiptir. Türlerin yok olması doğal bir süreç sonucu olduğu gibi
insan etkinliklerinin de bir sonucudur. Türlerin yok olmasında insan etkinliğinin
doğrudan (avlanma, koleksiyon, kıyım) ve dolaylı (habitat tahribi ve daraltılması)
şekilde olmaktadır.
1. Çölleşme
Çölleşme bugün önemli çevre sorunlarından biridir. İnsan aktiviteleri (düzensiz
otlatma), iklimsel değişikliklerle olduğu gibi bunların her ikisinin birlikte etkisiyle
de olabilmektedir. Çölleşme yağmur düzenin bozulmasına, toprağın
verimsizleşmesine, bitki örtüsünün gerilemesine ve yiyecek üretiminin azalmasına
neden olur.

2. Ormanların Yok olması

Bugün dünya üzerindeki ormanların yaklaşık yarısı tahrip edilmiş durumdadır.
Dünyada her dakikada 36 futbol sahası büyüklüğünde orman yok olmaktadır.
Ormanların yok olmasında önemli etkenlerden birisi yangınlardır. Yangınların
büyük bir çoğunluğu da insan faaliyetleri sonucu olmaktadır. 1997-1998
yıllarında dünyada yaklaşık 14 milyon hektar orman yangın sonucu yok
olmuştur.

Ormanların yok olmasının diğer bir nedeni de keresteciliktir. Sanayi ve
endüstride kullanılmak üzere büyük ölçekte ağaçlar kesilmektedir. Bu nedenle
birçok ılıman ve tropikal bölgelerde ormanlar yok edilmektedir. Orman
kayıplarına insanların tarım alanları edinmeleri, bu alanlar için sulama
kanalları açmaları da neden olmaktadır. Ayrıca şehirlerin gelişmesi ile yeni
yerleşim yerlerinin açılması amacıyla da ormanlar yok edilmektedir.

3. Yasadışı Avlanma ve Ticaret..

Uluslararası bitki ve hayvan ticareti korkunç boyutlardadır. Bazı hayvanların
organları ilaç ve yiyecek olarak satıldığı gibi, kendisi de evlerde beslemek için
ticareti yapılmaktadır. Afrika ve Asya filleri, Papağanlar gibi binlerce türün
yasadışı yollardan ticareti yapılmaktadır (Kafkas Yılanı ve Orkidelerimiz taze
örneklerdir). Bu ticaretten kazanılan milyarlarca dolar, birçok türün doğal
yaşam alanlarından alınarak ortadan kalkmasına neden olmaktadır.

4. Çevre ve Hava Kirliliği

Çevre kirliliği biyoçeşitlilik için üzerinden gelinmesi çok zor bir sorundur.
Birçok kirlilik fark edilebilir ve korunma sağlanabilir. Ancak kimyasal toksin
maddelerin canlı dokularındaki ve topraktaki etkisi kolay anlaşılamaz.

BM Gıda ve Tarım Örgütü FAO’nun 10.5.2001 tarihinde yayınlanan
açıklamasına göre gelişmekte olan ülkelerde 500.000 ton pestisid çevre ve
insan sağlığını tehdit ediyor. FAO, büyük ölçüde kullanım tarihi geçmiş bu
tarım ilaçlarının özellikle eski Doğu Bloku ülkeleri, ama aynı zamanda tüm
gelişmekte olan ülkelerde saatli bomba durumunda olduğu uyarısı yaptı.

HAZIRLAYAN

NURGÜL

ÖZEL

7-A

139
Download