REK181 B8 Dolasim sistemi
advertisement
REK181 ANATOMİ & FİZYOLOJİ KONU 8 Dolaşım Sistemi ŞÜKRAN NAZAN KOŞAR Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Rekreasyon Bölümü Egzersizde Beslenme ve Metabolizma Anabilim Dalı 1 1 DOLAŞIM SİSTEMİ Dolaşım Sisteminin Başlıca Yapıları 1. Kalp 2. Kan Damarları 3. Kan Kalbin Lokalizasyonu Kalp; göğüs boşluğunda iki akciğer arasında bulunan, mediastinum adı verilen boşlukta yer alır Kalbin Lokalizasyonu Kalbin apeksi Sol tarafta 5-6. kaburgaların arası Göğüs ucunun altı Kalbin tabanı (base) 2. kaburga hizasındadır 5 6 Kalp Duvarının Yapısı KalbinŞematik Kesiti Kalbin odacıklarını, kapakçıklarını, kalbe giren ve çıkan başlıca damarları şekil üzerinde isimlendiriniz Kalp Atımı Kalp dakikada ortalama 70-80 kez atar Bir kalp atımı sistolik ve diyastolik olmak üzere iki aşamadan oluşur 1. Sistolik Faz: 1. Kalp kasının kasıldığı fazdır 1. Atrial sistol: Atriumların kasılması 2. Ventriküler sistol: Ventriküllerin kasılması 2. Diyastolik Faz Kalp kasının gevşediği fazdır 1. Atrial diyastol: Atriumların gevşemesi 2. Ventriküler diyastol: Ventriküllerin gevşemesi Önemli Tanımlar Kal atım hızı (KAH): Kalbin 1 dakikadaki atım sayısıdır. Atım sayısı/dk Stroke volüm (SV): Kalbin her atımdapompaladığı kan miktarıdır. Kardiyak debi (Kardiyak output, Q veya CO): Kalbin 1 dakikada pompaladığı kan miktarıdır Q= SV x KAH EKG animasyon http://www.youtube.com/watch?v=fZT9vlbL2uA http://www.youtube.com/watch?v=v3b-YhZmQu8 Kalp pili http://www.youtube.com/watch?v=hu0qVXLjM7M Kanın Kalpte İzlediği Yol Kalbin Kapakçıkları Kalbin Kapakçıkları Kapakçıklar Kanın, kalpte tek yönlü akışını sağlayan yapılardır Kalpte 4 kapakçık bulunur Atrio-ventriküler kapaklar Triküspid kapak Sağ atrium ve sağ ventrikül arasındadır Biküspid (mitral) kapak Sol atrium ve sol ventrikül arasındadır Semilunar kapaklar Aortik semilunar kapaklar Sol ventrikül ile aort arasındadır Pulmoner semilunar kapaklar Sağ ventrikül ile pulmoner arter arasındadır Atrio-ventriküler Kapaklar Kanın, atriumlardan ventriküllere geçişine izin verirken, ventriküllerden atriumlara geri dönüşünü önlerler Ventriküler diyastol-atrial sistol sırasında AV kapaklar açılır Ventriküler sistol-atrial diyastol sırasında Ventriküllerdeki kan basıncı artar AV kapaklar kapanır Semilunar Kapaklar Kanın, ventriküllerden kalpten çıkan ana damarlara geçişine izin verirken, bu damarlardan tekrar ventriküllere dönüşünü önlerler Ventriküler sistol sırasında Semilunar kapaklar açılır Ventriküler diyastol sırasında Semilunar kapaklar kapanır Kalbin İletim Sistemi Sinoatrial düğüm (SA) Atrioventriküler düğüm (AV) His demeti Sağ ve sol his demeti Purkinje lifleri Kalbin İletim Sistemi http://www.youtube.com/watch?v=hL8 WR-tOXx8&feature=related Purkinje Lifleri • Kalp atımı kontrolünde, SA ve AV nodlarla birlikte çalışırlar • Kontraksiyon impulsunu sağ ve sol his demetinden ventrikül miyokardiumuna taşırlar. Kalbin Elektriksel Aktivitesi Kalbin kasılması myokardiyumun elektriksel uyarımına bağlıdır Uyarı sağ atriumda başlar ve tüm kalp dokusuna dağılır Kalbin elektriksel aktivitesi elektrokardiyogram (EKG) olarak kaydedilebilir Elektrokardiyogram (EKG) Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder P-dalgası Atrial depolarizasyon QRS kompleksi Ventriküler depolarizasyon T-dalgası Ventriküler repolarizasyon Fig 9.9 Elektrokardiyogram (EKG) Fig 9.9 Elektrokardiyogram (EKG) Kan Dolaşımı Vücudumuzda başlıca iki farklı kan dolaşımı gerçekleşir Sistemik dolaşım Büyük dolaşım Pulmoner dolaşım Küçük dolaşım http://www.youtube.com/watch?v=oE8tGkP5_tc Kan Dolaşımı Sistemik dolaşım Sistemik dolaşım sırasıyla aşağıdaki yapıları izler Sol atrium Sol ventrikül Aorta Arterler Kılcal damarlar Dokular Venler Vena cava superior ve inferior Kan Dolaşımı Pulmoner dolaşım Pulmoner dolaşım sırasıyla aşağıdaki yapıları izler Superior & inferior vena cava Sağ atrium Sağ ventrikül Pulmoner arterler Akciğerler – oksijenlenme Pulmoner venler Kalbe dönüş Pulmoner Dolaşım Sistemik ve Pulmoner Dolaşım KAN DAMARLARI arterler venler venüller arteriolle r kılcal damarlar KAN DAMARLARI Arterler Arterioller Kılcal damarlar Venüller Venler Damar enine kesitindeki değişimler Normal damar kesiti Vazokonstrüksiyon Vazodilatasyon Kılcal Damarlar Kalpten Çıkan ve Kalbe Giren Başlıca Damarlar Koroner Dolaşım Vücudumuzdaki Arter ve Venler Vücudumuzdaki Başlıca Arterler Kan ve Kan Hücreleri Kan, hücreleri sıvı içinde yüzen bağ dokusudur Heterojen bir yapısı vardır Madde taşır Stabil bir hücresel ortamdır http://www.youtube.com/watch?v=CRh_dAzXuoU http://www.youtube.com/watch?v=5LjLFrmKTSA http://www.youtube.com/watch?v=C5qmKirdiic Kan Plazma (sıvı kısım) Su Kan proteinleri Hormon Elektrolit Besin maddeleri Hücresel Kısım Eritrosit (alyuvar) Lökosit (akyuvar) Trombosit (kan pulcukları) Kanın Yapısı Kanın Yapısı Eritrosit Kanın hücresel bölümünün %99’nu eritrositler oluşturur 4-6 milyon/mm3 Kırmızı kemik iliğinde üretilir Yaşam süresi: 120gün Hemoglobin içerir Kanda oksijeni taşır Kana kırmızı rengini verir Lökositler Hastalıkların kontrol edilmesinde rol oynarlar. 5-10 bin/mm3 kan 5 çeşit lökosit hücresi vardır: Nötrofil Bakteri ve mantarları öldürür ve sindirir Yabancı maddelerin fagositozu Lenfosit Bakteri, virüs ve diğer zararlı olabilecek ajanlara karşı antikor üretir Monosit Bakterilerin fagositozu Eizonofil Parazitleri öldürür İnflamasyon ve allerjik reaksiyonlarda etkin Bazofil Pıhtılaşmayı engelleyen heparin adlı maddeyi salgılar Allerjik reaksiyonlarda histamin adlı maddeyi salgılar Trombosit Kan damarlarındaki yırtıkları kapatır Pıhtılaşmayı sağlar 360 bin/mm3 kan Lenfatik Sistem Kan ve doku sıvıları arasında madde alışverişi yapıldığında kılcal damarlara gelen sıvıdan fazlası dokular arası sıvıya katılır Bu sıvı dokular arası sıvıdan normal dolaşıma katılmazsa hücrelere basınç uygular Lenfatik sistem, doku sıvılarının dokular arası alandan lenf sıvısı olarak taşınarak normal dolaşıma tekrar katılmasını sağlar Lenf akımı Dokulardan kalbe doğru tek yönlü akım Lenf hücre dışı sıvıdan oluşur Lenf sıvısının vücutta izlediği yol Lenf kılcal damarları Lenf damarları Lenf nodları Lenf gövdesi (trunk) Lenf kanalları Subclavian venler Kalp Lenfatik Sistem Yapıları ve Organları Lenf düğümleri Dalak Timus Tonsiller Lenfatik Sistem Yapıları ve Organları
