çevre koruma politikaları ab ve türkiye
advertisement
ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARI AB VE TÜRKİYE Prof. Dr. Recep AKDUR Prof. Dr. Recep AKDUR AKDUR AB Çevre Ocak 2009 2 İnsanlığın merakı Mistik teoriler Bilimsel teoriler Evren atom altı maddelerden ve enerjiden oluşan bir yumak, nebula idi 12-16 milyar yıl önce bir patlama oldu Gökadalar Bunlardan (galaksiler) oluştu, biri Samanyolu gökadasıdır AKDUR AB Çevre Ocak 2009 6 Samanyolu milyarlarca yıldız ve onların uydularından oluşuyor. Bunlardan birisi Güneş sistemi AY DÜNYA 4,6 MİLYAR YIL ÖNCE 4 milyar yıl önce, Küremiz dinginleşti KATMANLAR OLUŞTU GAZKÜRE (ATMOSFER) TAŞKÜRE (LİTOSFER) SUKÜRE (HİDROSFER) CANSIZ KÜRE (EKOSFER) CANLI KÜRE (BİYOSFER) AKDUR AB Çevre Ocak 2009 10 CANLILAR OLUŞTU Bakteriler: 3 milyar yıl Bitkiler:450 milyon yıl Böcekler:450 milyon yıl Balıklar 300 milyon yıl Kuşlar:140 milyon yıl Maymunlar: 3 milyon yıl 500 bin yıl önce insanın evrimi tamamlandı İnsan evrildiğinde küremizin ez zayıf canlılarından birisiydi , toplayıcılıkla geçiniyordu. İnsan hayvanlara egemen oldu İnsan insana egemen oldu İnsan aklı da evrildi İnsan doğaya egemen oldu MADDENİN KORUNUMU YASASI ENERJİNİN KORUNUMU YASASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 18 Karbon Çevrimi CO2 KAPASİTE 204 MİLYAR TON/YIL KÜREYE ATILIM 200 MİLYAR TON FOSİL YAKIT 7 MİLYAR TON/YIL SU FOTOSENTEZ H2CO3 DOĞAL ÇIKIŞ YAPAY ÇIKARMA F O S İL L E Ş M E KÖMÜR PETROL GAZ AZOT ÇEVRİMİ ATMOSFERİN %80’İ AZOT ELEKTRİK ETKİSİ İLE AZOT DİOKSİTLER ORGANİK AZOT İNORGANİK AZOT SU İLE NİTRİK ASİT NİTRİT PARÇALAYICILAR AZOBAKTERLER NİTRAT ÖLÜM- AMONYAK NİTRİT FOSFOR ÇEVRİMİ KAYALAR ( inorganik tuzlar ) SUDA ERİR KÜKÜRT ÇEVRİMİ ATMOSFER (SO2 , H2SO4) YERKABUĞU FOSİL YAKITLAR YANARDAĞLAR VE BATAKLIKLAR BESİN ZİNCİRİ-BİYOSFERDE MADDE ÇEVRİMİ TEMEL ÜRETİCİLER BİTKİLER O R G A N İ K BİRİNCİL TÜKETİCİLER OTOBURLAR M A İKİNCİL TÜKETİCİLER ETOBURLAR D D E L E R BAKTERİLER BİRLEŞTİRME AYRIŞTIRMA ORGANİK VE İNORGANİK MADDELERİ BİRBİRİNE DÖNÜŞTÜRME MADDENİN KORUNUMU YASASI ENERJİNİN KORUNUMU YASASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 25 DOĞAL TEMİZLENME DÜZENEKLERİ (otopürifikasyon mekanizmaları) 1. 2. 3. 4. Taşıma ve seyreltme Fizik parçalama ve birleştirme Biyolojik yapım ve yıkım Kimyasal yapım ve yıkım AKDUR AB Çevre Ocak 2009 26 ÇEVRE KİRLİLİĞİ NEDENLERİ 1.Doğal temizlenme kapasitesinin aşılması 2.Doğal temizlenme kapasitesinin azaltılması 3.Çevrimi yavaş maddeleri yoğunlaştırma 4.Çevrimi olmayan maddelerin üretimi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 27 YEREL ÇEVRE KİRLİLİKLERİ Atmosfer kirlenmesi Toprak kirlenmesi Su kirlenmesi Biyosfer kirlenmesi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 28 Küresel Çevre Kirliliği Sorunları 1.Asit yağışları 2.Sera etkisi 3.Ozon tabakasının delinmesi 4.Ötrifikasyon 5.Erozyon AKDUR AB Çevre Ocak 2009 29 ETİYOLOJİ neden:Hastalığın ya da durumun oluşması için kesinlikle bulunması gereken etmen (etken/ajan) Gerekli neden:Bir hastalığın oluşmasında bir arada bulunan ve kişiyi olumsuz etkileyen etmenlerin tümü Yeterli AKDUR AB Çevre Ocak 2009 30 EPİDEMİYOLOJİK ÜÇLÜ ETKEN AJAN KİŞİ/KONAKÇI HOST Yaş Cinsiyet Davranışlar Fizik Biyolojik Sosyal ÇEVRE Fizik Biyolojik Sosyal AKDUR AB Çevre Ocak 2009 31 Sağlık Açısından Çevre 1.Fizik çevre 2.Biyolojik çevre 3.Sosyal çevre AKDUR AB Çevre Ocak 2009 32 BİR OLGU YA DA OLAYIN SAĞLIKLA İLİŞKİSİ Etken olma, Kolaylaştırıcı (predispozan), Seyrini (prognozu) etkileme, Yayılmasını etkileme. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 33 ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN İNSAN SAĞLIĞI ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ 1. 2. 3. 4. Doğrudan hastalık etkeni olabilir Hastalıklara predispozanlık yapar Hastalıkların seyrini etkiler Hastalıkların yayılmasına neden olur AKDUR AB Çevre Ocak 2009 34 FELSEFE Kavramlar, değerler ve ilkeler topluluğu POLİTİKA Tüm insan eylem ve ilişkilerini inanılan/ seçilen felsefeye uydurma çalışmaları ÇEVRE POLİTİKASI Çevreyi etkileyen /ilgilendiren tüm insan eylem ve ilişkilerini inanılan /seçilen felsefeye uydurma çalışmaları AKDUR AB Çevre Ocak 2009 35 KIZILDERİLİ FELSEFESİ AKDUR AB Çevre Ocak 2009 36 KIZILDERİLİ ŞEF SEATTLE 1786-1866 AKDUR AB Çevre Ocak 2009 37 “Beyaz adam annesi olan toprağa ve kardeşi olan gökyüzüne, alıp satılacak, işlenecek, yağmalanacak bir şey gözüyle bakar.” “Onun ihtirası, toprakları çölleştirecek ve dünyayı yiyip bitirecektir.” “Beyaz adamın kurduğu kentleri anlayamayız. Bu kentlerde huzur ve barış yoktur. Bir çiçeğin açarken çıkardığı sesler, kelebeğin kanat çırpışları duyulamaz.” “Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde; beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak!...” AKDUR AB Çevre Ocak 2009 38 ÇEVRE KORUMA FELSEFESİ ÇEVRE KORUMA POLİTİKASI ÇEVREYİ ÖNEMSEYEN / KORUYAN ÇEVREYİ ÖNEMSEMEYEN / KORUMAYAN AKDUR AB Çevre Ocak 2009 39 ÇEVREYİ KORUMA TÜRLERİ KİRLİLİĞİ ÖNLEYEN KİRLİLİĞİ TEMİZLEYEN / ONARAN AKDUR AB Çevre Ocak 2009 40 GELENEKSEL ÜRETİM GAZ ATIKLAR A Doğal kaynaklar HAMMADDE KATI ve SIVI ATIKLAR ÜRÜNLER ESKİ ÜRÜNLER T I K ÇAĞDAŞ / ÇEVRECİ ÜRETİM FİLTRASYON KATI ATIK Doğal kaynaklar HAMMADDE ARITILMIŞ SU ÜRÜNLER YENİDEN KULLANIM ESKİYEN ÜRÜNLER YAN ÜRÜN ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARINI UYGULAMA ARAÇLARI HUKUKİ ARAÇLAR MALİ ARAÇLAR TOPLUM BİLİNCİ AKDUR AB Çevre Ocak 2009 43 HUKUKİ ARAÇLAR YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER YASAKLAMA RUHSAT ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ÇEVRE ETKİ DEĞERLENDİRME YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ SINIR DEĞERLER GETİRME BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ İŞARETLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ AKDUR AB Çevre Ocak 2009 44 MALİ ARAÇLAR PARASAL YÜKÜMLÜLÜKLER KİRLETME HARÇLARI KİRLETME SERTİFİKALARI ÇEVRE VERGİLERİ SÜBVANSİYON VE FONLAR VERGİ İNDİRİMLERİ ZORUNLU DEPOZİTO UYGULAMA AKDUR AB Çevre Ocak 2009 45 GENEL DESTEKLEYİCİ ARAÇLAR KAMU OYUNU BİLGİLENDİRME KAMU OYU BİLİNÇLENDİRMESİ TOPLUMLARIN ÖRGÜTLENMESİ BASKI GRUPLARININ YÖNETİME KATILIMININ SAĞLANMASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 46 ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Eğitim (kişi, toplum, insanlık bilinci) Demokrasi (insanın insana ve doğaya egemenliğinin sınırlanması, dayanışma ve çevre hakkı) Tüketimin kontrol edilmesi (gereğince tüketerek tüketimi azaltma, dayanıklı ürün, en az atık bırakan ürün) Sağlık öncelikli kalkınma Sürdürülebilir kalkınma (doğayı kirletmeyen ve tüketmeyen kalkınma, çevresel etki değerlendirmesi yenilenebilir/tükenmez enerji kaynakları kullanma) Atıkların zararsız hale getirilmesi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 47 AVRUPA’DA BAŞLICA ÇEVRE SORUNLARI Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) Çevre İzleme Çalışma Grubu (WGEM) Avrupa Çevre Sorunları Değerlendirme Raporları (1995,1998, 2003 ve 2007) AKDUR AB Çevre Ocak 2009 49 AKDUR AB Çevre Ocak 2009 50 AVRUPA’DA BAŞLICA ÇEVRE SORUNLARI Demografik Sorunlar Ulaştırma Sorunları Enerji Soruları Hava Kirliliği Su Kirliliği Toprak Kirliliği ve Erozyon Katı Atık Sorunu Gürültü Kirliliği AKDUR AB Çevre Ocak 2009 51 AB’DE ÇEVRE SORUNLARI (2003 YILI RAPORU) 1970-88 Gübre kullanımı %63 arttı 1987-92 Kentsel katı atık %35 attı 1970-85 Su kullanımı %35 arttı 1990-2000 Akdeniz turizmi %60 attı 1990-2010 Tüketim %25 artacak 1990-2010 Karbon emisyonu %20 artacak 1990-2010 Araç sahipliği %25 kat edilen mesafe %17 artacak AKDUR AB Çevre Ocak 2009 52 ORTAK BİR ÇEVRE POLİTİKASI GEREKÇESİ baskısının ağırlaşması Çevre sorunlarının sınır tanımaması Ekonomi ve haksız rekabet Yaşam kalitesi Çevre TÜZEL KİŞİLİK POLİTİKASI Kanunlar Organlar Programlar Uyum İzleme metinleri (Raporlar) AKDUR AB Çevre Ocak 2009 54 AVRUPA BİRLİĞİNDE ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARI ÇEVRE MEVZUATI Birincil Hukukta Çevre Koruma İkincil Hukukta Çevre Koruma Çevre Eylem Programları AKDUR AB Çevre Ocak 2009 55 KURUCU ANTLAŞMALAR Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (1951), Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (1957) Avrupa Ekonomik Topluluğu (Roma Antlaşması 1957) AKDUR AB Çevre Ocak 2009 56 1957 ROMA ANTLAŞMASI Halkların yaşama ve çalışma koşullarının sürekli olarak iyileştirilmesi" “Bir ortak pazarın kurulması ve üye ülkelerin ekonomik politikalarının birbirine yakınlaştırılması yoluyla, Topluluğun tümü içinde ekonomik faaliyetlerin uyumlu bir biçimde geliştirilmesi, dengeli ve sürekli bir gelişmeyi, daha ileri bir istikrarı, yaşama düzeylerinin hızla yükselmesini ve bir araya getirdiği ülkeler arasında daha sıkı ilişkilerin kurulmasını sağlamak” AKDUR AB Çevre Ocak 2009 57 BİRİNCİL HUKUKTA ÇEVRE KORUMA DÜZENLEMELERİ 1987 AVRUPA TEK SENEDİ Başlık VII Çevre 130(R), 130(S), 130(T) 1992 MAASTRİCHT ANTLAŞMASI Başlık XVI Çevre 130(R), 130(S), 130(T) 1997 AMSTERDAM ANTLAŞMASI 2000 NİCE ANTLAŞMASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 58 BİRİNCİL HUKUKUN POLİTİK İLKELERİ İHTİYATLI OLMA KAYNAĞINDA ÖNLEME KİRLETEN ÖDER DİĞER POLİTİKALARIN ÇEVRE KORUMA POLİTİKASINA UYGUNLUĞUNUN SAĞLANMASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 59 BİRİNCİL HUKUKTA UYGULAMA İLKELERİ BİLİMSEL VE TEKNİK VERİLERE DAYANMA BÖLGESEL FARKLILIKLARI GÖZETME EYLEM /EYLEMSİZLİĞİN KIYASLANAMSI EYLEMLERİN EKONOMİK VE SOSYAL KALKINMA İLE UYUMLU OLMASI AKDUR AB Çevre Ocak 2009 60 AB ANAYASASI TASLAĞI III B K III B 5 AB’ HEDEFLERİ a. b. c. d. Çevre kalitesinin korunması, geliştirilmesi İnsan sağlığının korunması Doğal kaynaklardan sağgörülü ve makul ölçülerde faydalanılması Bölgesel veya küresel çevre sorunlarının üstesinden gelebilmek için uluslararası dayanışma AKDUR AB Çevre Ocak 2009 61 AB ANAYASASI TASLAĞI Birlik Çevre Politikasını Hazırlarken a. Bilimsel ve teknik veriler b. Birliğin çeşitli bölgelerdeki çevre koşulları c. Faaliyet ya da faaliyetsizliğin potansiyel yarar ve maliyeti d. Birliğin tümünün ekonomik ve sosyal gelişimi, bölgelerinin dengeli gelişimi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 62 BİRİNCİL HUKUKUN AB’ne VERDİĞİ YETKİ 1.TAMAMLAYICI / PAYLAŞILAN BİR YETKİDİR. 2.ESAS GÜDÜ / AMAÇ HAKSIZ REKABETİ ÖNLEMEKTİR AKDUR AB Çevre Ocak 2009 63 İKİNCİL HUKUKTA ÇEVRE KORUMA (Regulation) YÖNERGE (Directive) KARAR (Decision) İlke Kararı (Resolution) Tavsiye Kararı (Recommendation) Görüş (Opinion) TÜZÜK AKDUR AB Çevre Ocak 2009 64 ÇEVRE EYLEM PROGRAMLARI 1.ÇEP 2.ÇEP 3.ÇEP 4.ÇEP 5.ÇEP 6.ÇEP 1973-1976 1977-1981 1982-1986 1987-1992 1993-2000 2001-2010 AKDUR AB Çevre Ocak 2009 65 6.ÇEP 2001-2010 Çevre 2010: Geleceğimiz Tercihimiz Bu programda; İklim değişikliklerinin önlenmesi, Doğa ve bio-farklılıkların korunması, Çevre kirliliğinin insan sağlığına zarar vermesinin önlenmesi Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı Atık yönetiminin geliştirilmesi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 66 ÇEVRE EYLEM PROGRAMLARI Birlik çapında izlenecek politikaların ana ilkelerini ortaya koymakta, gelecekteki yasal düzenlemeler için yol göstericilik yapmaktadır. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 67 AVRUPA BİRLİĞİNDE ÇEVRE KORUMA ÖRGÜTLENMESİ KARAR ORGANI Parlamento, Bakanlar Konseyi, Zirve YÜRÜTME - Komisyon, Genel Müdürlük FİNANSAL KURUM- A. Yatırım Bankası KONTROL -Avrupa Çevre Ajansı MALİ DENETİM- Sayıştay GÖZETİM -Komisyon YARGI A. Adalet Divanı, Bidayet Mahkemesi AKDUR AB Çevre Ocak 2009 68 TÜRKİYE’DE BAŞLICA ÇEVRE SORUNLARI DEMOGRAFİK SORUNLAR HAVA KİRLİLİĞİ SU KİRLİLİĞİ TOPRAK KİRLİLİĞİ VE EREZYON KATI ATIK SORUNU GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ AKDUR AB Çevre Ocak 2009 69 TÜRKİYE’DE ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARI ANAYASA 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU DİĞER YASAL DÜZENLEMELER ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ AKDUR AB Çevre Ocak 2009 70 TÜRKİYE’NİN AB’NE UYUMU ANAYASA’DA YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER 2872’DE YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER DİĞER DÜZENLEMELERDE YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER ÖRGÜTLENMEDE YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER AKDUR AB Çevre Ocak 2009 71 ANAYASA korumayı, sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler başlığı altında ele alıyor Devleti ve vatandaşları birlikte görevli kılıyor(Madde 56) Devleti, bu görevini yerine getirirken ekonomik istikrarı gözetme ve mali kaynakların yeterliliği ile sınırlıyor (Madde 65) Çevre AKDUR AB Çevre Ocak 2009 72 2872 SAYILI YASA Söylemler / düzenlemeler genellikle AB ile uyumlu. Çevre korumayı onarımcı bir model / politika üzerine oturtuyor. Alınacak önlemlerin ekonomik ve sosyal kalkınma ile uyumlu olmasını öngörüyor. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 73 AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin TÜRKİYE ULUSAL PROGRAMI Su kalitesinin iyileştirilmesi Atık yönetiminin etkinleştirilmesi Hava kalitesinin iyileştirilmesi Doğanın korunması Endüstriyel kirlilik ve risk yönetimi ÇED sürecinin etkinleştirilmesi Gürültü yönetimi Kimyasal Yönetimi Genetik olarak değiştirilmiş organizmalar Radyasyon güvenliği AKDUR AB Çevre Ocak 2009 74 UYUMU İZLEME METİNLERİ Türkiye Türkiye Türkiye İlerleme Raporu Tavsiye Raporu Etki Raporu AKDUR AB Çevre Ocak 2009 75 Türkiye İlerleme Raporları ORTAK 1998 2000 2001 2002 2003 TÜRKİYE 2004 2005 2006 2007 2008 AKDUR AB Çevre Ocak 2009 76 İLERLEME RAPORU 2005 Çevre ile ilgili sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir Müktesebata uyumda daha fazla çabaya gereksinim vardır Uygulama ve yürütmedeki zaafiyet endişe verici düzeydedir Enerji sektörünün bazı alanlarında ilerleme kaydedilmiştir Ulaştırmada kısmi ilerleme vardır. Müktesebata uyumda büyük gayret gerekli, Trans Avrupa ağlarına katılım konusu ulusal planlara dahil edilmelidir. Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı konularında belli bir ilerleme kaydedilmiştir Balıkçılıkta önemli bir ilerleme sağlanamamıştır. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 77 İLERLEME RAPORU 2006 4. 27 Fasıl 27: Çevre Mevzuat alanında önemli bir ilerleme kaydedilmemiştir. Türkiye Kyoto Protokol'ünü ve Emisyon Ticaret Direktifini iç hukuka aktarmamıştır. Halkın çevre konusundaki bilgilere erişimi ile ilgili direktifin daha ileri düzeyde iç hukuka aktarımı konusunda bir gelişme olmamıştır. Çevresel Etki Değerlendirmesi ile ilgili Türk mevzuatı sınır aşan danışma ihtiyaçlarını dışarıda bırakmaya devam etmektedir. Türkiye henüz Espoo ve Aarhus Sözleşmelerine taraf olmamıştır. Stratejik çevresel etki yönetmeliğinin aktarılması gerekmekte olup, buna yönelik hazırlıklar sınırlıdır. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 78 Hava kalitesi ile ilgili bir miktar ilerleme kaydedilmiştir. Hava Çerçeve Yönetmeliği ve ilgili yönetmelikler konusunda ilerleme sağlanmamıştır. Müktesebata uygun izleme istasyonları şebekesi 36 şehirde kurulmuştur. Petrol ve dizel yakıtlarının kalitesi ve belirli bazı sıvı yakıtlardaki sülfür oranının azaltılması ile ilgili yönetmeliklerin aktarımı alanında iyi bir ilerleme kaydedilmiştir. Kolay Buharlaşan Organik Bileşen (Volatile Organic Compound) emisyonlarıyla ilgili direktifin uyumlaştırılması konusunda daha fazla ilerleme kaydedilmemiştir. Ulusal Emisyon Tavanları direktifi henüz aktarılmamıştır. Bu alandaki hazırlıklar daha güçlü çaba sarf edilmesini gerektirmektedir. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 79 Atık Yönetimi ile ilgili müktesebatın aktarımında oldukça ileri bir aşamaya gelmiştir. Su kalitesiyle ilgili olarak ilerleme kaydedildiği söylenebilir. Şehir suyu atık yönetimi mevzuatının aktarımında gelişme sağlanmıştır. Ancak, mali planların oluşturulması gerekmektedir. Konuyla ilgili yeni yatırımların müktesebatla uyumlu hale getirilmesine yönelik Su Çerçeve Yönetmeliğiyle uyumlaştırma yönünde hiçbir adım atılmamıştır. Aynı şekilde, özellikle Üye Ülkelerle sınır-aşan su işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak da adım atılmamıştır. Vahşi yaşam yerleşimlerinin korunmasıyla ilgili düzenlemenin kabul edilmesiyle, doğanın korunmasıyla ilgili müktesebata uyumlaştırmada bir miktar ilerleme kaydedilmiştir. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 80 Endüstriyel kirlenmenin kontrolü ve risk yönetimi alanında ilerleme kaydedilmemiştir. Gürültü ile ilgili uyumlaştırma ileri düzeydedir. Kimyasallar sektöründe ilerleme kaydedildiği söylenemez. Kimyasallardaki genel uyumlaştırma düzeyi düşüktür. Genetik açıdan değiştirilmiş maddelerle ilgili gelişme kaydedilmemiştir. Ormancılık alanındaki müktesebatın uyumlaştırılmasıyla ilgili olarak da ilerleme sağlanmamıştır. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 81 İdari kapasiteyle ilgili olarak ilerleme sağlanmıştır. Değişikliğe uğrayan Çevre Kanunu Çevre ve Orman Bakanlığı için daha açık bir görev belirlemekte, ilave personel alınmasına ve çevre sektörüne ilave mali kaynak aktarılmasına imkan vermektedir.. Sonuç Atık yönetimi ve gürültü dışında çevre ile ilgili müktesebatın aktarımı genel olarak düşük düzeydedir. Yatay mevzuatla ilgili ilerleme eksikliği, özellikle sınır-aşan konularda ve halka danışılmasında giderek artan bir endişe kaynağı olmaktadır. Hava kalitesi, doğanın korunması ve su kalitesi alanlarındaki müktesebatın aktarımında sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Çevre Kanunu uygulandığında kurumsal kapasiteyi güçlendirecektir. İcra alanındaki sicil zayıf kalmaya devam etmektedir. AKDUR AB Çevre Ocak 2009 82 İLERLEME RAPORU 2007 OLUMLULAR Yatay mevzuat : Bir miktar ilerlemeden bahsedilebilir. Çevresel Etki Analiz Direktifi: Büyük oranda aktarılmıştır. Hava kalitesi: Sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Atık yönetimi: Bir miktar ilerleme kaydedilmiştir. Doğanın korunması: Sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Kimyasallar: Bir miktar gelişmeden bahsedilebilir. İdari kapasite: Kayda değer bir ilerleme gözlenmiştir 83 AKDUR AB Çevre Ocak 2009 İLERLEME RAPORU 2007 OLUMSUZLAR Su kalitesi: Hiçbir gelişmeden bahsedilememektedir. Endüstriyel kirlenmenin kontrolü: Hiçbir ilerleme gözlenmemiştir. Risk yönetimi : Hiçbir ilerleme gözlenmemiştir. GDO: Hiçbir ilerleme gözlenmemiştir. Gürültü: Hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Ulusal Çevre Ajansı: Kurulmamıştır Kuruluşların, eşgüdümü ve idari kapasiteleri düşüktür AKDUR AB Çevre Ocak 2009 84 İLERLEME RAPORU 2008 OLUMLULAR Hava kalitesinde, mevzuata uyum iyi ölçüde ilerleme sağlamıştır. Atık yönetiminde uyum ileri safhadadır İdari kapasitede kısmi ilerleme Su kalitesi ve havzaları kısmi ilerleme Gürültü ve eylem planı kısmi ilerleme AKDUR AB Çevre Ocak 2009 85 İLERLEME RAPORU 2008 OLUMSUZLAR Kiyoto henüz imzalanmamıştır Espoo ve Aarhus anlaşmalarına taraf olmamıştır Endüstriyel kirlenmenin önlenmesi ve risk yönetimi Sera gazları, GDO Çevresel sorumluluk ve kamuoyunun bilgiye ulaşması AKDUR AB Çevre Ocak 2009 86 İLERLEME RAPORU 2008 SONUÇ: Bazı konularda ilerleme sağlanmış olmakla birlikte genel uyum düzeyi düşüktür Uygulamada gelişme sağlanamamaktadır AKDUR AB Çevre Ocak 2009 87 KAYNAKLAR (Aşağıdaki kuruluşların basılıları ve internet siteleri) ATAUM DPT BAŞBAKANLIK BAKANLIKLAR EUROPEAN COMİSSİON EUTURKEY AB GENEL SEKRETERLİĞİ İKV AKDUR AB Çevre Ocak 2009 89
